Be 42 thang khong noi chuyen voi ban

[bienca]

Chào các anh chị thân mến

Tôi phát hiện hội chứng tự kỷ ở cháu trai khá muộn - 42 tháng vào tháng 6/2011 khi ông đưa cháu về quê dịp nghỉ hè năm học. Một bác sỹ tới chơi nhận thấy cháu không có giao tiếp mắt, hay la hét đã khuyên nên cho cháu đi khám (lúc đó tôi vẫn không tin là cháu bị tự kỷ, nhưng vẫn đồng ý cho cháu đi khám khi không có sự có mặt của bố mẹ). Viện Nhi TW đã chẩn đoán cháu bị tự kỷ mức độ trung bình, test CARs 37-38 điểm, đánh giá mức độ phát triển ở 2 tuổi, kèm theo tăng động. Bác sỹ đánh dấu mức độ bất bình thường trung bình ở mục tương tác xã hội, tìm kiếm sự chia sẻ trong quan hệ cùng lứa tuổi.

Tôi đã quá bất ngờ và không tin nổi kết quả này, nhưng kiểm điểm lại quá trình cháu lớn lên, nhất là khi qua sinh nhật 2 tuổi, tôi đã vô tâm bỏ qua những bất thường của con, để rồi không đưa con tới các chuyên gia kinh nghiệm và tiến hành can thiệp sớm. Trước hai tuổi, cháu dường như phát triển bình thường (18 tháng biết đi, biết nói câu 2 chữ, thuộc nhiều bài hát, biết chỉ tay). Mặc dù, cháu khó cho ăn (dỗ ăn phải hơn tiếng, và nhà tôi lại có thói quen dùng đồ dùng trong nhà và dụng cụ nhà bếp để nhử cháu ăn -> tôi nghĩ sự chú ý của cháu đã bị xói mòn từ đó). Cháu ngủ một mạch về đêm, có đái dầm, nhưng hay giật mình tỉnh giấc nếu để ngủ một mình vào ban ngày.

Khi qua sinh nhật hai tuổi, đúng lúc chuyển nhà, cháu gần như sống quanh bốn bức tường với ông trông rất ít nói, ít hỏi, ít bày đồ chơi cho cháu chơi. Mẹ lại có vẻ ít quan tâm và ỷ lại ông chăm sóc. Tôi có nghe bác hàng xóm kể lại cháu ở nhà hay la hét. Thời gian đó, tôi đã thấy lạ cháu ít nói đi, không còn nhớ bài hát gì dù trước đó thuộc nhiều, tha thẩn chơi một mình, nhưng thỉnh thoảng vẫn gọi mẹ vào chơi cùng vào ngày nghỉ mẹ ở nhà. Trước khi đi nhà trẻ, cháu không có kỹ năng tự phục vụ, không biết kêu tè, ị, vì ông đón và làm hộ hết, ăn thì đi lại khắp nhà. Cháu hay chơi quay tít vung nồi, xoong, và những vật tròn tròn, vặt bánh ô tô (cháu đã bỏ khi đi mẫu giáo lúc 34 tháng). Khi đi mẫu giáo đầu tiên - 31 tháng, cô giáo than phiền cháu lăng xănng không chịu ngồi yên. Chuyển sang trường mới, cháu được dạy kỹ năng tự phục vụ tốt hơn, tự xúc ăn, tự mặc quần, đi vệ sinh. Về sau, khi tâm sự với các cô, tôi mới biết các cô giáo đã thấy cháu có vấn đề rồi như không chỉ tay, không tập trung chú ý. Cháu không ngồi một chố với các bạn, mà hay chạy ra ngoài khi trong giờ học, hoặc một mình trong phòng ăn khi ăn xong. Vì cả nể bố, để bố đưa đón cháu hết, tôi đã không có dịp nói chuyện với cô giáo về cháu. Bố tôi luôn phản ánh lại với tôi là cháu ngoan, không có gì.

