Mẹ học - con học

[tocngan]

Chào các anh chị

Mình là thành viên mới của Diễn đàn. Bé nhà mình được 22,5 tháng , chưa biết nói.
Khi quan sát việc phát triển ngôn ngữ của con , mình nhận thấy:

- Con đã từng bật ra nhiều âm khi 12 tháng ( bà ơi bà, đi chơi...) tuy nhiên sau 1 thời gian , do xem ti vi nhiều ( khi ở nhà vs bác giúp việc) và mẹ cũng chưa thật chú tâm dạy con nên con bị đánh rơi mất những gì đã biết.

- Con bật ra 1 tràng từ líu lo khi vui vẻ nhưng vô nghĩa.

- Và 1 điều quan trọng nhất mình nhận thấy đó là khả năng hiểu ngôn ngữ của con kém. Với mệnh lệnh đơn giản thì cần kết hợp với chỉ trỏ của mẹ con mới hiểu hoặc chỉ quen vs các mệnh lệnh đã lặp đi lặp lại nhiều ..Cũng vì không hiểu ngôn ngữ nên con không biết chỉ trỏ ( người thân, bộ phận cơ thể hay tranh ảnh )

Các mặt khác như vận động thô, vận động tinh, bắt chước và tập trung mắt, cảm xúc thì k có vấn đề quá nghiêm trọng. ( 1 số hành vi k tốt như đập đầu vào tường, cắn cấu các bạn khi mới đi học ... sau 1 thời gian đã k còn/ hạn chế nhiều; con tập trung ngồi ghế học cùng các bạn, .... tuy nhiên không theo được do chưa hiểu hết lời cô nói

Mình cho con đến nhà thầy Nguyễn Minh Đức kiểm tra thì thấy nói con bị Rối loạn ngôn ngữ - nhưng không phải tự kỷ. Hiện tại mình đang cho con đi học can thiệp 1h/ngày với cô ( học 1 cô 1 trò) và vẫn học ở trường mầm non gần nhà. Ngoài ra mẹ tích cực dạy cho con. ( Mình không cho con đến BV Nhi vì dị ứng với cách quan sát qua loa và đưa ra kết luận vội vàng của các bác sĩ. Cái quan trọng mình nghĩ là mẹ hiểu vấn đề cốt lõi của con và tìm cách can thiệp tích cực nhất có thể trong giai đoạn trước 3 tuổi này)

Mình băn khoăn không biết việc " khó tiếp thu ngôn ngữ" của con liệu có phải do vấn đề gì ở não hay không? Mình rất lo lắng không biết sau này con có hòa nhập được với các bạn để vào lớp 1 k ? Các anh chị, các mẹ có kinh nghiệm tư vấn giúp mình với ạ.

Biết rằng chặng đường còn rất dài ...

[phi]

- Và 1 điều quan trọng nhất mình nhận thấy đó là khả năng hiểu ngôn ngữ của con kém. Với mệnh lệnh đơn giản thì cần kết hợp với chỉ trỏ của mẹ con mới hiểu hoặc chỉ quen vs các mệnh lệnh đã lặp đi lặp lại nhiều ..Cũng vì không hiểu ngôn ngữ nên con không biết chỉ trỏ ( người thân, bộ phận cơ thể hay tranh ảnh )

Bạn đừng tập cho con chỉ bằng tay, và bạn cũng đừng chỉ tay cho con. Bạn nên làm hình ảnh, đưa cho con coi . "Chỉ tay" không phải là NN diễn đạt . Vụ này mình nói vài lần rồi, bạn vào "Những bài viết về TK" tìm đọc nhe. Khi bé muốn gì, bạn đưa hình, tập cho bé đưa ra nhu cầu bằng hình + phát âm . Đừng để bé chỉ tay.

[tocngan]

Cảm ơn bác Phi đã trả lời cho mẹ cháu.

"Bạn đừng tập cho con chỉ bằng tay, và bạn cũng đừng chỉ tay cho con. Bạn nên làm hình ảnh, đưa cho con coi . "Chỉ tay" không phải là NN diễn đạt . Vụ này mình nói vài lần rồi, bạn vào "Những bài viết về TK" tìm đọc nhe. Khi bé muốn gì, bạn đưa hình, tập cho bé đưa ra nhu cầu bằng hình + phát âm . Đừng để bé chỉ tay."

