Lam gi khi be noi cau?

[zjn]

Chao moi nguoi.Em hien song tai HN va co mot chau trai 30 thang.Vo chong em nhan ra chau bi TK tu khi chau 2 tuoi nhung den nay su can thiep cua vc em chua that su co hieu qua.Em dang rat hoang mang va lo lang.Gan day chau Duy Anh nha em moi khi khong vua y hay bi me mang dieu gi la xong thang toi giat toc me va ha mom truc can vao nguoi me.Neu luc do co ai o gan hay ngoi ke ben em la chau cung xong vao can.Nhung luc nhu the em thuong giu chau va co ko cho chau can,doi khi chau cau lai tim cach vut do di lung tung nham thoa man con tuc,cau gian trong nguoi.Xin anh chi chi cach giup em nhung luc nhu the em nen lam nhu the nao?Chau nay da 30 thang tuoi ma van chua noi duoc gi,tiep xuc mat cung rat kem.Theo anh chi nhung bai hoc nao la can nhanh va ngay o tam tuoi cua con em?Co gi moi nguoi chi bao giup em.

[Nguyen,Anh]

Phần trả lời từ chuyên viên Cùng Nhau Vượt Khó

Chào mừng bạn và Duy Anh gia nhập diễn đàn.

Chao moi nguoi.Em hien song tai HN va co mot chau trai 30 thang.Vo chong em nhan ra chau bi TK tu khi chau 2 tuoi nhung den nay su can thiep cua vc em chua that su co hieu qua.Em dang rat hoang mang va lo lang.Gan day chau Duy Anh nha em moi khi khong vua y hay bi me mang dieu gi la xong thang toi giat toc me va ha mom truc can vao nguoi me.Neu luc do co ai o gan hay ngoi ke ben em la chau cung xong vao can.Nhung luc nhu the em thuong giu chau va co ko cho chau can,doi khi chau cau lai tim cach vut do di lung tung nham thoa man con tuc,cau gian trong nguoi.Xin anh chi chi cach giup em nhung luc nhu the em nen lam nhu the nao?Chau nay da 30 thang tuoi ma van chua noi duoc gi,tiep xuc mat cung rat kem.Theo anh chi nhung bai hoc nao la can nhanh va ngay o tam tuoi cua con em?

Vậy là Duy Anh hai tuổi rưỡi. Những biểu hiện giận dữ mà bạn nhìn thấy như giật tóc và cắn cũng là điều nhiều bé tự kỷ khác thực hiện khi không vừa ý. Thực ra, đó là một mức phát triển: bé bắt đầu biết về thế giới chung quanh, biết mình đang muốn gì, biết mình phản ứng giận dữ thì có thể có được điều mình muốn. Tuy nhiên, vì đây là phản ứng không thích ứng nên cần can thiệp, can thiệp ngay, và can thiệp một cách thống nhất.

Những khi cháu đòi cắn hay giật tóc mẹ, bạn ngăn bé lại nhưng đừng nhìn vào mắt bé, bạn nhé. Nhìn tức là có quan tâm, có chú ý. Mình "không thèm để ý" mới được. Bạn vẫn nói "không được cắn" hay "cắn là xấu" nhưng nhìn mắt thì tuyệt đối không. Sau đó, bạn dậy bé xin lỗi thì bạn nhìn mắt và nói "Duy Anh xin lỗi mẹ đi!". Khi bé không chịu, lập tức bạn quay đi, không nhìn mắt nữa.

Tôi không biết bên đó có loại đồ chơi cho trẻ mọc răng không. Những vật này làm bằng nhựa, để cho trẻ ngứa răng cắn. Bạn tìm xem sao. Loại gối cắm kim cũng được, nhưng hơi cứng và to so với hàm của Duy Anh. Nếu không, bạn làm cho bé cái gối, và dậy bé cắn gối. Khi bé đang chơi vui, bạn dậy bé cắn thử. Khi bé nổi giận cắn mẹ, tay bạn bận rộn giữ bé nên phải nhờ ai khác giúp cho bé cắn gối. Nhưng chỉ gối này thôi nhé, không thì mai môt bé cắn ráo hết mọi cái gối trong nhà.