Trước tháng 12/2010, tôi thấy cuộc sống với cháu thật yên bình. Tối, tôi vẫn trò chuyện với cháu, đọc truyện, thơ (cháu thuộc nhanh, quên nhanh), cũng thấy lạ khi cháu nói lắp như đang bí từ, không còn thích hát nữa. Hai mẹ con có khoảng thời gian đi bộ thể dục vì sức khỏe tháng 9,10/2010 thật tuyệt vì cháu ban đầu đến lớp hay bị ốm. Chiều về, cháu đã ra đón tôi trước cổng để được đi chơi. Sau đó, khi không đi bộ nữa, cháu vẫn chạy ù ra, reo ầm lên khi nghe tiểng cổng mở (mẹ về sau 6h), thường lúc đó cháu đang ăn cơm. Tôi không dạy cháu gì cả, nghĩ ở trường đã dạy rồi, chỉ củng cố kỹ năng tự phục vụ của cháu ở nhà. Một điều tôi thấy lạ là cháu không kể cho tôi chuyện gì ở trường dù tôi gặng hỏi cháu hàng ngày. Cháu vẫn thích đọc truyện (dù không thiết tha như ngày trước), thích nghe mẹ đố con gì, và trả lời được một số.

Sau đó, tôi thấy cháu bắt đầu có dấu hiệu không còn chú ý tới mọi người xung quanh nữa. Khi tôi về, dù gọi liên hồi, cháu không ngẩng đầu lên, không nhìn vào mắt tôi nữa. Một hôm, dắt cháu đi học, tôi thấy cháu không thèm nhận ra các bạn xung quanh mình, kể cả cậu bạn thân nhất khi bước vào lớp. Chào người tới chơi nhà, cháu chào mà đầu ngẩng lên trần nhà. Dù Tết Tân Mão năm đó, (2/2011) tôi đã vui sướng bao nhiêu khi cô giáo nói cháu đã hòa đồng vui vẻ với các bạn (mặc dù tôi vẫn phân vân sao cháu chỉ nhớ và thích chơi với duy nhất một bạn), và cháu đã vui vẻ săn đón các vị khách nhí con đồng nghiệp tới chúc tết gia đình tôi. Cháu liên tục xem TV ngày 3 tiếng, và la hét khi không được cho xem. Dù vậy tôi còn nhớ cháu cười khi tôi nói sao con ôm TV nhiều thế. Sau khi được nghỉ hè (được 1 tuần trước khi về quê), tôi thấy cháu bắt đầu la hét nhiều hơn, ngày 6,7 lần, mỗi lần kéo dài mấy phút. Khi tiễn cháu lên tàu, tôi nhớ cháu đã không nhìn tôi khi tôi chào cháu, không có biểu hiện gì xa mẹ ...

Cháu trở về nhà sau chuyến về quê, la hét liên tục, tới lớp còn đánh bạn khi không vừa ý, không diễn tả được ý muốn của mình. Một tuần sau đó, hành vi phá phách mới giảm đi, nhưng hiện vẫn tái diến (cháu đánh nhưng có vẻ không dám, chỉ giơ tay lên).Các cô nói sau khi cháu về quê mới có biểu hiện la hét, đánh bạn như vậy, trong năm thì bình thường. Nhưng tôi nghĩ khi cháu nghỉ hè, đã có hiện tượng la hét rồi.

Ngoài la khóc, đánh, cháu liên tục nhắc đi nhắc lại câu nói "đưa cá chú hề cho con" (cá chú hề là con vật cháu yêu thích từ bé, cháu rất thích xem cá nói chung) trong bất kể hoàn cảnh gì, khi ngủ dậy, khi cháu không thể nói điều cháu muốn, khi bị bắt đi làm việc gì mà cháu đang dở chơi. Sau đó là câu nói "chơi tàu hỏa" ...Hiện tại, cháu vẫn nói, có giảm đi, thay vào đó là các câu hỏi lặp lại hỏi về hoạt động diễn ra tiếp theo là gì "rồi còn gì", "gì nữa" ... và dường như cháu có thể tự trả lời cho chính cháu (tôi nghĩ giống như echoliala đúng không ạ?). Cháu đặt được câu hỏi ai, ở đâu, đang làm gì, cái gì đây, và có lúc hỏi liên tục, rất nhiều khi cầm một món đồ chơi trên tay.