Đúng là chỉ tay không phải ngôn ngữ diễn đạt .Nhưng khi cháu chưa nói được như hiện nay, mà cũng không biết chỉ tay để nhận diện đồ vật / con người khi mẹ hỏi . Vd: Con nói bà. bà,..nhưng khi mẹ hỏi "bà đâu?" thì con không chỉ vào bà. Vì thế mà e đang rất lo lắng về khả năng hiểu ngôn ngữ của con . Không hiểu ngôn ngữ thì làm sao con có thể học nói được , huhu

[tocngan]

Sau 1 thời gian học can thiệp cùng mẹ dạy, con đã có 1 số tiến bộ: ( con 25 tháng rưỡi)

-Nói được khoảng 20 từ , hầu hết là từ đơn. Phát âm chưa rõ lắm, còn hơi ngọng.
-Sử dụng 1 số từ đúng hoàn cảnh : Gọi ị ( ị và tè đều gọi ị hết) , đòi bế , đòi tivi thì nói ti vi và chỉ tay về tivi, đòi đi chơi thì nói "đi" và chỉ tay ra đường,... nói chung là chỉ để đáp ứng những nhu cầu của con thì con nói ...;
- Đã chỉ trỏ khi muốn yêu cầu cái gì ( với những thứ con chưa biết nói ) - nhưng khi mẹ hỏi để con chỉ ( thẻ hình/ tranh) thì vẫn còn lung tung ( lúc đúng lúc sai )- chắc do con k được tập trung lắm nên k nhớ được
- Hiểu lời tốt hơn - nhưng hầu hết vẫn là hiểu các mệnh lệnh yêu cầu quen thuộc về hành động, lặp đi lặp lại nhiều thì con nhớ - còn lại vẫn có vẻ như nghe tiếng tây
-Hát líu lo theo nhạc của 1 số bài hát ( ê a theo nhạc chứ k thuộc lời ...) và vỗ tay theo thích thú / hoặc có động tác diễn tả theo khi mẹ hát ...
-Đôi khi phát âm được theo âm của mẹ ...nhưng tiến bộ vẫn rất chậm - mẹ vẫn rất mong đến ngày con đạt được mốc này để việc dạy ngôn ngữ cho con sẽ thuận lợi và hiệu quả hơn
- Hiểu không / có nhưng khi mẹ hỏi thì chưa biết lắc/ gật hay đáp lại bằng ngôn ngữ
- Đi xe với mẹ hoặc đi ô tô thì con chỉ im thin thít, k chỉ trỏ quan sát các thứ trên đường như các bạn
- Biết quan sát thái độ của người khác trước khi làm gì ( lấm lét nhìn thái độ của bố trước khi nghịch ) ; bố mắng hay giơ tay lên dọa đánh là biết chạy về phía bà /mẹ núp

Các mặt về tự lập và xã hội của con khá tốt ( tự xúc ăn, tự ngồi bô / đi tè trong NVS, đánh răng ( mới tập ) ; xúc miệng, vắt khăn mặt, đổ nước từ chai ra cốc để uống, hứng nước từ vòi, tự xỏ dép, cất dép, tự bật quạt khi nóng, lấy dầu gió đưa mẹ bôi khi bị muỗi đốt, biết chơi ném bóng, trốn tìm ... dạy con cái gì về hành động thì con bắt chước nhanh hoặc tự quan sát mọi ng rồi bắt chước. Thích chơi với các bạn

Một số vấn đề về hành vi:

