Tác hại của roi vọt

[phi]

Chúng ta thường nghĩ roi vọt là cách dạy trẻ hiệu quả. Không có roi vọt, trẻ con sẽ hư. Cái câu "thương cho roi cho vọt" có lẽ ai cũng từng nghe. Trong bài này, tôi muốn nói tới tác hại của roi vọt ở những góc nhìn chuyên môn.

violence.jpg (6.17 KiB) Đã xem 25667 lần.

1) Điều đầu tiên chúng ta thường không nghĩ tới, và điều này có tác hại lên cả người dùng roi lẫn trẻ, là vấn đề tâm lý can thiệp. Khi dùng roi, chúng ta vô tình chú trọng tới các khía cạnh tiêu cực của trẻ. Ví dụ như bạn tập cho con bạn đi xe đạp, khi bé té ngã, bạn nghĩ là bé cố tình té ngã để khỏi phải tập xe? hay bé té ngã vì đi xe chưa vững? Nếu bạn đánh con bạn lúc đó, chắc bạn đang nghĩ bé cố tình té ngã để trốn tập? Cho nên đánh để bé chừa, lần sau mà cố tập? Còn như bạn biết bé đang rất muốn đi xe nhưng chưa đi được, có lẽ bạn sẽ thông cảm và không đánh bé.

Một em bé Tự kỷ cũng vậy. Em đang cố sức mình để học nói, diễn đạt ra những điều em muốn. Em muốn mọi người chung quanh hiểu và làm bạn với mình, nhưng em sẽ có hành vi vì em không biết cách kiểm soát, không biết bày tỏ, không biết kiềm chế. Đó là những lúc em té ngã xe đạp. Em cần chúng ta đỡ dậy, chỉ dẫn, an ủi và giúp tập tiếp.

Dùng roi đánh học sinh lâu ngày sẽ đưa người dạy vào lối suy nghĩ "chú ý vào tiêu cực". Nhìn đâu chúng ta cũng thấy trẻ không hợp tác, thấy trẻ làm khó mình thay vì nhìn thấy trẻ đang cố đi xe đạp nhưng té ngã. Đó là điều tôi muốn các bạn nghĩ tới khi đang cầm cái roi trên tay.

2) Ngay cả khi chúng ta dùng roi bắt trẻ ngồi học, việc đó cũng ảnh hưởng tới nhận thức và động lực để trẻ học. Chúng ta không muốn trẻ học trong nỗi sơ hãi; chúng ta không muốn trẻ nghĨ tới lớp học như một nơi kinh khủng.

3) Việc dùng bạo lực làm cho trẻ mất tự tin. Điều này càng tệ hại hơn cho các em Tự kỷ, vốn đã là người chưa được đối xử công bằng ở nơi công cộng.

4) Nạn nhân của roi vọt sẽ có lúc bùng nổ, áp dụng bạo lực lại với bạn bè và người chung quanh. Với các em Tự kỷ, lúc vào tuổi trưởng thành, cha mẹ, thày cô giáo sẽ không còn đủ sức kiềm chế các em. Vì vậy roi vọt là con đường nhanh chóng đẩy các em vào con đường bị cô lập. Các thống kê cho thấy khi cha mẹ sử dụng bạo lực lên các bé, các bé cũng sẽ sử dụng bạo lực lên bạn bè và chính con cái của các bé sau này. "Vòng xoay bạo lực" là một khái niệm được chứng minh trong giáo dục rất rõ ràng.

Cuối bài tôi xin trích một đoạn trong bản Hợp đồng mà mọi giáo viên Ban Mai đều ký với nhà trường và với ConCủaMẹ:

3 Điều luật tối kỵ
3.1 Không bạo hành với HS qua hành động hay lời nói. Các lời nói có tính cách xúc phạm nhân phẩm, dù là trẻ không hiểu, cũng được gọi là bạo hành.

Rất mong một ngày nào đó, 2 chữ "roi vọt" chỉ còn xuất hiện trong Từ điển từ cổ Việt nam.