Cháu nói được câu 5-6 từ, biết yêu cầu "cho con" với người lớn, nói chuyện với bố mẹ, làm các mệnh lệnh đơn giản. Nhưng cháu không nói gì khi ở cùng, chơi với bạn. Tôi thấy cháu có vẻ thích chơi, gọi "em ơi" một cách giận dữ (không hợp lý lắm) (khu tôi ở toàn cháu kém cháu 1 tuổi), chạy ra sấn vào ngó em, cười tươi, nhưng không nói gì, cho em mượn đô chơi cũng giúi vào tay em không nói. Em chán không chú ý tới , thế là cu cậu lại chơi một mình. Mẹ lại kéo vào 1, 2 phút ... rồi lại chơi một mình.

Tôi tập giao tiếp mắt cho cháu, (vì cháu không nhìn vào mắt, dửng dưng với mọi người), nhưng khi chào vẫn phải nâng cằm cháu lên để nhìn mọi người, có lúc cháu chủ động nhìn khi kể chuyện, yêu cầu, có lúc lâu đến 15,20s. Giao tiếp mắt với bạn bè tôi thấy là yếu, cháu liếc rất nhanh rồi nhìn vào đồ vật.


Tôi đã can thiệp từ khâu yếu nhất của cháu là tương tác. Cháu tương tác được với tôi, nhưng không tương tác được với các bạn. Cháu không nói gì khi ở bên các bạn cả, hét lên khi bạn không chơi, không hiểu. Còn tôi thì cố chơi để níu kéo sự có mặt của bạn con. Bên cạnh tôi, là cháu vẫn dửng dưng và chỉ chú ý một chút khi mẹ lên tiếng, lắc lắc cháu.

Diễn đàn giúp tôi được không?

Tôi không biết làm gì để giúp con giao tiếp với bạn bè (vì tôi nhiều khi nghĩ các em bé có khi không thích chơi với một người lớn như tôi, trước khi tôi kéo được nó vào với con tôi). Tôi đã đọc nghiến ngấu bài viết của các anh chị, nhưng vẫn chưa tìm ra lối đi cho mình và con ...
Xin cảm ơn các anh chị rất nhiều.

[Nguyen,Anh]

Chào bạn,

Trước tiên chúng tôi xin chia xẻ với nỗi lo âu của bạn. Lòng thương con trời biển của bạn đang dẫn bạn đi tìm lối hỗ trợ con. Chúng tôi sẽ giúp bạn bằng những gì có thể. Hy vọng cùng nhau vượt khó.