- Do chưa nói được, nên khi bị người lớn cấm làm gì hay có gì không vừa ý con còn hay la hét ... đến hàng xóm xung quanh cũng nghe thấy
- Cắn, cấu bạn đã hạn chế nhưng chưa hết hẳn
- Con có sợ 1 số con vật như chó ; mèo ... nhưng hầu như không sợ người lạ; chơi vui là cứ theo người lớn/ các anh chị đi về nhà , chạy vào chơi tự nhiên ..
- Chưa biết sợ khi ra đường có ô tô, xe máy ,... thấy gì hay bên kia đường là cứ phăm phăm định lao đi ---> mẹ cuống cuồng lo giữ lại , bảo không được lại phải bế thốc lên - Con thích đi hướng nào thì kéo tay mẹ bằng được
- Mấy hôm nay mưa lạnh hơn nên ít được ra đường chơi, ở trong nhà cu cậu có vẻ hơi "tăng động" hơn - ôm vai bá cổ rồi đổ rầm vào người mẹ như rơi tự do rồi cười khanh khách ( rất thích trò ngã vào người mẹ )
- Lăng xăng khi ra chỗ đông người ( siêu thị , nhà sách,...) ;lao vào nghịch đồ, k biết/ sợ khi bị chủ hàng nhắc nhở/ dọa --> mẹ cũng cố gắng cho con đi nhiều hơn cho quen dần để bớt lăng xăng
- Đôi khi , giành đồ chơi vs bạn ( đánh ) hoặc giữ đồ chơi -

Nói chung là con có chút tiến bộ rồi nhưng sao vẫn ì ạch quá, từng ngày trôi qua mẹ lại càng thêm sốt ruột vì chưa dạy được con nhiều Mà thời gian thì trôi nhanh, từng tháng từng tháng rồi chả mấy chôc là con 3 tuổi .

[thiendu]

chào mẹ!
mẹ nói con đã nói được khoảng 20 từ vậy mẹ có thể nói rõ những từ đó thuộc nhóm từ nào được không? ví dụ như động từ/ danh từ....
nếu như mẹ muốn con thể hiện được nhu cầu của mình và muốn người khác cũng hiểu được nhu cầu của con thì cô nghĩ là mẹ nên làm cho con 1 quyển sách giáo tiếp. trong quyển này sẽ có những hình ảnh có thể giúp con giao tiếp mà chưa cần nhiều đến lời nói. mẹ kết hợp sách này để thúc đẩy việc học ngôn ngữ của con. mẹ hãy chụp hình của con nè, hình mẹ nè, hình bà, ba.... để thể hiện những người này trong câu nói của con, rồi hình "con muốn" như trong phần
AXT (hình dạy học) và các hình liên quan đến đồ vật/nơi chốn mà con thường có nhu cầu như sữa, cơm, xe ô tô, công viên, tiệm bánh... rồi để con gán các hình này lại để thành 1 câu (có thể hình dung là 1 câu "hình ảnh")
như mẹ nói: con bắt chước tốt! vậy thì mẹ hãy dạy con bằng cách lặp đi lặp lại những gì mẹ muốn dạy con....ngày ngày, tháng tháng con sẽ nhớ và rồi làm được như mẹ muốn.
khi đi xe mà con không chú ý nhìn xung quanh để khám phá như các bạn khác thì mẹ hãy khởi xướng điều đó giúp con, bằng cách mẹ gọi tên con rồi chỉ ra ngoài "chà, tòa nhà màu xanh cao chưa kìa" "này...(tên con), chúng ta đi ngang tiệm bánh kìa"..... và nhớ là cứ qua mỗi đoạn đường thì chỉ cần giúp con chú ý đến 1 vài địa điểm nổi bật/dễ quan sát. rồi mỗi lần đi ngang đều chỉ vào những nơi đó....có thể thay đổi cách khởi xướng chú ý của con.

[thiendu]

con biết quan sát nét mặt của người khác trước khi làm gì đó nghĩa là con cũng biết thăm dò rồi ha!
vậy tại sao mẹ không dùng điều này để dạy con rằng "mẹ không đồng ý" khi con đòi chạy ào qua bên kia đường!!?
mẹ hãy tập điều này khi ở nhà trước, mỗi lần con làm gì mà mẹ cảm thấy không hài lòng thì mẹ hãy ngồi xuống đối diện với con, mắt đối mắt, vẻ mặt nghiêm lại (phải thật rõ ràng) và nói "mẹ không thích ....(tên con)/con làm như vậy(hoặc nói luôn tên hành vi/cử chỉ đó). mỗi lần con làm điều gì đó mẹ không hài lòng thì mẹ hãy thử với cách này, mọi người giao tiếp với con cũng hãy nhất quán cách xử lí như trên. nhưng phải chắc chắn là con nhận ra mẹ/mọi người đang không hài lòng nhé. khi nói với con trong cách can thiệp này, hãy nói với giọng bình tĩnh nhưng chắc chắn.