[phtran1302]

Dear anh Phi,

P hơi giật mình khi đọc bài này, dùng tay "phét" vào cái "bàn ngồi" thì có tạo nên tâm lý "kinh khủng" cho bé không? Mấy lần không kềm được P cũng phét vào mông HN, HN sợ đòn lắm. Nên mẹ dọa HN thôi, không đánh quá đau !!! Nhưng về tâm lý không biết có khiến con ức chế không?

[phi]

Dear anh Phi,

P hơi giật mình khi đọc bài này, dùng tay "phét" vào cái "bàn ngồi" thì có tạo nên tâm lý "kinh khủng" cho bé không? Mấy lần không kềm được P cũng phét vào mông HN, HN sợ đòn lắm. Nên mẹ dọa HN thôi, không đánh quá đau !!! Nhưng về tâm lý không biết có khiến con ức chế không?

Về HN thì việc tự đánh, hay cầm tay cô đánh vào mình chắc chắn có liên quan tới việc mẹ đục bàn ngồi . Cụ thể ra sao thì mình không biết vì mình không theo dõi HN và không có đủ dữ kiện từ cô giáo. Xét về các mặt khác thì mình có thể góp ý như sau:

- Nếu P không chấp nhận giáo viên đánh con mình tại trường, thì P cũng không nên đét con ở nhà. PP can thiệp phải thống nhất, nên không thể A tại nhà và B tại trường được. Đừng lý luận đánh nhẹ hay mạnh nhé, vì về tâm lý thì đánh là dùng đau đớn hay sợ hãi để dạy, cho nên đánh nhẹ hay đánh mạnh cũng thế thôi.

- Nếu P không muốn HN bùng nổ, biết kiềm chế hành vi thì việc mẹ đục con là môt dạng bùng nổ rồi. Vậy thì vô tình mình dạy bé giải quyết vấn đề bằng bùng nổ hoặc bạo lực.

- Và sau cùng là hiệu ứng Quả lắc. Trước lúc đánh con thì mình mềm mỏng, nuông chiều . Khi chịu không nổi thì mình đục cho con vài cái . Tối về nhìn con ngủ thì hối hận, hôm sau lại "yêu" con hơn, mềm mỏng trở lại. Tóm lại P có thể đang như quả lắc, đánh từ phía "quá mềm mỏng" sang phía "quá cứng rắn". Basically you are switching from one extreme to the next -- no consistent intervention policy.

Đây là chứng minh của mình là P đang có Hiệu ứng Quả lắc:

Lắc qua bên trái:

Có lẽ do bé được cưng chiều ờ nhà vì khi bé khóc là bé được đáp ứng nhu cầu nhất là khi có hành vi đi kèm

Lắc qua bên phải:

Mấy lần không kềm được P cũng phét vào mông HN, HN sợ đòn lắm.

Đừng lắc nữa nhé . Thương nhưng có khuôn khổ, nghiêm giọng mà không cần to tiếng, "giận" mà không "dữ", "la" mà không "hét" P nhé.

[phtran1302]

Ý choyyyyy.........sao anh Phi nói y choang nhà tâm lý dzậy !
P đọc "thấm thía" còn hơn "giấy hút dầu" ....xin nghe theo lời khuyên, ráng ....ráng ...kềm.....lòng....Mà nhiều khi tức lắm anh Phi ơi.......bé làm nhiều trò..chịu không nổi luôn.
TD : sáng thức dậy, mẹ bảo con vào toilet đi vệ sinh, bé trì trệ không đi cứ nhào vào mình mẹ nằm, một lát lại........."xĩa" ngay giường mẹ là "tè" vào mới là .......shock chứ !!! Không phải HN không biết tự đi VS đâu, việc này nhuần nhuyễn lắm rồi, sáng thức dậy tự đi, ngay bây giờ cô trong lớp còn nói là mỗi khi cô bảo HN đi "xi" thì HN biết vào toilet, xong rồi con biết flash nước mà !