1. Bạn thôi đừng trách ông ngoại nữa nhé. Không phải lối săn sóc cháu của ông khiến cho bé trở nên tự kỷ đâu. Đây là rối loạn não bộ, không phải do môi trường. Môi trường nếu có chỉ làm cho những khó khăn trở nên khó khăn hơn đôi chút, nhất là mặt tự chăm sóc và hành vi.
2. Bạn hỏi về echolalia. Theo bạn mô tả, lối nói của con không phải echolalia đâu. Echolalia là nhắc lại những gì mẹ/bố/cô/ông/bà nói mà không có nghĩa, chỉ là nghe thấy thì nhắc lại ngay. Lối hỏi và nói của bé có mục đích giao tiếp: thí dụ, bé đòi con cá chú hề cho đến khi có thì sẽ thôi nói, bé hỏi "rồi gì nữa?" cho đến khi bé biết câu trả lời.
3. Lối hỏi "rồi gì nữa" này cho thấy bé khó chịu, lo âu... khi không hiểu điều gì sẽ xảy ra. Nhóm trẻ tk/AS có điểm yếu ấy: các em sẽ bối rối vì không thẩm định được thời gian và không biết sẽ làm gì trong 15, 30 phút kế đó. Bạn nên lập thời khóa biểu cho con biết trình tự côg việc trong ngày. Có thể con sẽ bớt hỏi, và nhiều cơ hội sẽ bớt chạy nhảy lăng xăng.
4. Giao tiếp mắt là quan trọng không chỉ cho giao tế mà còn trong học tập. Bạn có thể tập cho bé, nhưng nhớ rằng lý do trẻ tk/AS không nhìn mắt chúng ta vì có thể các em thấy hoảng sợ, khó chịu khi chạm ánh mắt. Nói cách nào đó, giốntg như người thiếu tự tin vậy, họ ngại chạm mắt với người khác dù lúc ấy họ chả làm gì sai trái, mắc cỡ cả. Ngoài ra, họ không đoán ra vẻ mặt và ánh mắt có nghĩa gì. Bạn nên dậy cho con ý nghĩa của các xúc cảm biểu lộ bằng mặt, mắt, và cả ngôn ngữ cơ thể (body language).
5. Ngôn ngữ của bé đang ở độ trên nhiều bạn tk khác. Chúc mừng bé và bạn. Trình độ của bé nên được dậy những câu hoàn chỉnh, lịch sự. Bạn cũng biết bé không biết nói gì khi muốn chơi với bạn bè. Bạn nên lập những bài học kiểu truyện thật ngắn mà dậy: Gấu Vàng gặp Gấu Nâu. Gấu Nâu có thỏ thật xinh, Gấu VÀng muốn chơi cùng nên nói: Bạn cho mình chơi tí nhé. Mình sẽ trả lại ngay.... Thế thôi, ngắn thế thôi. Rồi bạn làm Gầu Vàng, con là Gấu Nâu. SAu con là Gấu Nâu, bạn là Gấu Vàng. Cuối cùng bạn là con, con là cậu bạn cô bạn nào đấy, rồi lại đổi vai.
6. Hành vi: bé sẽ khóc, ăn vạ... khi không đòi được điều bé muốn. Bạn sẽ phải cương quyết để con bớt đi hành vi này. Nếu không, mức ăn vạ và dữ dằn ngày càng tăng (chính bạn đã thấy tăng rồi đấy), và con lớn lên dần rất khó hỗ trợ.

Cuối cùng, mình vẫn xin nói lại rằng ông ngoại có thể đã không nhận ra những điều là lạ nơi cháu. Thôi chả dám trách ông bạn nhé, vì cách đây 15 năm mình cũng chả hề nghe đến tk là gì. Những yêu chiều săn sóc ông dành cho cháu cũng là những gì thế hệ cha mẹ ông bà của chúng ta thực hiện, khiến có những cá nhân thế hệ chúng ta trở thành ỷ lại, thiếu trách nhiệm, vụng về... Nhưng ngược lại, có những cá nhân đã lớn lên trong nhung trong lụa, nho bóc vỏ bỏ hột... nhưng lại trở nên tự lập, gọn gàng, thành công... Vậy môi trường gia đình không thể là lý do duy nhất khiến ai đó giỏi hay tệ. Bạn đừng trách ông, tội nghiệp ông. Ông thấy cháu về quê, ông chiều chuộng là dĩ nhiên rồi. Bây giờ mình xin ông phụ một tay để hỗ trợ cho bé, hy vọng ông hiểu vấn đề để giúp cháu tự lập và ngoan ngoãn vì đây là hai yếu tố quyết định việc bé có học hành tốt tại lớp hay không.

Bạn dò thử theo Chuẩn Phát Triển, tìm thêm xem có những gì bé còn yếu nhé.

[bienca]

Các anh chị ơi,

Cho tôi hỏi thêm về vấn đề echolalia nhé. Bài trước chị Tường Anh có viết echolalia là nhắc lại ngay những gì bé nghe thấy. Tuy nhiên, hình như có dạng echolalia “trì hoãn” sau một thời gian nào đó là lặp lại. VD một câu hỏi “Mấy giờ rồi” trẻ TK ngày nào cũng hỏi, tự nhiên vô cớ hỏi làm người khác (người lạ) không biết trẻ muốn gì.

Bé nhà tôi bây giờ ít hỏi cá chú hề, quay ra tàu hỏa, lúc nào tôi cảm thấy bé không biết phải làm gì, lo lắng thế là lại “tàu hỏa đâu rồi nhỉ”. Tôi nói “con hỏi cái khác đi”, bé ư ư như không đồng ý. Đọc truyện cho bé (truyện tranh đơn giản), thì đoạn nào bé thích, bé bắt tôi lặp đi lặp lại đến chục lần. Hôm sau, khi ngồi với mẹ, bé lại kể lại những gì nghe tôi nói, không biết kể cho có đầu có đuôi đâu ạ, bé nói phần đầu, còn bắt mẹ vuốt phần đuôi của câu kể.

