Tác giả: Susie McGee, www.brighttots.com

Dịch thuật: Nguyễn Hà Tường Anh

Kỹ năng đáp ứng dành cho trẻ Asperger tuổi vị thành niên đã từng giúp nhiều em hòa nhập với những môi trường bên  ngoài mái nhà của cha mẹ, những nơi thường không làm cho các em thoải mái hay không quen.

Những thử thách của AS

Những thử thách này có thể nhiều lắm, đặc biệt ở tuổi vị thành niên. Vì sự giao tế xã hội đóng vai trò quan trọng trong đời người, thế giới của một em Asperger tuổi vị thành niên trở nên thật là khó khăn. Không may, bạn bè thường không hiểu biết về những biểu hiện của AS. Nỗi ngây ngô của bạn bè thường khiến nhóm bạn này trở nên ác độc, khiến cho em AS thấy mình bị tẩy chay. Những vấn nạn giao tế chính là những khó khăn thường thấy nhất đi kèm hội chứng này.

Vì biểu hiện và hành vi của AS rất khác ở mỗi trẻ, chìa khóa để tìm ra kỹ năng đáp ứng cho trẻ Asperger vị thành niên tùy thuộc ít nhiều vào sự hiểu biết về những hành vi này. Đối với nhiều em vị thành niên, hành vi của một bạn cùng tuổi có hội chứng AS trở nên kỳ quái và gây khó chịu. Vì thế, nhiều người bạn trong lớp làm lơ em AS. Tình trạng này có thể gây thêm nhiều hành vi tiêu cực vì dù em AS rất mong được giao tế hỗ tương, em chẳng biết là sao để đạt đến mục đích ấy. Những khó khăn giao tế, khó khăn truyền thông, và cả những khuyết tật thể lý làm cho em cảm thấy như mình bị tách rời khỏi bạn. Những lối hành xử gặp khó khăn gồm có: \

          Không nhìn người đối diện khi trò chuyện

          Không trò chuyện lai rai

          Không đáp trả thích ứng

          Không hài hước mà chỉ hiểu mọi thứ theo nghĩa đen

          Phải theo mực thước, và có thể muốn bạn bè cũng thế     

          Có thể có khó khăn về tiếng nói

          Có thể có khó khăn về vận động

Kỹ năng đáp ứng

Những kỹ năng này có thể giúp các em đối phó với nỗi áp lực hàng ngày, nỗi cô độc nặng nề mà các em kinh nghiệm. Vì các em Asperger vị thành niên không thể tự tìm ra kỹ năng đáp ứng, nên rất quan trọng để những ai có mặt trong đời các em hỗ trợ, trong đó có cha mẹ, thầy cô giáo, và chuyên viên điều trị tìm cách giúp các em. Làm thế nào để thực hiện điều đó?

Tự tìm hiểu – Càng hiểu biết về hội chứng này, bạn càng trở nên hữu hiệu khi hỗ trợ các em đáp ứng với những khó khăn mà các em đang đối diện.

          Hiểu các em – Vì mỗi em là một thế giới, kỹ năng đáp ứng chắc chắn cũng khác.

Thiết lập một hệ thống hỗ trợ - Đây là việc vô cùng quan trọng. Hãy bàn thảo với các phụ huynh khác, các nhà chuyên môn, vân vân về những gì đang xảy ra.

Mời những người khác tham gia - Rất khó cho các em tự tìm bạn, nhưng bạn có thể giúp các em tham gia vào hội kịch, ban nhạc, ca đoàn, và những hoạt động thể thao để mở rộng thế giới của các em. Hãy mời bạn bè của em đến nhà chơi, và mời cả cha mẹ của các em ấy. Hãy thảo luận qua với họ về những khó khăn mà con bạn đang gặp phải, và đừng ngại nhờ họ giúp đỡ.

Giúp các em khám phá một đam mê – Dù đó là đóng kịch, viết, hay vẽ... hãy giúp các em tìm ra góc đam mê của mình trong thế giới. Đây là một trong những kỹ năng đáp ứng tốt nhất mà các em có thể sử dụng.

Kỹ năng thể lý

Nhiều người sử dụng một số nhiều kỹ năng để đối phó với áp lực. Với trẻ Asperger vị thành niên, điều này còn quan trọng hơn. Những kỹ năng sau đây có thể có hiệu lực.

Dãn xả bắp thịt – Hãy cho em tập dãn xả từng bộ bắp thịt, bắt đầu từ chân đi ngược lên đầu, hay bắt đầu từ  mặt xuống chân. Chú trọng để dãn xả những phần của cơ thể trong khoảng 10 giây. Thỉnh thoảng cũng có thể co chặt lại rồi dãn xả ra. Hãy giữ phần tập này càng thường xuyên càng tốt.

Tưởng tượng bằng hình ảnh – Hãy yêu cầu em tưởng tượng đến một bức tranh thật bình an, như bãi biển, đồng bằng, suối, v.v.. Bảo em nhắm mắt lại và nghĩ đến hình ảnh ấy trong 5 đến 10 phút.

Hít thở - Hít thở có chú tâm sẽ giúp các em dãn xả bắp thịt. Yêu cầu em hít vào và thở ra thật chậm nhiều lần. Hành động này sẽ giúp các em bớt lo âu.

Cuối cùng, dùng mọi kỹ năng này trong nhiều phút mỗi ngày sẽ có thể giảm mức âu lo và căng thẳng. Có thể em sẽ phải mất vài ngày đầu mới thấy hiệu lực của những phương cách này, nhưng hiệu quả của chúng về lâu về dài rất đáng kể trong suốt đời một em Asperger vị thành niên.