[meyeu1]

Đọc bài này em thấy giận mình quá.Chào anh Phi,,em là thành viên mới của diễn đàn.E có cậu con trai đã được 2t 4 tháng....nhưng cháu vẫn chưa biết nói..Cháu có thật nhiều biểu hiện của 1 trẻ tự kỷ..mặc dù bs kh nói với em con em bị tự kỷ,,nhưng em theo dõi và biết con em đã bị tự kỷ anh ạ qua những đặc điểm sau:
_Không giao tiếp mắt(con kg thich và cứ nhìn sang chỗ khác khi mẹ cố tình ôm mặt con bảo con nhìn mẹ này),,còn lúc mẹ vừa múa vừa hát thì chăm chú nhìn vào mặt me.
_Không noi' được từ nào,,ê a cũng ít,,,chơi trong im lìm...
_Gọi kg quay lại,,đến khi hét to thì chạy lại(có vẻ sợ tiếng hét chứ kg bik mẹ gọi mình),,nhung khi em tới nhà trẻ đón thi chỉ cần kiu nhỏ là ngước lên chạy lại mẹ liền.(cháu đi nhà trẻ buổi sáng từ 9h~11h30)
_Không bik chỉ ngón tay,,muốn gì là dơ nguyên bàn tay ra với...cũng có chỉ một ngón trỏ nhưng kg phải để lấy đồ mà để dọa khi bực bội(chắc bắt chước mẹ)
_Không biết gật khi ok,,lắc đầu khi kg đồng ý,,,
_Chua bao giờ bé đòi ăn và đòi ngủ(mình để nhịn thì nhịn luôn,,chỉ khi thấy mang tô cơn ra mới a lại đòi .Còn em có thức tới sáng chắc con cũng thức theo)
_Khog chơi với bạn ở trường,,chỉ chơi một mình ngồi gần các bạn chơi..
_....
Nhưng em thật ân hận 1 điều...Em đã rất thường xuyên nóng nảy la hét và đánh đau bé anh ạ.Lúc đó emđiên lên hay sao đó..kg kiềm chế được.Nhất là lúc cho bé ngủ,,có khi em đưa cháu đi ngủ thì ít nhất la 1 tiếng sau mới ngủ,,đến 2~3h sáng thức đến 5~6h mới ngủ lại.những lúc đó em bực bội wá la to và đánh đòn bé ,,đánh đau..hic,,,nhung tu lúc sinh cháu đến giờ em rất bực bội cho giấc ngủ của con,,có khi dỗ con vài tiếng con mới ngủ,,trưc thì nằm từ 1h30 đến 4h chưa chịu ngủ,,đạp vung tay ầm ầm vô người mẹ,,em quạo ghê mất....Em đã nhiều lần tự hứa kg được làm con sợ và đánh con,,nhưng lúc điên lên thì đâu lại vào đấy..em là người mẹ tồi,,,Không biết làm sao khắc phục để dạy con đây,,xin a cho em lời khuyên với.E lo cho con và buồn lắm..Ah con em co can thiep mỗi tuần 3 buổi (1h)ngoài giờ đi nhà trẻ..

[phi]

em là người mẹ tồi,,,Không biết làm sao khắc phục để dạy con đây,,xin a cho em lời khuyên với.E lo cho con và buồn lắm..

Chào mừng bạn tới với diễn đàn CCM

Không phải là tồi bạn nhé, chỉ là stress và không được hỗ trợ cần thiết. Chuyện này xảy ra cho phần lớn PH, bạn không phải là trường hợp cá biệt. Chuyện gì xảy ra rồi, mong bạn bỏ qua 1 bên, chú trọng vào các việc sắp tới.

Lần tới con bạn quậy phá, bạn chỉ cần tự hỏi bạn câu này: "con mình có đủ khôn để cố tình chọc giận mình? Hay con mình cũng đang là nạn nhân như mình".

[Nguyen,Anh]

Nghe nói đâu đó có vụ đánh trẻ con là mình phải chạy vô xem chuyện gì xảy ra.