Tôi biết rằng lặp lại là không nên, nên muốn anh chị chỉ thêm ví dụ và cách tránh.

Cảm ơn anh Bảo đã cho một link thú vị về bài hát tiếng Anh. Chúc cả nhà luôn dồi dào sức khỏe.

[bienca]

Chị TA và các phụ huynh ơi,

Bé nhà em có hành vi hay cuống cuồng khi sắp có sự kiện gì đó xảy ra (mà cháu thích và muốn tham gia). Ví dụ như: chương trình Chúc bé ngủ ngon sắp bắt đầu, nhạc tập thể dục đã nổi lên. Lúc đó, cháu đang uống sữa, uống cả ngụm to tới mức sặc. Còn lúc nhạc thể dục đã nổi lên, cô giáo xuống muộn nên lúc phát vòng, cháu dùng tay chân gạt các bạn ra, chen lấn xô đẩy để lấy vòng trông rất khó coi.
Em chỉ nói với cô giáo dạy cháu đợi đến lượt. Nhưng em nghĩ do cháu "vội" quá, em biết tránh để mọi việc làm gấp gáp, cháu sẽ bình tĩnh hơn. Nhưng những lúc vội quá, thì làm thế nào ạ?

[Nguyen,Anh]

Bé nhà em có hành vi hay cuống cuồng khi sắp có sự kiện gì đó xảy ra (mà cháu thích và muốn tham gia). Ví dụ như: chương trình Chúc bé ngủ ngon sắp bắt đầu, nhạc tập thể dục đã nổi lên. Lúc đó, cháu đang uống sữa, uống cả ngụm to tới mức sặc. Còn lúc nhạc thể dục đã nổi lên, cô giáo xuống muộn nên lúc phát vòng, cháu dùng tay chân gạt các bạn ra, chen lấn xô đẩy để lấy vòng trông rất khó coi.
Em chỉ nói với cô giáo dạy cháu đợi đến lượt. Nhưng em nghĩ do cháu "vội" quá, em biết tránh để mọi việc làm gấp gáp, cháu sẽ bình tĩnh hơn. Nhưng những lúc vội quá, thì làm thế nào ạ?

Vẫn cứ phải trông chừng đ ểkhỏi sặc vì sặc nguy hiểm. Những lúc ấy, có lẽ phải nói khó để cô giáo trông bé cẩn thận hơn, tránh bé sặc, tránh các bạn bị xô đẩy. Thường ra, nếu mọi bạn đều phải xếp hàng, sẽ dễ yêu cầu bé xếp hàng hơn khi lấy vòng.

[bienca]

