Bé Bill 30 thang tuổi

[bê - bill]

Kính gửi chị Tường Anh!
Chị ơi, con trai em bây giờ đã 30 tháng. Em nhờ chị đánh giá giúp em. Biểu hiện của cháu như sau:
- Nói nhiều: thuộc nhièu bài hát, thơ và quảng cáo. Nhiều lúc hay nói một mình.
- Cháu biết yêu cầu khi muốn lấy một thứ gì đó hoặc muốn ăn món ăn nào cháu cũng biết.
- Khi có nhu cầu đi vệ sinh cháu biết gọi: đi tè, bô ị.
- Về ngôn ngữ giao tiếp em có cảm giác cháu kém: không biết gọi mẹ ơi, bố ơi, chị ơi. Khi mẹ hỏi thích thì trả lời, không thì thôi.
- Khi không hài lòng hay ăn vạ
- Cháu biết các thành viên trong gia đình (bố mẹ, chị, ông bà nội, ông bà ngoại, dì, cậu, em họ)
- Cháu biết liên tưởng như: biết thay tên mình vào bài hát hoặc bài thơ, khi nhìn thấy hình ảnh con chim bồ câu thì hát bài về chim bồ câu.
- Cháu đã đi học nhưng không chịu ngồi học (chỉ chịu ngồi khoảng 5p) khi cô giáo dạy cháu chơi đồ chơi nhưng cô dạy gì cháu cũng thuộc , không thích chơi với bạn, thích chơi một mình.
- Ở nhà cháu nghịch luôn tay, luôn chân. Chơi gì cũng chỉ một lúc lại chán.
- Giao tiếp mắt không tốt.
- Gọi mấy lần mới quay lại.
Hôm trước em cũng đã nhờ 1 chị ở trung tâm Ánh sao vào đánh giá. Chị bảo theo cảm nhận của chị ấy thì con em có nét TK ở dạng tăng động, giảm chú ý, có vấn đề về ngôn ngữ giao tiếp, trí tuệ tốt.
Em đang rất buồn và hoang mang chị ạ. Chị hãy cho em lời khuyên.

[Nguyen,Anh]

Chào bạn,

Có những điểm sau đây mình xin lưu ý trước:
1. để đánh giá, không thể chỉ ở website với nhau, hay ngay cả gặp bé năm, mười lăm phút.
2. không có rối loạn tự kỷ nào ở dạng tăng động, giảm chú ý. Tăng động và giảm chú ý là loại rối loạn có tên riêng.

Nếu bạn thấy con không có khả năng tập trung, bạn sẽ thấy con không giao tiếp mắt nhiều, không đối thoại nhiều. Lý do là vì tầm chú ý của con ngắn, mà giao tiếp thì là những gì xảy ra dài hơn chỉ 30 giây đồng hồ.

Khi bạn lo lắng về khả năng tập trung, bạn thử tìm những trò chơi và sinh hoạt để con có thể chơi với bạn. Nếu hiện tại là 5 phút, bạn đặt mục tiêu 10 phút để tập cho con vươn tới.

Ở 18 tháng, trẻ ít khi có thể ngồi ở bàn, nhất là khi chiếc ghế không vừa tầm, và bài học/sinh hoạt không hấp dẫn.

Nếu bạn thấy con hay ăn vạ, bạn thử nghiêm nghị hơn xem sao. Khi con lăn ra khóc, bạn bỏ đi chỗ khác, không la mắng mà cũng không chiều theo. Hiện tại, bé nghĩ rằng khi mình khóc la thì người lớn sẽ chiều theo. Bạn nên cho bé hiểu rằng có những điều bé sẽ phải thực hiện dù bé không thích. Đây là nguyên tắc mà trẻ con nào cũng phải học, chẳng phải chỉ con bạn đâu.

Khi con trẻ có vấn đề gì, dĩ nhiên cha mẹ lo buồn. Chúng tôi rất thông cảm với bạn. Điều mà bạn cần phải làm là nghiêm nghị hơn với con, vì lối ăn vạ này chỉ tăng lên mà không giảm đi nếu gia đình không đáp ứng thích đáng. Bạn cố lên nhé. Bạn cũng hiểu rằng hành vi phải ổn định thì con mới có thể học, chơi, và sau này còn ráp vào với mẫu giáo cùng bạn bè.

[bê - bill]

Chị ơi, sáng nay em đưa bé đi test ở Viện Nhi TW.
BS đánh giá như sau:
- Cá nhân xã hội: = 14-16 tháng
- Vận động tinh = 16 tháng
- Ngôn ngữ: 18 tháng
- Vận động thô: bt
Điểm test của cháu 37-38. BS kết luận: Chậm phát triển (theo dõi tự kỷ chức năng cao).
Giờ đây em như đang đứng giữa sa mạc không biết phải đi về hướng nào, bắt đầu từ đâu nữa. Em rất mong được các anh chị giúp em.