Khi bé vứt đồ lung tung, ít nhất hành vi này còn dễ chấp nhận hơn cắn/giật tóc bạn nhỉ. Bạn lấy cho bé cái thùng hay rổ và một số vật để bé ném chơi lúc đầu, rồi ném khi giận dữ khi đã hiểu mục đích sử dụng của thùng. Những đồ vật bên trong không nên là đồ đang xài (muỗng, đũa, đồ chơi...). Bạn đi tìm những cái dép cũ, cắt ra làm đôi; hay cái viết hết mực, cũng bẻ ra... Mục đích là mình dậy bé ném khi giận, nhưng "ném một cách kỷ luật" nên sẽ không ném đồ dùng, đồ chơi...

Bạn hãy để ý đoán trước những cơn giận dữ của Duy Anh, và gợi ý cho Duy Anh điều đình: "Con muốn cái bát, nhưng bát vỡ sẽ làm chảy máu. Con chơi xe ô tô nhé! Hay con với mẹ ra sân chạy đua?" Sau khi những điều đình không thành công, và cơn giận... đang thấp thoáng ngoài cửa sổ, bạn hướng dẫn cho Duy Anh trút cơn giận vào cái gối hay thùng ném kia.

Những khi Duy Anh tấn công bạn hay người khác, bạn nên phạt cháu. Hình thức phạt mà tôi đề nghị là đứng yên, quay mặt vào tường. Trẻ bao nhiêu tuổi thì quay mặt vào tường bấy nhiêu phút. Và tuổi đây không chỉ là tuổi trời, tuổi giấy tờ, mà là tuổi trí não. Với Duy Anh, chắc bạn bắt đầu thì đếm đến 10 là được (khoảng 5, 10 giây gì đấy) rồi tăng lên từ từ (bằng cách đếm chậm lại). Duy Anh sẽ giẫy dụa cào cấu ghê lắm đấy, nhưng bạn kiên nhẫn nhé. Duy Anh không chịu đứng, mà lăn ra đất, bạn cũng cứ giữ Duy Anh ở vị trí phạt ấy, đừng cho cháu chạy. Những bé của tôi bên này làm mình làm mẩy ghê lắm cơ, nhưng có bé thì năm lần, có bé 10 lần... rồi cũng học ra rằng hành vi kia sẽ làm cho mình bị phạt thế này đây! Và bạn nhớ đừng nhìn mắt Duy Anh trong thời gian này nhé. Bạn cứ nói, nhưng nói ngắn, đừng lập lại nhiều.

Về giao tiếp mắt, ở tuổi này của Duy Anh, bạn sẽ phải lấy tay ôm mặt cháu mà hướng dẫn hướng nhìn. Bạn chọn hình mà Duy Anh thích, in khổ lớn. Bạn nâng hình lên theo mắt Duy Anh thay vì để ở bàn cho Duy Anh nhìn xuống. Bạn có thể lấy một cặp kính, rồi dán giấy đen lên tròng và chừa một lỗ nhỏ. Duy anh chỉ có thể nhìn qua lỗ này mà thôi, đúng không? Bạn thử xem cặp kính như thế có giúp Duy Anh hiểu hơn về tầm mắt của mình không. Bạn cho bé đeo kính rồi tìm mẹ, mẹ thì nghiêng bên này, bên kia, và bạn sẽ thấy Duy Anh nghiêng theo để tìm.

Hai tuổi rưỡi, Duy Anh còn cần thời gian để nhận biết nhiều hơn về thế giới chung quanh. Tôi biết vợ chồng bạn lo lắng lắm. Bạn kiên nhẫn nhé. Một khi Duy Anh có giao tiếp mắt khá hơn, biết về thế giới quanh mình hơn, bạn sẽ thấy cháu tiến bộ nhanh hơn.

Nguyễn Tường Anh/Nhóm Chuyên Gia TK

[zjn]

Em rất cảm ơn sự hướng dẫn của bác sĩ,cả gia đình em sẽ áp dụng theo cách bác chỉ.Em chỉ hơi lo lắng về vấn đề phạt cháu,không biết liệu cháu có chịu đứng im không.Nhân đây em cũng xin hỏi thêm rằng có một số phụ huynh co con bi TK khuyên em nên cho con uống thuốc bổ não thường xuyên.Em đang phân vân không biết có nên cho cháu uống ko và nên uống loại nào là tốt nhất?Dao cách đây 2 thang em co cho cháu uống thuốc somazina trong vong nửa tháng nhưng không biết có phải do uống thuốc hay không ma cháu rất hay cười,không ai trêu hay cù gì mà cháu cứ cười khúc khích có lần cừoi to.Em rất sợ và lo cho cháu nên ngừng uống thuốc luôn từ dạo đó.Vậy theo bác em có nên cho cháu uống lại thuốc không ạ?