Đánh phạt con rất khác với đánh vì tức giận. Cái đánh khi tức giận có thể mạnh bạo hơn, đặc biệt là cặp mắt và dạng diện mặt mũi người đánh rất hung dữ. Cái đánh khi tức giận chỉ là vũ khí của kẻ mạnh, kẻ có thế. Thử đặt mình vào thế bị đánh đập bởi ai đó mà xem. Cảm giác bị đánh rất kinh khủng đối với nhân tính, tự ái.

Muốn phạt con bằng roi, xin chọn lúc đã bình tĩnh. Chỉ nên đánh phạt nếu lượng định được rằng sau lần đánh phạt con phải hiểu biết hơn (dù chỉ trong giai đoạn).

Muốn bình tĩnh với con, không dễ. Vậy khi con bắt đầu làm mình bực, xin đi uống cốc nước, ra cửa ngó trời ngó đất, xuống bếp mò cái gì ăn, vào nhà tắm tắm một cái... Nghĩa là mình làm mọi điều để tránh mặt con ra một chút.

Đánh đập, nói cho cùng, là phương tiện xấu dù để đạt mục đích tốt. Đánh đập cũng là hình thức bạo động của chiến tranh, mà chiến tranh chẳng bao giờ được nhân loại ủng hộ.

[meyeu1]

em là người mẹ tồi,,,Không biết làm sao khắc phục để dạy con đây,,xin a cho em lời khuyên với.E lo cho con và buồn lắm..

Chào mừng bạn tới với diễn đàn CCM

Không phải là tồi bạn nhé, chỉ là stress và không được hỗ trợ cần thiết. Chuyện này xảy ra cho phần lớn PH, bạn không phải là trường hợp cá biệt. Chuyện gì xảy ra rồi, mong bạn bỏ qua 1 bên, chú trọng vào các việc sắp tới.

Lần tới con bạn quậy phá, bạn chỉ cần tự hỏi bạn câu này: "con mình có đủ khôn để cố tình chọc giận mình? Hay con mình cũng đang là nạn nhân như mình".

Cảm ơn anh Phi...em sẽ cố gắng để hạn chế đến mức tối đa việc đánh con..và cố gắng nói chuyện và dạy con theo cách các topic trong này hướng dẫn,,vì thấy rất nhiều điểm giống con em hiện tai..

[nguyenminhthu]

Chao cac anh chi !
Toi la 1 phu huynh cung hay dung roi day con nhung sau vai lan dung roi day con thi toi thay con toi dau 1 nhung toi thi dau den 10, voi nhung kinh nghiem nhan duoc tu anh Phi toi nhan thay xu tri voi con nhu vay ko hieu qua nen toi giam bot nhung su uc che khi day con de thay vao do nhung hanh dong huu ich khi con bung no.Cam on ccm va anh Phi rat nhieu.

[phi]

Tôi kể một câu chuyện liên quan tới viêc đánh con để các bạn thấy nhiều người có nhiều quan niệm rất khác nhau...

Tuần trước 1 đồng nghiệp của tôi (giáo sư đại học tại Hàn quốc, cũng là người Hàn quốc), đã nói với tôi rằng "trên mỗi cái roi có in 1 dòng chữ vô hình "bố mẹ thương con lắm". Và mỗi khi ông ta vụt roi xuống người con trai của ông ta, ông đang viết các dòng chữ đó lên người anh con trai". Lúc nhỏ, anh bạn tôi giảng dạy bên Hoa Kỳ nên không dám đánh con, và anh ta đã đưa con về Hàn quốc du lịch để ... nhân tiện đánh cho nó 1 trận mà không bị rắc rối với pháp luật.

Là bạn tương đối thân, tôi đã trả lời (một cách không lịch sự cho lắm) với anh ta rằng "Chin này, tao nghĩ mày cần được giúp đỡ về tâm lý . Trên cây roi của mày in toàn những câu hận thù . Cái mày nói chỉ là sự biện minh, tự lừa dối bản thân mày . Mày nên tìm kiếm giúp đỡ cho 2 việc: việc mày dạy con không hiệu quả, và việc mày nghĩ đánh con mày tức là đang yêu thương nó".