[Nguyen,Anh]

Chào bạn, đang lo lắng và hoang mang phải không? Bạn bình tĩnh nhé. Chỉ bình tĩnh mới có thể tìm ra lối đi thíchhợp nhất cho con.

Điểm ngôn ngữ kể là hơi thấp so với những gì bạn kể là con làm được. Tuy vậy, không phải bác sĩ đánh giá sai, mà vì giao tế con chưa có, nên có thể những gì con nói đuược, hát được, bác sĩ đã không nhìn thấy.

Vậy sau khi khám, bác sĩ khuyên bạn những gì? Họ đề nghị bạn làm gì để hỗ trợ cho con? Bạn có được trao bản chuẩn phát triển hay gì đó để hoạch địch kế hoạch dậy con không?

Tôi nghĩ rằng đầu tuần, bạn nhận tin không vui. Có lẽ bạn nên bỏ qua hết đi đã, chơi với con, cho con ăn uống, ôm con ngủ... Cứ làm mọi thứ như mọi ngày vẫn làm. Tạm quên những từ "tự kỷ" hay "kỹ năng cao", "chậm phát triển" đi. Bạn cần vài ngày để bình tĩnh lại, rồi bạn sẽ thấy con đường đi dù khó khăn vẫn có thể vượt qua.

Ở diễn đàn này đã có những phụ huynh mất ăn mất ngủ, gầy sọp, mất việc, khóc hằng đêm vì con. Hiện thì họ đã nguôi ngoai và trầm tĩnh giúp con. Bạn cũng sẽ thế nhé.

Bạn có thể vào nguồn liệu tìm chuẩn phát triển, đọc qua, và quan sát và ghi chép rõ ràng. Rồi tụi mình sẽ giúp bạn thêm.

Bạn cũng cần gia đình yểm trợ nhiều lắm. Bạn nên nói chuyện với ông bà nội ngoại, cô chú dì bác... để thấy vững lòng hơn.

[bê - bill]

Em cám ơn chị đã chia sẻ cùng em nhưng thực tình bây giờ em không biết phải nói thế nào về tâm trạng của mình nữa. Em ân hận vì ở giữa Thủ
đô mà giờ này mới đưa con đi khám. Khi con 24t em cũng cảm thấy băn khoăn về con và cũng hỏi gd, bạn bè nhưng mọi người bảo thấy cháu bình
thừong vì có lẽ cháu giống bố trầm tính.
Chị ơi, chị có thể giải thích giúp em cụm từ "tự kỷ chức năng cao" là gì?
Bs khuyên em: Hạn chế TV, tăng cường giao tiếp, chơi cùng, dạy nói, sai việc nhiều, dạy qua tranh ảnh, đồ vật. Hẹn 2 tháng sau khám lại.
Ngoài ra 1 chị ở Trung tâm lại khuyên em nên cho cháu can thiệp tích cực cả ngày ở Trung tâm cùng với các trẻ chuẩn bị hòa nhập 6-9tháng hoặc thuê giáo viên về kèm tại nhà mỗi ngày 1h.
Chị cho em xin một lời khuyên chị nhé.

[phi]

"tự kỷ chức năng cao" là gì?

Giải thích thì rất khó, vì nhiều người sử dụng cụm từ này cũng không phân biệt được giữa "TK chức năng cao" và "Asperger". Vậy để tôi cho chị vài ví dụ cụ thể:

a) Em A biết đọc/viết/làm toán như các bạn khác nhưng không giao tiếp mắt, không nói chuyện được với ai.

b) Em B làm được việc nhà, đi học phổ thông, nhưng không biết cách dò xét chung quanh, ví dụ như khi cô giáo cau mày, mặt hầm hầm bước vào lớp, ai cũng biết là sẽ "có chuyện" nhưng em B thì thấy bình thường.

c) Em C giỏi toán, giỏi văn, trí nhớ tuyệt vời, nhưng không biết cách đón xe buýt từ nhà ra chợ.

Chị đừng quá băn khoăn con mình thuộc dạng nào, vì "chia dạng" chỉ là cách tổng quát hóa để giới hành chính, y khoa làm việc dễ dàng lúc đầu. Khi đi sâu vào thẩm định hoặc can thiệp, mỗi cá nhân đều đặc biệt, đòi hỏi sự can thiệp/theo doĩ khác nhau.

