Cảm ơn chị "mẹ Nem" đã đăng những bài rất hay về RDI. Hôm nay thì hội thảo RDI đã xong, và tôi có thể nói lên vài điều về RDI mà không sợ bị chị Xuyến hay Admin cảnh cáo.
Tôi có may mắn được đào tạo rất kỹ về các phương pháp/triết lý quản trị và giáo dục, và được học hỏi từ thực tế qua nhiều năm làm việc với các học sinh, kỹ sư, chuyên gia nhiều nước nhiều ngành nghề khác nhau. Nói về RDI thì không thể chỉ 1 post là xong, nên hôm nay tôi chỉ nêu ra 1 trong nhiều nhận định về vấn đề này. Đó là "RDI lấy rất nhiều khái niệm từ các phương pháp/triết lý quản trị và giáo dục, and rdiconnect.com/the founders successfully commercialize it." Hãy cùng xem 1 ví dụ thật cụ thể nhé:
Trích từ blog của chị "mẹ Nem" về RDI:
Ví dụ, sáng ra bạn bảo trẻ hãy cất đồ chơi đi, trẻ có thể sẽ làm đúng như bạn yêu cầu. Nhưng liệu ngày mai, trẻ có biêt thu dọn đồ chơi không? Trẻ có học được gì khi thực hiện lệnh của bạn không, hay trẻ chỉ làm mà không tư duy, và không học hỏi được điều gì từ trải nghiệm đó cả? Với hình huống này, bạn sẽ phải nhắc trẻ hàng ngày cần dọn dẹp phòng.
Khái niệm này được sử dụng trong quản trị từ lâu do ông tổ ngành quản trị Peter Drucker và Edwards Deming đề xướng. Ông Edwards viết
"bạn bảo người làm kiếm cho bạn 1 cái bàn, người làm của bạn có thể làm đúng như bạn yêu cầu. Nhưng nếu kiếm không ra cái bàn đúng kích thước, người làm của bạn sẽ lúng túng. Ngay cả khi kiếm được, người đó cũng không tư duy và không học hỏi được điều gì cả."
Tiếp tục trích từ blog của chị "mẹ Nem":
Nhưng nếu chúng ta liên tục nhận xét về sự lộn xộn trong phòng, hướng sự chú ý của trẻ đến sự lộn xộn, và dẫn dắt trẻ tự động não để ra quyết định phải làm gì đó, thì trẻ sẽ dần hình thành thói quen tư duy. Trẻ sẽ dần có thói quen quan sát môi trường xung quanh, để ý xem có gì bừa bộn, mất trật tự không, và tự ra quyết định phải dọn phòng.
Ông Edwards viết:
"Nhưng nếu bạn giải thích vì sao bạn cần cái bàn (ví dụ như để tổ chức bữa tiệc cho 10 người bạn), thì nếu không có cái bàn như bạn muốn, người làm cho bạn sẽ kiếm được 1 cái bàn khác theo yêu cầu của bạn. Họ sẽ tự quyết định phải làm gì vì họ hiểu được vấn đề."
Ông Peter nói
"đừng giao việc cụ thể kiểu chỉ đâu đánh đó, mà nên cho người ta hiểu bạn mong muốn điều gì" (đừng cho "task given" và nên "outcome expected").
Ý này cũng giống như ý ông Edwards.
Khi quản lý các kỹ sư, tôi không bao giờ chỉ họ kiểu "chỉ đâu đánh đó" vì 2 lý do:
- 1 là họ sẽ không có khả năng tự tư duy, tương tự như Mẹ Nem nói với con trai mình
- 2 là nếu tình huống thay đổi, các kỹ sư sẽ lúng túng không biết xoay sở ra sao, cũng tương tự như Mẹ Nem nói ở trên
Khi dạy các trẻ cấp 1 học, ví dụ như học về đường song song, tôi cũng không bao giờ chỉ đưa ra định nghĩa rồi bảo các em học nằm lòng. Tôi thường mang theo tấm bản đồ thành phố nơi các em ở, rồi cho các em học về khái niệm đường song song, đường cắt nhau ngay trên các con đường nơi các em cư ngụ. Vậy là các em có cơ hội tư duy, ứng dụng khái niệm vào thực tế, giống như chị Mẹ Nem nói ở trên.
Tóm lại, các phương pháp giáo dục, management philosophy, hay motivational theory hay gì gì đi nữa cũng là để deal (đối phó) với con người. Thường thì không bao giờ có phương pháp nào đột phá cả, mà chỉ là 1 sự cải biến, hay vay mượn từ các lĩnh vực khác để ứng dụng cho một số đối tượng thích hợp. Điều quan trọng là phụ huynh nhận biết triết lý của phương pháp đó, và nghiên cứu xem có thích hợp cho bé của mình hay không. Và chính vì bản thân phương pháp đã vay mượn từ nhiều nguồn, khi áp dụng thì phụ huynh cũng nên uyển chuyển kết hợp nhiều nguồn khác nhau cho hợp với con mình.
Hẳn các bạn còn nhớ việc chị TA khuyên 1 số bé TK sử dụng biểu đồ/thời khóa biểu. Điều đó có khác gì với 1 kỹ sư điện toán sử dụng flow chart/UML diagram, hay 1 kỹ sư xây cất dùng PERT chart, hay người vẽ kiểu database dùng relational diagram? Cái khác nhau chỉ ở mức độ và phạm vi, còn căn bản tại sao cần thì y như nhau vậy thôi.
Phi