Em báo cáo tình hình của cháu với các anh chị. Một năm mà biết bao hồi hộp, lo lắng. Nỗi lo lớn của em vẫn là cấp số nhân và cộng trong swj phát triển của cháu và bạn bè, lúc nào em cũng tự hỏi mình có đang ảo tưởng không về sự tiến bộ của con các anh chị ạ, nếu có tiến, nó có đủ lớn để cháu không bị cô lập.
Cháu đã biết kể chuyện rồi ạ. Chuyện của cháu chỉ về cháu thôi ạ (đi câu cá, nhà phao, ...) và toàn là chuyện cũ, hoặc những gì cháu xem mà gây ấn tượng với cháu. Như chuyện "các chú ... Giật nước .... Chui xuống xí hố... Chui xuống để làm gì?" (khi cháu xem Harry Potter cảnh ba người bạn đột nhập vào Bộ Pháp thuật trong lúc HP bị truy nã). Cháu rất hay hỏi câu để làm gì khi kể, chắc không biết nói tiếp diễn tiến tiếp theo thế nào.
Điều lạ là cháu né tránh trả lời câu hỏi của mẹ "con hôm nay làm gì ở trường" "con học gì". Hôm nào hứng cháu cũng rặn ra được "con học số 1" "con học a bờ cờ", nhưng lúc nào cũng chỉ trả lời có vậy. Thương nhất có lần cháu trả lời em "con không chơi với bạn nào cả, con chỉ một mình thôi". Em biết là cháu nói đúng.
Cháu nói với bố mẹ nhiều hơn, đối đáp một số câu nghe cũng ngộ ạ. Khi nói cháu cất đồ chơi xếp hình vào cái ba lô, còn chừa ô tô to mẹ đem đi cất chỗ khác cho kịp giờ đi ngủ, cháu bảo "khổ lắm, cất vào đây cũng được". Giường của cháu có mùi khó ngửi, bố bảo có mùi gì ở đây nhỉ, cháu đáp"trên đời này không có cái mùi gì cả" (chọn từ cũng có phần loạc choạc).
Nhưng trong quan hệ với bạn, cháu né tránh, gần như không biết nói chuyện. Cháu né từng va chạm (nắm tay), như sợ gặp rắc rối. Cháu bắt chuyện với bạn khá buồn cười luôn bằng câu hỏi "cái gì đây?", và thường các bạn không trả lời với cháu vì "cái gì" của cháu hoặc quá dễ hoặc quá khó để trả lời là cái gì.
Em biết là phải tập cho cháu từng lời nói, cử chỉ sao cho phù hợp. Rất mong các anh chị góp ý cho em.
Về giới tính đúng là phát sinh vấn đề anh chị ạ, cháu thích sờ, cầm bộ phận sinh dục. Mặc dù cháu nhắc lại lời em "cầm khi ở một mình, lúc đi ngủ. Nhắc là cháu lại thôi. Tắm em cũng để cháu tự kỳ, ít ôm cháu hơn (nhưng thỉnh thoảng vẫn ôm). Em vẫn ngủ chung giường với cháu, thời gian trước mẹ đã xuống giường để dần dần chui ra khỏi phòng, nhưng cháu khó vào giấc, đêm thức cứ hỏi mẹ đâu. Có người nằm cạnh là cháu ngủ tới sáng luôn. Thành ra quyết tâm của mẹ cho ngue riêng vẫn chưa có ạ.
Em nghe anh P từng đề cập với phụ huynh trong chuyện dạy con em mình về giới tính và hướng nghiệp cho con. Mà với em thì giới tính vẫn còn ít ỏi quá, chỉ là việc vệ sinh, cấm sờ như đã nói thôi. Nếu hôm nào có điều kiện, anh chị chia sẻ thì tốt quá. Vì em được biết việc sờ không có hại, nhưng nhiều quá thì nó ảnh hưởng đến hoạt động của trí não hay sao ấy ạ.

[Nguyen,Anh]

Lâu quá mới thấy bạn trở lại.

Em báo cáo tình hình của cháu với các anh chị. Một năm mà biết bao hồi hộp, lo lắng. Nỗi lo lớn của em vẫn là cấp số nhân và cộng trong swj phát triển của cháu và bạn bè, lúc nào em cũng tự hỏi mình có đang ảo tưởng không về sự tiến bộ của con các anh chị ạ, nếu có tiến, nó có đủ lớn để cháu không bị cô lập.
Cháu đã biết kể chuyện rồi ạ. Chuyện của cháu chỉ về cháu thôi ạ (đi câu cá, nhà phao, ...) và toàn là chuyện cũ, hoặc những gì cháu xem mà gây ấn tượng với cháu. Như chuyện "các chú ... Giật nước .... Chui xuống xí hố... Chui xuống để làm gì?" (khi cháu xem Harry Potter cảnh ba người bạn đột nhập vào Bộ Pháp thuật trong lúc HP bị truy nã). Cháu rất hay hỏi câu để làm gì khi kể, chắc không biết nói tiếp diễn tiến tiếp theo thế nào.

Lý do bé kể nhũng chuyện về mình hoặc chuyện cũ là vì chúng đễ cho bé kể hơn.

