Con em 30 tháng chậm phát triển ngôn ngữ

[Minhkute]

Chào các anh chị trong diễn đàn.
Em có một bé trai hiện cháu đã được 30 tháng tuổi nhưng bị chậm phát triển ngôn ngữ. Em rất mong nhận được sự giúp đỡ của các bố, các mẹ và các anh chị ở CCM giúp đỡ và tư vấn giúp em.

Cách đây 3 tháng em cho con đi khám ở Viện Nhi, các bác sỹ bảo cháu bị rối loạn phát triển, và hướng dẫn gia đình về cho con đi học và bố mẹ tich cực dạy cháu ở nhà.

Khi cho con đi khám con chưa nói được bất cứ một từ nào, chỉ toàn phát âm vô nghĩa, gọi tên hầu hết là không quay lại, nhưng giao tiếp mắt thì tốt.

Hiện tại con đã bắt đầu nói được một vài từ, biết ạ khi muốn xin cái gì đó, biết chào khi có ai đi, hoặc khi đi học, khi muốn ăn bánh, kẹo thì bảo mẹ bóc, hoặc khi con muốn ăn một thứ gì đó, mẹ yêu cầu con phải nói theo mẹ thì cũng nói được theo một số từ.

Con nhai tốt, đã biết ăn cơm, rất thích mẹ dắt tay leo cầu thang, gần đây, vừa leo cầu thang vừa đếm hai ba, bẩy tám, chín mười.
Em có đọc qua topic của anh Lemongbao thì thấy con rất giống con anh Bảo lúc 3 tuổi, nhưng khác cái là con giao tiếp mắt rất tốt.

Vừa rồi em có thứ cho con đi học ngôn ngữ (mỗi ngày một tiếng ) được 2 buổi, nhưng con khóc ghê quá, về viêm họng, và rất buồn bã, sợ đi học, cô giáo cũng bảo là không học được mỗi ngày một tiếng như thế, mà phải học cả ngày thì mới khá được, nên em lại cho cháu nghỉ để tự mẹ dạy ở nhà. Nhưng em rất lo liệu em có để lỡ mất thời gian vàng của con không, vì con chỉ còn 6 tháng nữa là tròn 3 tuổi rồi. Em đang phân vân quá, rất mong các anh các chị cho em xin một lời khuyên.

Em cảm ơn các anh các chị!

[phi]

Cách đây 3 tháng em cho con đi khám ở Viện Nhi, các bác sỹ bảo cháu bị rối loạn phát triển, và hướng dẫn gia đình về cho con đi học và bố mẹ tich cực dạy cháu ở nhà.

Tôi vừa trao đổi với 1 phụ huynh. Phụ huynh này vừa đưa con đi khám tại ... và được khuyên là nên tập cho bé chỉ tay (khi đòi mẹ cái gì đó). Tôi rất bức xúc khi nghe các lời khuyên như vậy vì nó không chính xác, vì nó đi ra ngoài khu vực chuyên môn của người đưa ra lời khuyên.

Về mặt nhận thức thì "chỉ tay" kém xa "lấy hình mình muốn đưa cho mẹ". Với bé này thì về mặt can thiệp ngôn ngữ không nên dạy "chỉ tay" mà phải dạy dùng hình kết hợp với ngôn ngữ nói. Tôi tuy chưa gặp bé trực tiếp, chỉ quan sát qua camera nhưng tôi có hồ sơ, có note của người chuyên gia ngôn ngữ trị liệu đã làm việc với bé (ở nước ngoài). Một lời khuyên "chỉ tay" trong khi chưa hiểu gì về em bé, không có chuyên môn thì thật là không nên nói ra. Về giáo dục đặc biệt, chúng ta cần 1 team, 1 đội ngũ phối hợp. Cô giáo bé (ở nước ngoài) cho biết bé nói được các âm tương đối khó, vậy thì đây là cơ hội vàng cho mình làm language initiation (dạy nói). Cho nên khi trung tâm kia khuyên mẹ dạy bé "chỉ tay", tôi vừa tức vừa sợ. Chỉ tay thì chỉ được cái gì trước mặt, cái gì thấy thì sao chỉ tay đây? Nếu vậy sao không dạy ngôn ngữ khiếm thính cho trẻ TK luôn?

Trở lại chuyện của bạn, khi đưa đi khám ở đâu đó, bạn nên kể rõ về bé, nói họ khuyên mình làm gì, nếu tôi hoăc các phụ huynh khác biết gì thì sẽ phản biện cho bạn nhé.