Sắp tới thì sao?
Chị có cho biết BS khuyên chị sắp tới nên làm ..., vậy chị nên theo kế hoạch đó. Tôi có thắc mắc là trước đó chị đã có làm như vậy chưa? Ví dụ như BS khuyên nên làm A,B,C, mà trước đây chị đã làm rồi mà không có kết quả, vậy thì sao? Khi bác sĩ khuyên chị làm những việc trên, họ hỏi về việc chị đang giao tiếp/dạy bé ra sao không? Họ có đưa ra các bài tập/bài học thật cụ thể không? Thí dụ như một em học yếu Toán, nói "về dạy thêm toán cho em" thì không tốt bằng "em yếu Toán vì khả năng đọc toán đố kém. Toán đại số của em tốt nhưng yếu về khái niệm toán thống kê, nay em nên mua cuốn sách này.."

Phi

[Nguyen,Anh]

Bê Bill ơi, mình đã trả lời cho bạn rồi, mà sao biến đâu mất tiêu. Mình đang bận tay tí, sẽ quay lại ngay trả lời nhé.

Cái này mình phải complain với admin: khi có 2 người cùng bấm trả lời thì chỉ nhận một thôi!

[bê - bill]

Em cám ơn bác Phi!
- Hiện tại em cũng chưa biết mình phải làm thế nào nữa. Em rất mong mọi người chỉ cách giúp em:
+ Bây giờ em phải can thiệp tích cực cho con thế nào? Biện pháp cụ thể nào ạ?
+Có nên gửi con vào trường can thiệp?
+Hoặc vẫn cho con học trường MG bình thường về nhà dành nhiều thời gian cho con và thuê cô giáo chuyên môn về can thiệp 1h/ngày.
+ Và còn những bước nào em cần phải thực hiện để con em tiến bộ một cách nhanh nhất?

Bác sĩ giới thiệu cho em chiều Thứ 5 này đi học lớp tập huấn ở Viện Nhi. Bác sĩ cũng khuyên em không nên cho con vào trường đặc biệt mà nên cho con học trường MG bình thường về nhà dành nhiều thời gian cho con và thuê cô giáo chuyên môn về can thiệp 1h/ngày.
Sau đây là những biểu hiện của cháu:
- Con nói được nhiều.
- Thuộc nhiều thơ, đồng dao, bài hát.
- Nhiều lúc vấn nói theo quảng cáo, ngồi hát một mình.
- Thích xem quảng cáo, ca nhạc.
- Con nói biết yêu cầu khi mình cần nhưng nói không đầy đủ dù mẹ đã yêu cầu. VD: Khi muốn lấy điện thoại thì con chỉ nói "mẹ lấy điện thoại" hoặc có lúc kéo tay mẹ ra chỗ điện thoại chỉ và bảo "điện thoại", thi thoảng cũng dắt tay khi muốn lấy gì đó nhưng mẹ hỏi không chịu nói.
- Không biết dạ khi mẹ, bố hay người khác gọi.
- ít khi để ý đến người xung quanh. VD: Khi có chú dì và em họ đến chơi cháu cũng chạy ra gọi tên từng người nhưng bảo chào thì không chiu chào, xong bỏ đi chơi đồ chơi.
- Đi học thích chơi một mình hơn, ít khi chơi với bạn.
- Ngồi học chỉ được 5p và chơi loanh quanh chỗ các bạn học nhưng những gì cô giáo dạy đều thuộc và biết.
- Thích học bằng hình ảnh hoặc đồ vật.
- Khi có mẹ hoặc bà nội đến đón bảo con chào cô, thơm tạm biệt thì cháu giơ tay bye,bye và thơm vào má các cô.
- Chơi nhanh chán và cứ hoạt động luôn tay luôn chân.
- Con biết những người trong gia đình như: ông bà nội, ngoài, dì, cậu, em họ.
- Biết các đồ vật như tủ lạnh, máy giặt, ti vi, tủ, giường, chăn... các loại quả, con thú, hiện tượng tự nhiên(mây, mưa, mặt trời, trăng, sao)
-Biết thay tên mình vào bài hát hoặc bài thơ, khi nhìn thấy hình ảnh con chim, con ếch thì hát những bài về con thú đó.
- Biết so sánh như: Xem tivi có ông già thì bảo giống ông nội, bố cháu cắt đầu cua nên nhìn thấy ai vậy cũng bảo giống bố nhỉ, thấy chị nào có tóc giống chị của cháu thì bảo "giống chị Bê nhà mình"
- Biết khen thức ăn ngon nhỉ, đi qua chỗ nào trang hoàng cũng biết khen đẹp thế.
- Cháu reo lên khi thích thú và hay ăn vạ khi không hài lòng, không được đáp ứng.
- Khi làm sai bị mẹ mắng thì khóc và bảo mẹ:"mẹ thôi không mắng nữa", hoặc "mẹ thôi không đánh nữa" hoặc "mẹ yêu" đến khi mẹ ôm và nói "con ngoan rồi mẹ yêu nhé" thì cháu nín. Có hôm mẹ mắng chị của cháu, thấy chị khóc thì cháu cũng ôm mẹ khóc và bảo "mẹ thôi không đánh nữa"
- Tuy nhiên giao tiếp bằng mắt ngắn trừ khi 2 mẹ con chơi trò ú òa hoặc dọa ma thì cũng chơi được lâu.
- Khả năng tập trung kém, ít khi chịu làm theo mệnh lệnh nên rất khó dạy.
- Thích chơi với chị các trò đuổi bắt, trốn tìm.