[tocngan]

Mẹ tổng hợp 1 số tiến bộ của con ( 27 tháng 9 ngày) cũng như 1 số vấn đề mẹ còn đang băn khoăn

- Số từ con nói được đã tăng lên nhiều hơn ( tầm 70 từ ) - chủ yếu là Danh từ và động từ ; đã bắt đầu có thêm những tính từ và các liên từ ,... làm tiền đề để mẹ dạy con nói thành câu. Vui vì con đã nói được Mẹ

- Con chịu khó nhắc lại những từ mẹ dạy hơn ( dù chưa phải tất cả, 1 số từ khó phát âm thì con vẫn nghe để đấy đã ,... chắc đang ghi nhớ , hihi)

- Con đã nói được câu ngắn : Mẹ mở , mẹ bế,... khi muốn yêu cầu mẹ làm gì đó

- Chỉ tay 1 cách tập trung vào đúng sự vật chứ k chỉ mơ hồ như trước

- Hiều lời ngày càng nhiều hơn

- Nhớ nhiều bài hát, bài thơ ( đọc vuốt đuôi thôi chứ chưa được cả bài )

- Con biết khoe đồ chơi với mọi người, biết chơi tưởng tượng nhiều hơn và nhớ được 1 số sự việc đã xảy ra trong QK ,...Bắt chước thì rất nhanh - Cái này cũng làm mẹ vui âm ỉ

- Con cũng có nhiều cung bậc cảm xúc hơn: vui vẻ, sợ hãi , dỗi ( buồn cười nhất là khi con dỗi vì bị mắng , liền đi tìm ng khác để an ủi),...

- Hành vi của con cũng tốt hơn nhiều, điềm tĩnh hơn. ít ăn vạ khóc lóc và control được bản thân tốt hơn khi đi chơi ngoài đám đông ( Đêm noel đưa con đi chơi con đã biết ngoan ngoãn đi theo mẹ, hoặc nếu mẹ thử bỏ tay ra con đều hướng đi tìm mẹ - k lăng xăng , nghịch đồ tự do trong cửa hàng )

-Các mặt về tự lập và vận động của con ngày càng tốt hơn - mẹ khá hài lòng về mấy mặt này

--> con có tiến bộ làm mẹ có thêm động lực dạy con nhều hơn, buổi tối cả nhà cũng vui hơn vì có tiếng con líu lo nói cười, cả nhà cùng chơi trò chơi và nói chuyện vs nhau ( lấy con làm trung tâm )

Mặt mẹ còn lo lắng:

- Con nói còn ngọng - chưa chủ động lắm ( mẹ phải nhắc nhiều, mà nhiều khi nhắc cũng k chịu nói dù những từ đó con đã biết) Nhất là lúc đi ra ngoài

- Con vẫn gặp khó khăn với những câu hỏi ( dù chỉ cần gật, lắc)..Vài hôm nay mẹ đặt câu hỏi "con có... không??" và yêu cầu con trả lời "có" thì mới cho. Thê là tối qua mẹ hỏi " Con có uống sữa không?" Con nói " Có " - Mẹ vui lắm nhưng k rõ con có hiểu nghĩa k hay chỉ là " thuộc bài" mot cach dap khuon

- Con cũng chưa biết đặt câu hỏi gì.

- Mẹ đang tìm cách để lên kế hoạch ( nói là giáo án thì nghe pro quá ) cụ thể hơn để dạy con . Tăng vốn từ, Tập trung vào phần tương tác , giao tiếp : Hỏi - trả lời và đặt câu hỏi cho người khác ,...dạy nhiều về tính từ , về cảm xúc, trạng thái,...; dạy con suy luận...