[Be An]

anh Phi ơi, anh nói vậy làm em hoang mang quá...
Bé nhà em đi khám ở Nhi đồng 1, bác sĩ (thấy ghi trong thẻ là : cử nhân tâm lý), cũng khuyên em về tập cho bé chỉ tay khi yêu cầu 1 món đồ gì đó, và có dặn đến khi nào bé chịu chỉ thì mới lấy cho bé. Và em cũng duy trì tập cho bé thói quen đó hơn 1 tháng nay rồi...Đến ngày 17/04 này là em đưa bé đi tái khám nè (bác sĩ dặn tái khám sau 2 tháng)
Vậy thì phương pháp mà em đang dạy con em có đúng không?

[phi]

Tôi hỏi bạn 1 câu đơn giản nhé : nếu bé chỉ tay, tức là dùng hành động để nói cho mẹ biết mình muốn cái gì hiện hữu trước mặt mình, đúng không? Vậy mai mốt đi chơi với mẹ về, nhớ lúc đi đường gặp quả bóng đẹp quá, rồi làm sao chỉ đây? Có trước mặt đâu mà chỉ?

Dạy "chỉ" hay "nói" ra cái mình muốn là mand, dùng tay chỉ vào vật trước mặt là tact (tôi dùng thuật ngữ VBA) còn nói về vật không có trước mặt mình là intraverbal. Về mặt nhận thức thì intraverbal cao hơn tact. Vậy nếu dạy con mình chỉ tay, mình vô tình cho con mình bị đụng trần ở cấp độ tact. Còn như bạn theo ABA thì mỗi hình sau này sẽ là 1 bước trong discrete trial. Còn "chỉ tay" thì làm sao dùng làm 1 bước cho một hoạt động TKB đây? Dĩ nhiên đang đi đường, không có hình ảnh thì đành phải chịu cho bé chỉ tay thôi. Nhưng trong môi trường dạy học ở nhà thì cần có hình ảnh sẵn cho các vật, các lệnh muốn dạy . Bạn vào đây tải hình về nhe: http://www.concuame.com/paxt

Vậy bạn dạy bé dùng hình ảnh song song với ngôn ngữ nói nhé. Có những trường hợp đặc biệt lắm thì mới nói chỉ tay thay hình ảnh, nhưng tôi không tin bé của bạn thuộc dạng này. Khi bé muốn sữa, đưa bé ra tủ lạnh, gỡ cái hình "sữa" gắn ngay đó ra, cho bé cầm, miệng dạy nói "sữa", rồi tay thì mở tủ lấy sữa ra cho bé. Rất mất công nhưng nên làm. Mục tiêu này sẽ đạt khi bé tự đi gỡ hình ra đưa bạn (nếu bé không có ngôn ngữ nói) hoặc bé nói "sữa" (nếu có ngôn ngữ nói).

anh Phi ơi, anh nói vậy làm em hoang mang quá..

Bạn bình tĩnh nhé, mình gặp nhau ở đây rồi, tôi biết gì sẽ chỉ cho bạn, còn nhiều PH khác nữa mà. Cùng Nhau Vượt Khó.

[letrang]

Cám ơn anh Phi đã tư vấn,

Hướng tới trường hợp can thiệp của con, em cảm giác mình cứ thiếu thiếu gì đấy... chưa có mục tiêu, kế hoạch rõ ràng dẫn đến hiệu quả chưa cao ...Bình thường chỉ bắt bé nói từ cần xong rồi lấy ngay thứ đó cho Bé mà không kết hợp với hình ảnh cho nên cảm giác bé chỉ lặp lại theo mà chưa hiểu về đồ vật/hành động nó.

Mấy hôm nay, em đang tìm hiểu và chắc sẽ in ấn các ảnh về hành động, danh từ của bé thường dùng để dạy cho Bé hàng ngày.
À, Anh Phi cho hỏi cách làm, in ấn các hình như thế nào để các Bé không đưa lên miệng ngậm hoặc xé .

