Bé 6 tuổi hay nhại lời, nói ngược, kém tập trung ???? :(

[bantaygio]

Chào cả nhà, cả nhà tư vấn giúp em trường hợp này, cháu nhà em năm nay 6 tuổi đến tuổi vào lớp 1 nhưng không đủ khả năng vì cháu đang gặp 1 số vấn đề sau:
Cháu không tự chủ giao tiếp chỉ nói khi đói, khát, đi vệ sinh. Đặc biệt cháu hay nhại lời, nói y nguyên lại câu hỏi của người khác. Em có đọc trên diễn đàn rất nhiều thấy anh Phi nói ngôn ngữ giao tiếp sẽ đến sau khi bé nhại lời nhưng vẫn băn khoăn không biết nên dạy con như thế nào để chuyển từ việc nhại lời sang giao tiếp? Anh Phi có thể nói rõ chỗ này và hướng dẫn em được không?
Không những vậy khi dạy con học, con còn nói ngược, ví dụ hỏi Ai đây? Trả lời là Thủy Thủ thì con nói là Thủ Thủy.
Một việc nữa em hết sức lo ngại đó là con không ghi nhớ được bảng chữ cái và bảng số, ở trường thì cô dạy học vẹt thì có thể nói được nhg khi chỉ vào âm và số thật thì con không thể nhớ được. Em rất lo lắng và không hiểu vì sao nữa ạ mặc dù đã dùng khá nhiều cách để dạy con nhg k tiến triển là mấy. Trong khi ngồi học thì con tỏ ra lơ ngơ nhìn vô định.
Cứ tình trạng thế này không biết con có vào được lớp 1 không mọi người? Em rất rất lo lắng.

[phi]

Đặc biệt cháu hay nhại lời, nói y nguyên lại câu hỏi của người khác. Em có đọc trên diễn đàn rất nhiều thấy anh Phi nói ngôn ngữ giao tiếp sẽ đến sau khi bé nhại lời nhưng vẫn băn khoăn không biết nên dạy con như thế nào để chuyển từ việc nhại lời sang giao tiếp? Anh Phi có thể nói rõ chỗ này và hướng dẫn em được không?

Để một bé có được ngôn ngữ nói, bé cần có khả năng phát âm. Bé nhà bạn nhại lời tức là khả năng phát âm có rồi, đúng không? Việc lập lại câu nói của người khác có thể do không hiểu câu hỏi hay câu lệnh của người lớn, tức là có vấn đề với ngôn ngữ cảm nhận receptive.

Vậy thì bạn nên dạy bé NN cảm nhận, hiểu mệnh lệnh . Có 2 loại bài học NN cảm nhận, nằm ở 2 tấng nhận thức khác nhau .

1/ Cảm nhận không điều kiện, ví dụ như nghe gọi tên mình thì có phản ứng, nghe cô ra lệnh “ngồi vào ghế” hoặc “giơ tay lên”

2/ Cảm nhận có điều kiện, ví dụ như “lấy cho cô màu đỏ” (trong số 3 màu). Gọi là có điều kiện vì trẻ cần nghe và phân biệt xem vật cần lấy là gì.

Ở phần Cảm nhận có đk, có 2 cách dạy chính là Dạy từng bước (discrete trial theo kiểu ABA) hoặc Dạy cặp 3. Nếu chọn đúng kiểu, việc dạy sẽ rất có hiệu quả . Nếu chọn lầm cách dạy thì cũng không hại, nhưng bạn sẽ bị mất nhiều thời gian hơn. Đã có truong hợp sẽ bị mất gấp đôi thời gian vì giáo viên dùng ABA thay vì dùng Dạy cặp 3.

Sau khi chọn pp dạy nào, bạn cần để ý cách dạy (bài học) để tránh cái lỗi về pattern. Vd như khi dạy màu, nếu bạn luôn đặt màu đỏ ở giữa, vô tình làm cho bé nghĩ rằng "phương án đúng luôn là chọn vật nằm giữa". Các GV thường bị các lỗi căn bản sau đây:

a/ Chọn sai do ấn tượng mạnh lần trước
b/ Chọn sai theo lần trước
c/ Chọn sai theo pattern

Bạn nên tham khảo với trường học hiện tại của bé để họ lên chương trình can thiệp (hoặc bạn tự lên, và bạn sẽ phải tự tìm tòi học nhiều). Vấn đề không đơn giản là bé nhại lời (hành vi) mà là vấn đề bên ngôn ngữ và nhận thức. Khi bạn can thiệp xong phần NN cảm nhận này, các hiện tượng lập lại sẽ dần mất đi (trừ khi bé có Rối loạn Echolia).