Rất mong được các anh chị chia sẻ kinh nghiệm cũng như những lời khuyên giúp con em.

[phi]

Trong phần mô tả của chị có 2 chi tiết làm tôi chú ý: một là bé thích chơi trốn tìm với chị, hai là bé không thích chơi với các bạn ở MG.

Trò trốn tìm là trò chơi có tính tương tác trong khi trẻ TK thường không thích tương tác.
Việc bé chỉ thích chơi 1 mình tại MG có thể do "tính", dân trong ngành gọi là "introvert". Những người introvert (mà người ta dịch là "nhút nhát", "thu mình" hay "nội tâm", theo tôi là dịch không đúng) thường khó làm quen với người lạ nhưng khi quen rồi thì lại rất ổn, họ xử lý thông tin kỹ hơn, có thể không trả lời câu hỏi ngay, nhanh nhẹn, trả lời chậm nhưng chắc.

Nhìn từ khía cạnh của một người quản trị dự án, một cty sẽ cần cả 2 loại người introvert và extrovert. Có một số người introvert muốn trở thành extrovert tùy ý tùy lúc, và tôi đã có những lớp huấn luyện giúp họ đạt được như vậy. Phần lớn họ là kỹ sư gốc Á châu, muốn nhảy ra làm thương mại. Dân QTKD gọi đùa họ là những ngừoi "muốn tính tình loại A".

Với tuổi bé nhà chị thì còn nhỏ quá, chưa thể khẳng định được. Khi rảnh tôi sẽ nói thêm về vấn đề này. CCM có 1 bé mà mẹ thì bảo cháu Asperger, bố thì nói cháu chỉ là introvert. Năm nay cháu học lớp 6. Khi nào rảnh tôi sẽ nói thêm về vấn đề này.

Phi

[bê - bill]

Sau những nhận xét mới nhất của anh Phi, em cũng xin trình bày một chút về gia đình mình để anh và các chuyên gia cùng phân tích giúp em:
Trong gia đình, từ khi cháu 12 tháng tuổi trở về trước em sống cùng gia đình chồng. Những người trong gia đình chồng đều trầm tính và rất ít nói, ngay cả bản thân chồng em cũng vậy. Khi đang sống cùng chủ yếu cháu chỉ chơi với giúp việc. Sau khi ra ở riêng cháu vẫn ở nhà với giúp việc và xem tivi quá nhiều. Còn về bản thân em theo như nhận xét của mọi người là người vui vẻ, hòa đồng và dễ gần.
Đến khi cháu 24 tháng thì em cũng cảm nhận con mình không hòa đồng như 2 đứa em họ con dì của cháu có cùng độ tuổi và kỹ năng giao tiếp cũng kém hơn. Em cũng mang băn khoăn của mình hỏi ý kiến mọi người nhưng mọi người bảo với em "trông nó rất nhanh nhẹn, thông minh cũng biết nhiều còn về giao tiếp chắc là tính cách của nó giống bố và gd nhà nội, có thấy nó làm sao đâu". Vì nhận được nhiều ý kiến như vậy nên em cũng yên tâm hơn và theo dõi sự tiến bộ của con.
Đến thời điểm này em thực sự thấy lo lắng và đưa đi khám thì BS đã kết luận như trên. Nhưng dù sao em cũng cảm thấy cháu rất kém trong giao tiếp và có một số biểu hiện của trẻ tự kỷ như các tài liệu em tham khảo trên các diễn đàn anh ạ.
Em rất mong anh, chị Tường Anh và các chuyên gia cho em những lời khuyên để con được tiến bộ nhanh nhất.
Em cám ơn các anh chị rất nhiều.