[Be An]

Anh Phi nói thế thì em hiểu rồi, em sẽ thử vẽ 1 số bảng hình cho con em học xem bé tiếp thu thế nào.
Em cũng không biết tình trạng của con mình ra sao, có lúc bé rất giỏi nhưng có lúc lại rất...Nhiều khi em dạy gì thì con đáp ứng lại ngay, nhưng lại nhìu khi bé chẳng chịu làm gì cả, lại khóc hét, lại ăn vạ, làm em lo lắng vô cùng. Gần đây tâm trạng của em rất thất thường. Đi làm về chơi với con mà con hợp tác thì ngày hôm đó như là ở trên thiên đường, thấy cuộc đời này sao mà đẹp thế. Còn ngày nào về mà con la hét, bướng bỉnh, ăn vạ, mà mình chẳng biết nguyên nhân con khó chịu ở đâu, con muốn cái gì, nghĩ rằng tình trạng của con nặng hơn là cứ như là ngày tận thế, trái tim như có ai bóp nghẹn không thể thở được, tâm trạng nặng nề khủng khiếp, tương lai phía trước như tối tăm hơn. Hèn gì người ta hay nói có con bị thế này thì phải chữa bệnh cho cha mẹ trước.
Bé của em dạo này không biết do trời nóng hay là do rối loạn của bé mà bé cứ đòi mở tủ lạnh uống nước suốt, cứ nhìn thấy ai là cũng dắt tay lai chỉ cái tủ lạnh, mở ra là chỉ chai nước đòi uống, có khi uống 1 lần đến nữa chai nước, có khi chỉ hút 1 cái (bé uống bằng ống hút) rồi thôi, nhưng chưa đến 10phut sau lại đòi uống tiếp, uống đến no rồi có khi ói ra nước lun, nhưng không cho uống thì khóc ghê lắm. Tình trạng này của bé làm em lo lắng quá. Mà hôm qua em đi làm về không hiểu sao bé không cho mẹ bế, nhìn mẹ thì lại hoảng sợ chứ không mừng rỡ như mọi hôm, mà còn không cho em đến gần nữa, đến gần là nó khóc, cứ như em là mẹ mìn ấy hichic. Ông ngoại nói chắc nó giận em cái gì, nhưng mà em mới đi làm về thì có làm gì bé giận được chứ:cry:
Xin lỗi anh Minhkute vì ghé sang nhà anh than thở nhưng mà càng viết càng không kìm được cảm xúc.Bé của anh Minhkute đã biết nói rồi, mừng quá, em nghĩ chắc 1 thời gian nữa bé sẽ nói được nhiều thôi, anh đừng lo lắng quá nhé...gia đình cứ tích cực dạy bé đi, em cảm nhận thấy tình trạng bé nhà mình rất khả quan hơn nhìu bé khác trong diễn đàn mà. Chúc bé ngày càng tiến bộ nhé

[phi]

tâm trạng nặng nề khủng khiếp, tương lai phía trước như tối tăm hơn.

Những gì bạn mô tả tôi hiểu rất rõ, qua trải nghiệm bản thân.

uống đến no rồi có khi ói ra nước lun, nhưng không cho uống thì khóc ghê lắm.

Tôi không rõ bé uống bao nhiêu nhưng uống quá nhiều nước cũng rất nguy hiểm. Bạn nên để ý bé uống bao nhiêu ly rồi đo đạc thử và đưa đi khám, hỏi bác sĩ. Uống bao nhiêu, trong thời gian ngắn bao nhiêu, các loại thức ăn trong ngày (có chứa nước) sẽ được bác sĩ nhìn vào rồi cho biết là có quá độ hay không. Khi uống quá nhiều nước, cơ thể mất muối gây ra tổn hại hoặc thậm chí có thể gây chết người. Bạn cẩn thận.

Nhiều khi em dạy gì thì con đáp ứng lại ngay, nhưng lại nhìu khi bé chẳng chịu làm gì cả

Bạn dạy ở nhà nên khó có được độ tập trung nhất quán như ở trường . Bạn phải chấp nhận và đừng đặt nặng vấn đề "học" tức là phải ngồi vào bàn . Hôm nào bé không chịu học, bạn chấp nhận đi, 2 mẹ con chơi trò gì đó có giao tiếp, hay đi bộ học màu đèn giao thông hay gì gì đó.

Có một việc bạn cần làm nhưng tôi đoán bạn ít làm, nếu bạn hứa sẽ làm thì tôi sẽ nói.

[Be An]

Tôi không rõ bé uống bao nhiêu nhưng uống quá nhiều nước cũng rất nguy hiểm

Em thấy bé cứ đòi mở tủ lạnh ra uống nước, có khi chỉ uống 1 ngụm nhỏ xíu, nhưng cũng có khi uống rất nhiều, mà cứ 10p thì đòi uống. Tối hôm qua em không cho uống nhìu nước nữa, bé ăn vạ em cũng để bé tự khóc tự nín luôn. Không biết như vậy bé có ghét mẹ luôn không nữa, hic

Bạn dạy ở nhà nên khó có được độ tập trung nhất quán như ở trường

Em cũng biết mình dạy ở nhà thì sẽ không làm được như các cô ở trường, nhưng mà thật sự trường thì ở xa nhà, mà học phí thì còn cao hơn lương hàng tháng của mẹ, nên đành nuốt nước mắt vào trong nhìn con chịu thiệt thòi. Nhìu lúc thấy mình vô dụng quá

Có một việc bạn cần làm nhưng tôi đoán bạn ít làm, nếu bạn hứa sẽ làm thì tôi sẽ nói.