[Rose]

Đọc bài của anh Phi em nghĩ bé nhà em thiếu cảm nhận ngôn ngữ điều kiện rồi. Ví bé nhà em nhận ra tên của bé, của bố mẹ (dạo này toàn gọi thẳng tên bố), và yêu cầu bé làm thì bé đều làm được.

[bantaygio]

Cảm ơn anh Phi đã nhiệt tình chia sẻ và hướng dẫn.
Cháu phát hiện ra chậm nói lúc 3 tuổi, sau đó em cho đi học trường chuyên biệt đến giờ, cũng chuyển 2 trung tâm rồi, nhưng em thấy cháu không chủ động nói chuyện và em băn khoăn không biết có phải do học ở trường con ít có sự giao tiếp với các bạn hay không dẫn đến hệ quả như bây giờ. Em đã chuyển và cho cháu học mẫu giáo bình thường với hy vọng cháu có thể tương tác nhiều hơn với các bạn, và buổi tối tranh thủ dạy con thêm vì vậy em sẽ đọc thêm các bài viết và tìm hiểu về cách dạy để tự lên kế hoạch học cho con, có gì không hiểu anh giúp đỡ em nhé.

Có một vấn đề nữa là bé đã đến tuổi đi lớp 1 nhưng em cho học bảng chữ cái thì bé không thể nhớ được, em rất băn khoăn và chưa tìm ra được nguyên nhân vì sao? vì em thấy rằng con có trí nhớ ngắn hạn và hỏi các đồ vật thì những vật quen thuộc con vẫn trả lời được. Liệu có phải nhận thức của con chưa đủ để hiểu đúng không anh? Em phải làm thế nào với vấn đề này?

[Tran Thi Ngoc Thinh]

Nhu Anh Phi noi la tru khi be bi roi loan Echolia . Lam sao de biet be bi cai nay . be nha em gio da bat duoc am nhung cung chi o giai doan lap lai loi nguoi khac. Nhu A noi thi se can phai day NN cam nhan. Em se tap trung nhieu ve van de nay de cai thien NN cua be . Cam on Anh Phi da chia se nhung dieu bo ich cho phu huynh chung em

Echolia có nhiều dạng, có khi lập lại ngay sau khi nghe, có khi một thời gian sau mới lập lại. Khi trẻ lập lại toàn những câu hỏi của người lớn như hình thức trả lời, có nhiều khả năng là yếu NN cảm nhận chứ không phải êcholia. Còn như trẻ lập lại những câu nào đó làm cho trẻ thích thú, thì cũng không phải là NN cảm nhận hoặc Echolia gì cả. Những gì tôi nói ở trên chỉ là dự đoán, bạn đừng dùng nó như các bước để định rối loạn nhé vì nó không đơn giản như vậy đâu. Ở học khu bên US của CCM có 800 em bên giáo dục đặc biệt, cho nên xét về thống kê thì cái tôi nói chính xác cho số đông, cho 800 em đó, nhưng nó cũng chỉ là dự đoán dựa trên quan sát và kinh nghiệm. Nó có thể sai nếu áp dụng cho con bạn. Đó là khác biệt giữa Khám định rối loạn bằng pp khoa học so với "Đoán dựa trên kinh nghiệm quá khứ hoac kinh nghiem trên con mình".

Nếu không phải là yếu NN Cảm nhận thì theo tôi, bạn nên dạy NN diễn đạt trước, trừ những trường hợp đặc biệt . Vd như chuong trình can thiep cho bé N ở Ban Mai, chúng tôi quyết định giảm giờ học NN diễn đạt, tăng giờ NN cảm nhận và bày tỏ cảm xúc vì bé phải chạy đua để vào lớp một. Làm như vậy chỉ nên trong 1 thời gian, về đường dài thì sẽ bất lợi nhiều thứ.