Nhưng anh bạn tôi không tin, cho rằng anh ta đã thành công vì con anh ta giờ là một chuyên viên kỹ thuật giỏi, có gia đình hạnh phúc, có vấn đề gì đâu.

Nhân đây tôi kể thêm 1 câu chuyện thứ 2 về bác sĩ T (bác sĩ tim người Việt, sang Hoa Kỳ lúc 2, 3 tuổi gì đó, đang làm việc tại Hoa Kỳ). Có nhiều việc tế nhị nên tôi không thể nói thêm về anh, cho nên các bạn cứ coi như anh ta là "bệnh nhân" mới của tôi nhé . Đây cũng là câu chuyện tôi kể cho anh bạn Hàn quốc nghe.

Anh T là 1 bác sĩ thành công, lấy vợ người bản xứ, gia đình hạnh phúc, tiền bạc dư giả. Anh ta đã nói với tôi về việc cha/mẹ anh áp đặt anh học Y khoa ra sao. Ba của anh đã nói thẳng là "con dẹp cái mơ ước học lái máy bay đi. Một là học bác sĩ, hai là đừng mong gì từ cha/mẹ. Con phải học bác sĩ cho rạng rỡ gia đình mình".

Anh ta đi học bác sĩ, trở thành bác sĩ, và theo tôi là đã và đang yêu nghề bác sĩ . Cái luôn ảm ảnh anh ta là cha/mẹ đã không thuyết phục, dẫn dắt anh nhận ra chuyện này, mà chỉ là áp đặt. Anh nói về những kỷ niệm tốt đẹp với cha/mẹ trong những lần họ đi chơi với nhau, lúc anh còn rất nhỏ và gia đình còn rất nghèo, cái thuở mà cha/mẹ chưa áp đặt gì lên anh cả . Giờ thì tuy bên ngoài vẫn không có gì, nhưng trong tiềm thức thì anh không còn yêu thương cha/mẹ anh được như ngày xưa đươc nữa . Anh hiểu và thông cảm cho cha anh, sẵn sàng tha thứ cho cha anh, nhưng anh đã bị "1 vết sẹo" . Theo anh thì 2 cha con đã mất đi 1 quãng thời gian dài coi nhau như kẻ thù tuy ngoài mặt vẫn vui vẻ .

Anh cho biết cha anh cũng đi tìm giúp đỡ về tâm lý . Ông ta nhận ra mình đã có thể làm tốt hơn, và ông biết rằng ông đánh mất 1 thời gian mà lẽ ra 2 cha con đã là 2 người bạn rất thân. Tuy nhiên ông không có can đảm nói "xin lỗi con, ba đã sai". Việc không nói ra này đã ảnh hưởng tinh thần và sức khỏe của ông rất nhiều . Khi con trai ông ra trường bác sĩ và làm tiệc đãi ăn, cảm ơn mọi người, ông tới ăn và tin rằng khi con trai mình nói lời cảm ơn với mình, "ánh mắt của nó không thật". Sau lần tiệc đó ông suy sụp tinh thần, đi tới bệnh tật.

Anh nói mẹ anh thì tệ hại hơn vì đã không đi tìm sự giu'p đỡ về tâm lý . Bà ta tin rằng phụ nữ Hàn quốc phải mạnh mẽ, biết chịu đựng . Chuỵện bà gặp cũng là chuyện bao đời nay gặp, không nên vạch áo cho người xem lưng.

Tôi đã kể câu chuyện trên cho nhiều người nghe. Có người nghĩ rằng đó là vấn đề quan trọng (vđ phải trao đổi thuyết phục thay vì áp đặt con cái). Có người cho rằng đó là bệnh nhà giàu, các cụ ngày xưa có thuyết phục gì đâu, chỉ có cái roi mà ai cũng thành người hết.