Anh Phi ơi, bất cứ việc nào em có thể làm cho con thì em nhất định sẽ làm. Vì em không biết "việc cần làm" mà anh nói là gì nên có thể em ít hoặc chưa làm, nhưng anh nói em biết thì tất nhiên, không chỉ riêng em mà tất cả những phụ huynh khác nhất định sẽ làm mà. Mong nhận được hướng dẫn của anh lắm.
Ah khoan, trước khi nhấn nút "chấp nhận" em khoe 1 chút nhé. Hôm qua con đi chơi đã biết tự lấy nón đội lên đầu,nhưng còn lóng ngóng đội lệch qua 1 bên, trông cũng rất style , lúc ăn cơm cầm "vá" tự xúc ăn (cầm cái vá xúc cơm trong nồi cơm điện ăn chứ không chịu ăn cơm trong chén của mình, chắc khoái mấy cái to hơn )

[Minhkute]

Chào anh Phi, chào mẹ bé An!

Cảm ơn anh Phi đã cho em lời khuyên, và sự nhắc nhở về việc mình việc cần hiểu là phải dạy con theo cách nào, Khi em cho con đi khám bác sỹ cũng không dặn là phải dạy con chỉ tay và chỉ dặn tích cực sai việc thôi, em cũng tập cách giống như anh Phi nói, thường xuyên đưa ra hình ảnh đơn giản để dạy con, ở nhà em có một số hình ảnh con vật nuôi trong nhà, em thường đưa ra và dạy con đây là con gì, con chỉ nói meo meo khi nhìn thấy con mèo, gâu gâu khi nhìn thấy con chó, hôm vừa rồi, tự dưng khi đang ngồi chơi, con nhặt hình con bò lên và nói bò, bò, làm em thật sự ngạc nhiên, đúng là mình cứ tích cực dạy con, có thể ngay lúc này con không bật ra được nhưng tự dưng đến một lúc nào đấy con sẽ bật được ra, và đó là kết quả của việc có những lúc mình tưởng làm như vô nghĩa. Mình rất hiểu tâm trạng của mẹ bé An, mình cũng đã trải qua những thời điểm như vậy, và bây giờ vẫn thế, dù con đã tiến bộ nhiều, nhưng không phải ngày nào con cũng ngoan cũng nghe nói. Trộm vía hai tuần nay con tiến bộ nhiều, khi chơi trò chơi thả hình với mẹ, lúc mẹ đưa hình cho con mẹ nói tên hình gì, số mấy con cũng lặp lại theo và thả đúng vị trí, con tích cực đếm số, biết nói chừa khi đánh bà, đánh mẹ. Sáng nay con đòi ăn kẹo mẹ không biết, con cầm kẹo nói mẹ bóc, mình không cho, con lại nói cho, cho, mình vẫn không cho, con lại nói kẹo, kẹo, thực sự hiện giờ mình đang rất hi vọng và tin tưởng vào sự tiến bộ của con. Mẹ bé An cứ bình tĩnh và kiên nhẫn nhé, cùng với sự hỗ trợ tận tình của các anh chị tư vấn, mình tin là bé An sẽ tiến bộ nhanh mà.

[phi]

Anh Phi ơi, bất cứ việc nào em có thể làm cho con thì em nhất định sẽ làm. Vì em không biết "việc cần làm" mà anh nói là gì nên có thể em ít hoặc chưa làm, nhưng anh nói em biết thì tất nhiên, không chỉ riêng em mà tất cả những phụ huynh khác nhất định sẽ làm mà. Mong nhận được hướng dẫn của anh lắm.

Xin lỗi vì mình bắt bạn đợi. Bạn cần phải tập thể dục nhiều lên, và nếu chưa đọc thì nhờ bạn đọc bài này viewtopic.php?f=8&t=944

Nếu không tập thể dục và để stress, bạn sẽ không chạy đường dài với con nổi đâu. Nên vì con mình mà bỏ chút thì giờ chăm sóc cho chính mình.