- Hôm trước tình cờ mẹ gặp bác Hải Ninh ( T/g cuốn Con về) ở gần nhà, khi đó có con đi theo. Một cách tự nhiên, bác đã dạy mẹ 1 số kỹ năng trong việc trò chuyện với con ( lồng ghép các bài học nhẹ nhàng vào đó). Thực sự mẹ cũng đã đọc nhều về pp dạy nhưng phải đến khi gặp bác thì mới thấm thía và cảm thấy nhuần nhuyễn khi thực hành hơn . Đúng là học phải đi đôi vs hành. Đang hẹn bác 1 buổi sang nhà bác để học hỏi , chắc là cuối tuần này vì trog tuần bác còn bận nh việc.
Cố lên nhé con trai của mẹ, mẹ con mình cùng cố gắng chạy marathon nào!!!!!!!!!

[tocngan]

Tối qua mẹ thả cho con tự mặc quần. Rất vui vì con đã tự mặc được ( từ xỏ chân cho đến kéo quần lên) - trước thì con loay hoay chưa cho chân vào ống được . Hihi
Sẽ thử với mặc áo tối nay xem sao.
Cuối tuần này phải hẹn đc với bác Ninh 1 buổi để học hỏi mới được!

[tocngan]

Chủ nhật cuối tuần ở nhà, mẹ lu bù với 2 bữa cơm , cũng mất kha khá thời gian.
Sáng e đi chơi với bà, xông vào hàng đòi bà mua bánh mì cho ăn. Chẳng hiểu sao con lại thích ăn mấy đồ khô, nhiều tinh bột thế : Bánh mì, cơm, xôi, bún , bánh chưng,... Không biết có cần hạn chế tinh bột trong chế độ ăn của con không nữa. Các bác cho mẹ cháu ý kiến vs ạ. và thêm nữa là con không chịu ăn thức ăn khi ăn cơm- ngoài món trứng,cá (dễ nhai)- còn lại tôm thịt ... mà hơi dai chút xíu là con nhằn ra liền.

Buổi chiều mẹ đưa e đi cắt tóc. Thật may ở hàng cũng đang có 1 bạn 3t đang cắt tóc. Mẹ tranh thủ dạy con luôn : Chú đang cắt tóc cho chị, chị ngồi ngoan quá,,...thế là đến lượt mình con cũng ngồi ngoan im re như chị để cho chú cắt , tỉa thật đẹp - mấy lần trước mẹ toàn phải "cưỡng chế thi hành" )

Tối về em ăn tối với bún chan canh khoai tây. Trvia, ăn ngoan như người lớn, tay bát tay đũa và bún vào miệng.Hết lại tự tay lấy thêm bún và nhờ mẹ chan. Chỉ tội thi thoảng vẫn rơi bún và nước ra ngoài - ướt mất áo .

Đến phần " học hành" buổi tối. Con chẳng tập trung lắm, nên không ghi nhớ được nhiều:( làm mẹ vừa bực, vừa nản
Chỉ có 1 điểm sáng là khi mẹ đưa tấm thẻ hình " Bà" ra con miêu tả luôn là " BÀ BẾ" vì trong hình là bà đang đưa tay ra bế cháu. Mẹ cháu có chút vui.
Hôm nay con cũng bắt đầu linh hoạt hơn khi ghép câu. Đã biết nhờ bà thì phải nói " Bà mở" chứ không dập khuôn "Mẹ mở,mẹ mở... Ngoài ra " Mẹ mở " cũng được mở rộng ra 1 số hoàn cảnh chứ ( mở trò chơi câu cá, mở lọ thuốc,...) k chỉ khi nhờ mẹ mở password của máy tính bảng nữa.

Dạy con nói và dùng từ " Có"- " Không" đúng hoàn cảnh thì con hay trả lời vuốt đuôi. Vd: Con có thích ăn bánh không? Chàng ta nói " Không" ( chắc là nhắc lại từ cuối ) Thế là mẹ bảo vậy mẹ cất bánh đi nhé. Và yêu cầu con nói " Có " và " Xin mẹ" thì lại cho con ăn. Hi vọng dần con sẽ hiểu. Chắc cũng phải mất cả tuần, cả tháng.