Điều lạ là cháu né tránh trả lời câu hỏi của mẹ "con hôm nay làm gì ở trường" "con học gì". Hôm nào hứng cháu cũng rặn ra được "con học số 1" "con học a bờ cờ", nhưng lúc nào cũng chỉ trả lời có vậy. Thương nhất có lần cháu trả lời em "con không chơi với bạn nào cả, con chỉ một mình thôi". Em biết là cháu nói đúng.

Có thể ở lúc này bé tự sắp xếp ý tưởng và câu cú để giải thích bé đã làm gì ở trừong là khó cho bé. Nếu bạn hỏi gọn lại có thể bé sẽ trả lời được, thí dụ: con ăn gì, ngay sau khi ra chơi con trở vào lớp thì làm gì... "Hôm nay ở trường làm gì?" thì bé phải kể 1001 sinh hoạt của cả ngày! Bạn cũng nên tìm hiểu xem bé làm gì, rồi hỏi và phụ bé trả lời bằng cách gợi ý...

Cháu nói với bố mẹ nhiều hơn, đối đáp một số câu nghe cũng ngộ ạ. Khi nói cháu cất đồ chơi xếp hình vào cái ba lô, còn chừa ô tô to mẹ đem đi cất chỗ khác cho kịp giờ đi ngủ, cháu bảo "khổ lắm, cất vào đây cũng được". Giường của cháu có mùi khó ngửi, bố bảo có mùi gì ở đây nhỉ, cháu đáp"trên đời này không có cái mùi gì cả" (chọn từ cũng có phần loạc choạc).
Nhưng trong quan hệ với bạn, cháu né tránh, gần như không biết nói chuyện. Cháu né từng va chạm (nắm tay), như sợ gặp rắc rối. Cháu bắt chuyện với bạn khá buồn cười luôn bằng câu hỏi "cái gì đây?", và thường các bạn không trả lời với cháu vì "cái gì" của cháu hoặc quá dễ hoặc quá khó để trả lời là cái gì.
Em biết là phải tập cho cháu từng lời nói, cử chỉ sao cho phù hợp. Rất mong các anh chị góp ý cho em.

Bạn có thể dậy cho bé những câu hỏi để bé gợi chuyện với bạn. Thí dụ, con thú bông này ai cho bạn thế? Bạn ngồi xuống chơi với mình không?

Còn việc bé không thích va chạm vào bạn, có thể đó là môt trong những biểu hiện của rối loạn cảm xúc. Các em bé này ghét sờ vào một số thứ: người khác, đồ nhão, ướt, gai, rung... Bạn có thể tập cho bé quen dần nếu muốn.

Về giới tính đúng là phát sinh vấn đề anh chị ạ, cháu thích sờ, cầm bộ phận sinh dục. Mặc dù cháu nhắc lại lời em "cầm khi ở một mình, lúc đi ngủ. Nhắc là cháu lại thôi. Tắm em cũng để cháu tự kỳ, ít ôm cháu hơn (nhưng thỉnh thoảng vẫn ôm). Em vẫn ngủ chung giường với cháu, thời gian trước mẹ đã xuống giường để dần dần chui ra khỏi phòng, nhưng cháu khó vào giấc, đêm thức cứ hỏi mẹ đâu. Có người nằm cạnh là cháu ngủ tới sáng luôn. Thành ra quyết tâm của mẹ cho ngue riêng vẫn chưa có ạ.
Em nghe anh P từng đề cập với phụ huynh trong chuyện dạy con em mình về giới tính và hướng nghiệp cho con. Mà với em thì giới tính vẫn còn ít ỏi quá, chỉ là việc vệ sinh, cấm sờ như đã nói thôi. Nếu hôm nào có điều kiện, anh chị chia sẻ thì tốt quá. Vì em được biết việc sờ không có hại, nhưng nhiều quá thì nó ảnh hưởng đến hoạt động của trí não hay sao ấy ạ.

Sờ mó bộ phận sinh dục không phải vấn đề giới tính ở tuổi này. Nhóm trẻ tk nhiều khi hay làm thế. Bạn tiếp tục nhắc để bé không làm thế ở đám đông. Nên chuyển từ nhắc bằng lời sang nhắc bằng cử chỉ, để phòng khi bé đang ở ngoài với đám đông thì không mắc cỡ.