[Nguyen,Anh]

Phần trả lời từ chuyên viên Cùng Nhau Vượt Khó

Em chỉ hơi lo lắng về vấn đề phạt cháu,không biết liệu cháu có chịu đứng im không.

Tôi có thể bảo đảm là cháu sẽ không chịu đứng im đâu. Cháu sẽ khóc đòi trở lại chỗ chơi. Cháu sẽ lăn xuống đất, ngồi hoặc nằm. Mình cứ kiên nhẫn chị ạ. Cháu ngồi, nằm, lăn ra đất... Kệ! Mình giúp cháu ngồi lên, rồi sau đứng lên. Tôi không đề nghị hình thức quỳ, nhưng từ ngồi lên quỳ, rồi lên đứng cũng được. Mình cứ kiên nhẫn nghe cháu la khóc, cháu vẫn phải ở vị trí phạt ấy cho đủ thời gian. Lúc đầu vì còn phải giúp cháu, chị cứ gài đồng hồ 2 phút 3 phút gì đó. Khi cháu tự ở đó một mình được, mình sẽ đếm đến 10, hoặc cài đồng hồ. Về nơi chốn chịu phạt, chị chọn một góc tường nào cách xa khỏi tivi, phòng khách... và chỉ sử dụng đúng chỗ ấy. Sau này cháu hiểu rồi, mình phạt ở tường nào cũng được. Trên bức tường chỗ phạt, chị dán cái mặt khóc làm biểu tượng.

Nhân đây em cũng xin hỏi thêm rằng có một số phụ huynh co con bi TK khuyên em nên cho con uống thuốc bổ não thường xuyên.Em đang phân vân không biết có nên cho cháu uống ko và nên uống loại nào là tốt nhất?Dao cách đây 2 thang em co cho cháu uống thuốc somazina trong vong nửa tháng nhưng không biết có phải do uống thuốc hay không ma cháu rất hay cười,không ai trêu hay cù gì mà cháu cứ cười khúc khích có lần cừoi to.Em rất sợ và lo cho cháu nên ngừng uống thuốc luôn từ dạo đó.Vậy theo bác em có nên cho cháu uống lại thuốc không ạ?

Somazina là thuốc tôi thấy các bệnh nhân tai biến mạch máu não sử dụng. Riêng các em tự kỷ hay chậm phát triển thì tôi chưa bao giờ thấy, chị ạ. Với các bệnh nhân tai biến mạch máu não, cũng có trường hợp sử dụng được, có trường hợp không, có trường hợp chỉ dùng thuốc nước truyền vào mạch, có trường hợp có thể uống thuốc viên. Nếu chị muốn nghe ý kiến riêng của một chuyên viên ngôn ngữ trị liệu, tôi sẽ nói "không" vì tôi không bao giờ thấy bé tự kỷ hay chậm phát triển nào uống thuốc này cả.

Về trạng thái cười của cháu, có không ít trẻ tự kỷ cười. Chị đọc bên bài vở của concuame.com sẽ thấy các em có khả năng hình dung rất sinh động những hình ảnh trong đầu. Các em cũng thích những mẩu sinh hoạt hài hước. Các em hay cười một mình vì những hình ảnh ấy đang diễn ra sống động trong đầu. Có nhiều phụ huynh nói với tôi rằng con em họ bỗng dưng nẩy ra lối cười ấy sau khi uống thuốc (thuốc trị động kinh). Bởi vì là thuốc động kinh nên các em ấy vẫn phải uống. Có vị phụ huynh ngưng cho con uống, con vẫn cười.