[bantaygio]

Do em tự mày mò dạy con, và cũng đọc những lời khuyên của chị Tường Anh trên diễn đàn nên em sẽ bắt đầu dạy con với câu hỏi Cái gì? sau đó mớm lời Chúng dùng để làm gì?bắt đầu dạy với các vật dụng trong gia đình, sau đó chuyển sang các chủ đề: hình dạng, đồ vật, màu sắc, con vật... Em nghĩ rằng hiện tượng lặp lại câu hỏi có thể vẫn tiếp diễn nhưng con phải hiểu được đó là cái gì nên trước tiên tập trung tạo sự tương tác trong giao tiếp, giúp con nói ra nhiều hơn vì con thường im lặng không nói gì và chỉ nói khi cần thiết (đi tè, uống nước). Thế nhưng cháu lại thích hát, hát lung tung cả lên vì nhiều âm không nói rõ mẹ nghe chỉ hiểu giai điệu rồi đoán ra đó là bài nào và hát cùng con thôi.hic hic. Mọi người xem hướng em dạy con như thế có đúng không ạ? cho em xin ý kiến với, em cứ tự mày mò nên đôi khi chẳng biết nên làm thế nào.

[Rose]

Hì anh Phi ơi bé nhà em cũng nhiều khi trả lời đúng. Có hôm đang ăn bánh mỳ, mẹ về hỏi Con ăn gì đấy bé trả lời ngay "mỳ" mặc dù mẹ chẳng hề chỉ vào cái bánh. Hiện tại bé hay nhại lại lời người lớn lắm, chủ động nói cũng nhiều, sáng dạy mẹ bế thì bé hỏi "T đâu" (T là tên bố cháu ah).

[bantaygio]

Bác Phi ơi, từ hôm nghe bác chỉ cách dạy thì em cũng thử với cháu theo phương pháp ABA thì thấy cháu đã bắt đầu có phản xạ mặc dù mới là những bước đầu.
Khi hỏi cháu vẫn nhại lời nhưng sau khi nhại thì cháu trả lời luôn. ví dụ : Con tên là gì? cháu nói: Con tên là gì, Gia Hưng. Em nghĩ việc giao tiếp sẽ ngày càng được cải thiện.
Nhưng việc em lo lắng hơn đó là khả năng học chữ của cháu. Cháu không thể ghi nhớ được bảng chữ cái, mọi thứ chỉ là đọc vẹt mặc dù em đã cố gắng tập trung cho cháu học liên tục trong 2 tháng nay. Nhưng cháu không thể nhớ được. Em có đọc các bài viết trên web nhà mình, liệu cháu nhà em có bị rối loạn về khả năng đánh vần không bác?

[Eary1974]

Chào bạn,

Mình hiểu sự lo lắng của bạn khi cháu gặp khó khăn trong giao tiếp và học tập. Tuy nhiên, trước tiên mình muốn nói rằng trẻ em phát triển với tốc độ khác nhau, và có thể một số vấn đề mà cháu gặp phải hiện tại là bình thường trong quá trình phát triển của trẻ. Về việc cháu nhại lời và chưa tự chủ trong giao tiếp, đó là một dấu hiệu của việc cháu đang học cách sử dụng ngôn ngữ, và như anh Phi đã nói, ngôn ngữ giao tiếp sẽ dần dần xuất hiện sau giai đoạn này. Bạn có thể thử các cách giúp cháu phát triển giao tiếp như trò chuyện với cháu nhiều hơn, sử dụng hình ảnh, đồ chơi để khuyến khích cháu miêu tả hoặc trả lời câu hỏi.

Về vấn đề học chữ cái và số, có thể cháu đang gặp khó khăn trong việc ghi nhớ, nhưng đây là một vấn đề có thể khắc phục bằng cách kiên nhẫn và tạo ra các hoạt động học thú vị để khuyến khích sự tập trung. Bạn có thể thử các phương pháp học qua trò chơi, hình ảnh, hoặc thậm chí là âm nhạc để cháu dễ dàng tiếp thu hơn.

Nếu bạn cảm thấy lo lắng quá mức, đừng ngần ngại tham khảo ý kiến của chuyên gia về tâm lý trẻ em hoặc giáo viên để có thêm sự hỗ trợ và lời khuyên cụ thể cho trường hợp của cháu.

Chúc bạn và cháu có thể tìm ra phương pháp phù hợp để vượt qua giai đoạn này!