Bạn không cần phải ít ôm ấp con. Bạn cũng nên cho bé được massage để giúp bé bớt tự tìm cảm giác. CCM nhiều lần làm hội thảo và có hướng dẫn massage. Bạn biết massage không?

Tuy nhiên, bé đã đến tuổi để bắt đầu tập ngủ một mình. Bạn có thể kê giường ngủ cạnh, rồi dời giường ra xa dần, xa dần. Bạn có thể để hình cho con biết bạn ở ngay phòng bên cạnh. Bạn cũng có thể cho con cái chuông nhỏ, dậy con rằng ngay khi con bấm chuông thì mẹ nghe thấy và bảo vệ con.

[bienca]

Em có đọc các bài về massage từ các phụ huynh trên diễn đàn chị à. Nhưng làm thì em chưa ạ. Em sẽ tìm hiểu kỹ hơn ạ.

Bé nhà em chắc chưa đủ trình để hỏi các bạn như bác gợi ý đâu ạ, hihi, tới em khi bắt chuyện với các bạn của con cũng không biết hỏi cái gì nữa. Thú thực với chị, hồi còn nhỏ, em cũng có hơi hướng tự kỷ, giao tiếp thì yếu lắm chị à. Nói chuyện với mọi người cứ "thế à, thế à ..." như con nai cụ, làm mọi người phát bực mình vì phải nói chuyện với đứa không biết gì (thực ra là không phải vậy). Bé nhà em lại dạy mẹ học cách giao tiếp với mọi người xung quanh, thân sơ trên dưới thì nói năng kiểu gì, hỏi thăm, bắt chuyện ra làm sao, chủ đề gì.

[Nguyen,Anh]

Bé nhà em chắc chưa đủ trình để hỏi các bạn như bác gợi ý đâu ạ, hihi, tới em khi bắt chuyện với các bạn của con cũng không biết hỏi cái gì nữa

Vậy bạn lùi lại nữa đi, dậy con nói điều con có thể nói. Bạn cũng nên tìm vài bạn của bé, rủ về nhà chơi, rồi bạn điều hợp cho con chơi với các bé ấy.

[bienca]

Hôm nọ, con cầm về một chiếc đeo chìa khóa. Một bạn ở lớp chạy đuổi theo và đưa con ở cầu thang. Một ông trăng lưỡi liềm gắn vào móc treo chìa khóa và khắc một dòng chữ, em cầm lên đọc : "Tình bạn không phai", thấy bùi ngùi trong lòng. Ông bạn của con thuộc thành phần chạy nhảy, nghịch ngợm, hiếu động của lớp (cô giáo nói với em thế). Nhưng em vẫn bảo cô chọn bạn đó để chơi với con. Các cụ ta bảo chọn bạn mà chơi, em chọn bạn nghịch ngợm có làm sao không anh chị nhỉ (mà em có sự lựa chọn nào đâu, vì có mỗi bạn đó chú ý tới nó, hay gọi nó)? Bạn xấu và tốt ở tuổi của con chắc chưa có sự phân biệt rõ thế.

Cô giáo nói với em khi đưa vào trò chơi nhóm, các bạn trong nhóm đẩy bé ra nói "T không biết chơi". Bé nhà em cứ nài: "Cho T chơi". Cô lại phải giải thích với tụi nó T có biết chơi, T làm được cái này cái kia ... Bé chơi toàn chọc ngoáy vào các bạn đặt cái này vào cái kia. Cũng hay, nhưng bọn trẻ con hình như nó rất rạch ròi giữa xấu đẹp, đúng sai. Bé nhà em toàn đặt khối xếp hình vào những chỗ linh tinh (ở nhà cũng thế). Nhưng em thì thấy nó xếp ra những hình thù cũng ngộ nghĩnh (VD như con rùa mai đội ống khói). Chắc là con hát mẹ khen hay rồi

Với trẻ con, ý nghĩ về bạn "khôg biết, không làm được" rất đơn giản. Hiển nhiên, là bé nhà em làm theo vụng về và theo kiểu "giữa đường đứt gánh". Chị TA có cách gì để giúp ý nghĩ của bạn nó về nó giảm bớt đi không?