Chúng tôi là điều trị viên nên chú tâm giúp các em hiểu rằng có những lúc cười là không thích hợp, và các em phải "tắt" đoạn phim kia đi để chờ đến lúc nghỉ dãn xả hãy "mở" lên. Với cháu, chị có thể hỏi và giúp cháu mô tả lại điều gì làm cháu buồn cười. Chị có thể biến thời gian ấy thành một lần tập về ngôn ngữ (mô tả, đặt câu, kể chuyện....). Sau nhiều lần, chị dậy cháu "tắt" và "mở" phim đúng lúc.

Cũng có khi chị sẽ không hỏi ra điều gì hết. Mình vẫn phải dậy cháu: muốn cười một mình, vào phòng đóng cửa; hoặc đang uống nước, không cười; đang học, chờ học xong...

Cháu mới hai tuổi rưỡi, nhận thức còn là trẻ thơ. Những điều này sẽ cần thời gian mới thực hiện được. Chị kiên nhẫn nhé.

Nguyễn Tường Anh/Nhóm Chuyên Gia TK

[zjn]

Cảm ơn bác rất nhiều.Có bác hướng dẫn em thấy yên tâm và phấn chấn hơn rất nhiều.Đúng là cháu không chịu đứng im thật,thậm chí em phải lôi cháu kéo cháu đưng úp mặt vào tường mà cháu cứ oằn người ra chỉ trực nằm xuống đất an vạ.Em xin hỏi thêm là cháu nhà em rất hay chạy quanh nhà,bàn tay trái giơ lên quay quay như múa vừa đi hoặc vừa chạy vừa nói linh tinh luyên thuyên những từ vô nghĩa.Những lúc như thế em hay gọi tên cháu thật to có lần cháu dừng lại nhưng cũng có nhiều lần cháu không quan tâm tới mẹ gọi và vẫn tiếp tục chạy múa tay như vậy.2 vợ chồng em hay cầm tay cháu đánh vào mấy cái và nói không giơ tay.Không biết có đúng không ạ?Chắc đây cũng là triệu chứng của tre TK.

[Nguyen,Anh]

Phần trả lời từ chuyên viên Cùng Nhau Vượt Khó

Đúng là cháu không chịu đứng im thật,thậm chí em phải lôi cháu kéo cháu đưng úp mặt vào tường mà cháu cứ oằn người ra chỉ trực nằm xuống đất an vạ.

Cứ thế, bạn nhé. Cứ cố gắng giúp cháu đứng, mà tay mẹ yếu thì cháu vừa quỳ vừa ngồi cũng không sao. Dần dà rồi bạn sẽ thấy cháu đứng cho mà xem. Người ta khôn lắm chứ, phải ăn vạ chứ tội gì chịu phạt ngay? Bạn đừng nói gì nhiều, cũng không nhìn mắt cháu. Bạn chỉ cần để ý để cháu không va đầu, té ngã gây nguy hiểm thôi, còn khóc thì cho khóc. Khóc nhiều... bổ phổi đấy!!!

Em xin hỏi thêm là cháu nhà em rất hay chạy quanh nhà,bàn tay trái giơ lên quay quay như múa vừa đi hoặc vừa chạy vừa nói linh tinh luyên thuyên những từ vô nghĩa.Những lúc như thế em hay gọi tên cháu thật to có lần cháu dừng lại nhưng cũng có nhiều lần cháu không quan tâm tới mẹ gọi và vẫn tiếp tục chạy múa tay như vậy.2 vợ chồng em hay cầm tay cháu đánh vào mấy cái và nói không giơ tay.Không biết có đúng không ạ?Chắc đây cũng là triệu chứng của tre TK.

Ấy chết, sao lại đánh khi diễn viên biểu diễn múa tự do thế kia? Đùa thôi nhé. Đây đúng là biểu hiện tự kỷ, bạn ạ. Tôi đề nghị thế này, mình không cấm, không loại trừ những hành vi ấy, mà chỉ tìm cách thay đổi để hành vi này trở nên có ý nghĩa và thích hợp. Hoặc cùng lắm thì mình tìm cách để chúng xảy ra vào thời điểm thích hợp.