Học thẻ hình , mẹ lặp đi lặp lại " Cái gì đây" mỗi khi đưa thẻ ra. Hi vọng con sẽ hiểu và học được câu hỏi " Cái gì đây".

Cả ngày con nói rất nhiều nhưng ngoài những từ có nghĩa mà con nhớ được, phần lớn là xì xồ tiếng tây, mẹ k tài nào dịch nổi.

Hẹn vs bác Ninh k đc vì bác sag ngoại chơi rồi

Đêm ngủ tỉnh giấc mà trằn trọc mãi. Tâm trạng của mẹ cháu thì cứ ON OFF , lúc thấy con có chút tiến bộ thì thấy lạc quan thế mà lúc thì như đáy vực vậy

P/s: Mẹ cháu xin lấy topic này thành trang nhật ký để dãi bày nỗi lòng mình, câu cú lan man xin mọi ng thông cảm ạ.

[tocngan]

Hôm nay đã là ngày cuối cùng của năm 2014 rồi. Một năm với nhiều cảm xúc - cũng là một năm không dễ dàng gì đối với mẹ. Những tháng đầu năm tạm được coi là yên ả nhưng cũng là tháng ngày nhiều nuối tiếc. Mẹ bận rộn với công việc mà chưa thật sự quan tâm đến những mốc phát triển của con. Chậm nói ah, cứ từ từ rồi con sẽ nói thôi, sao mẹ lại AQ đến thế. Lần đầu nuôi con mẹ cũng k ý thức được rằng khoảng tg từ 1-2 tuổi là thời gian vàng cho phát triển ngôn ngữ - thế mà mẹ lại cứ nghĩ mọi thứ sẽ đến tự nhiên --- để đến lúc giật mình , đi lục tìm tài liệu - về đối chiếu với con thì thấy con đã chậm . Quan trọng nhất là mẹ hiểu rõ hơn quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ và biết con mình con "chậm" còn "yếu" ở những chỗ nào. Và công cuộc can thiệp bắt đầu.

Những ngày đầu tiên ấy đối với mẹ thật vô cùng đen tối, những đêm trằn trọc k ngủ, ứa nước mắt khi nghĩ về con , rồi dằn vặt tìm lý do tại sao - câu hỏi mà cho đến bây giờ cũng chẳng tìm đc câu trả lời ....

Nhưng hơn ai hết mẹ hiểu mẹ phải nỗ lực vì con , thời gian k còn nhiều tính đến mốc 2 tuổi, rồi 3 tuổi. Những ngày đầu đưa con đi học cô T mẹ cũng đã có những lúc nản lòng khi thấy con khóc trong phòng ( mẹ đứng ngoài cửa, giấu mặt) Rồi lại tự dặn mình, nếu bây giờ mìnhh k cố gắng thì sẽ k còn cơ hội khác nữa, mẹ k cố gắng cũng đồng nghĩa với việc tước đi của con cơ hội đc phát triển bình thg, sẽ làm con đã chậm lại càng chậm thêm ....

Đó cũng là khoảng thời gian mẹ tìm đọc tài liệu rất nhiều để dạy con. Đọc thì nhiều nhưng từ lý thuyết đến thực hành thì mẹ vẫn còn kém lắm , chỉ biết thì thôi cứ nói chuyện, cứ chơi với con, dành hết thời gian cho con ...rồi hi vọng " mưa dầm thấm lâu" vậy

Đến bây giờ con cũng đã có những tiến bộ nhất định nhưng trong lòng mẹ chưa lúc nào hết lo lắng ....và vẫn luôn tự dặn mình vẫn còn những chặng đường dài. Đọc những bài viết về những anh chị nhờ có mẹ bên cạnh sát sao mà giờ đã đi học tiểu học, có bạn còn học khá tốt mà mẹ có thêm động lực những lúc "nản" nhất.

Tổng kết lại vài dòng để mẹ con mình cùng nhau bước sang năm mới 2015. Năm tới sẽ là năm quyết đinh, mình sẽ phải quyết tâm thật lớn - cho những thay đổi lớn , tích cực con nhé.