Thí dụ, cháu chạy quanh nhà, bạn giúp cháu chạy vào thời điểm nhất định như tập thể dục. Thay vì chạy quanh nhà, hai mẹ con hay hai bố con chạy một vòng quanh xóm. Chạy xong, ăn ngon hơn, và ngủ ngon hơn. Cái tay trái giơ lên múa kia, bạn có thể cầm lấy nó và massage nó. Thế là mẹ con chạy thể dục, cùng lúc mẹ massage tay con. Bạn massage theo chiều và kiểu chuyển động mà cháu hay múa, sẽ dễ cho cháu chấp nhận hơn. Khi cháu nói huyên thuyên, bạn vừa chạy với cháu vừa nói át lời cháu. Bạn có thể đếm từ một đến mười, rồi mời cháu đếm theo. Dần rồi mình đếm càng lúc càng cao, cũng là lúc dậy cháu đếm số luôn. (Nếu bạn thấy mắc cỡ vì người ta thấy hai mẹ con vừa chạy vừa nói to, bạn có thể tập cho cháu trong nhà trước. Mà mắc cỡ gì, bạn nhỉ. Con mình thì mình dậy, mình chơi. Thiên hạ cười, thiên hạ.... sẽ hở răng!)

Khi cháu chạy vào lúc không thích hợp như nhà đang có khách, cháu đang ăn dở bữa cơm, bạn nên nhất quyết ngăn cản. Bạn có thể nói: chưa tới giờ, phải chờ, không phải lúc này...

Những biểu hiện tự kỷ cần được huấn luyện để kiềm chế, thay đổi... bằng phương thức kiên trì, thống nhất. Bạn ráng kiên nhẫn nhé.

Nguyễn Tường Anh/Nhóm Chuyên Gia TK

[mebeKien]

Cảm ơn chị về lời khuyên hữu ích này. Tôi cũng sẽ áp dụng với bé nhà tôi xem sao. Con trai tôi năm nay 7 tuổi. Cháu được BVND 1 chẩn đoán tự kỷ khi hơn 3 tuổi. Cháu được can thiệp qua hình thức giáo dục cá nhân tại nhà và học hòa nhập ở Trường Mầm non Phường từ 2006->nay. Đầu tháng 6/09 cháu sẽ chuyển qua học chuyen biệt (một trường tương tự như trường của chị Kim Tâm) vì cháu mới biết nói và nói chưa rõ. Khả năng tự phục vụ vẫn còn kém nhưng cũng đã tiến bộ hơn so với hồi cháu 3 tuổi rất nhiều. Cháu cũng hay nổi cáu bất thình lình, la hét hoặc khóc lóc cả mấy tiếng đồng hồ. Tay thì hay vẫy liên tục, khó tập trung và mau quên. Nhiều lúc chúng tôi thật sự mệt mỏi vì cháu khi cháu cáu giận.
Cảm ơn các anh chị nhiều.

[bichchau]

Những khi cháu đòi cắn hay giật tóc mẹ, bạn ngăn bé lại nhưng đừng nhìn vào mắt bé, bạn nhé. Nhìn tức là có quan tâm, có chú ý. Mình "không thèm để ý" mới được. Bạn vẫn nói "không được cắn" hay "cắn là xấu" nhưng nhìn mắt thì tuyệt đối không. Sau đó, bạn dậy bé xin lỗi thì bạn nhìn mắt và nói "Duy Anh xin lỗi mẹ đi!". Khi bé không chịu, lập tức bạn quay đi, không nhìn mắt nữa.

Chào chị TA hôm nay chị đã khỏe , hết đau cổ chưa ạ?
Hai hôm nay BA về nhà hay bùng nổ quá, tìm đọc chủ đề này mới thấy mình có sai là kêu bé nhìn vào mắt mới nói. bé BA lớn - 11 tuổi, Ch cũng làm theo cách hướng dẫn của chị được phải không ạ.? Trước đây Ch cũng phạt đứng úp mặt vô tường, nhưng bé thích chịu phạt mà cười khúc khích , rồi có khi thì khóc thúc thít ...rồi tự cho phép ngồi xuống luôn => Từ nay phải thống nhất với cả nhà chuyện phạt này thôi.
Trước đây nếu có can thiệp chưa đúng, thì nay đổi cách nên bé phản ứng bùng nổ như vậy phải không chị?
Nghe Anh Phi "nói"chị bị "Hội chứng cứng cổ" nên chưa đăng đàn được, chúc chị mau khỏe chị nhé.