Contrai An 9 tuổi

[conthattuyetvoi]

Em chào chị,
cám ơn đã cho em một sô lời khuyên. Thực ra cháu tư duy rất nhanh chị ạ, nhưng cái tội là rất lười viết dài, các câu hỏi bài kiểm tra cứ trả lời cụt lủn cho xong nên toàn bị trừ điểm. Em hướng dẫn cháu nhiều về cách giải thích, chứng minh nhưng cu cậu cứ một câu xanh rờn "viết nhiều thế thì mệt lắm". Chắc em cũng phải thuyết phục cháu từ từ thôi chị ạ.

Thu Anh

[phi]

Văn thì có rất nhiều dạng văn, bé nhà chị đang học lớp 6 thì các dạng bài văn bé học mi`nh đoan' la`:

1) Thuật lại câu chuyện . Văn tả cảnh, tường thuật .
2) Báo cáo nghiên cứu (chị coi bài EggProject tại đây viewtopic.php?f=162&t=1448 . Đó là 1 dạng nghiên cứu báo cáo đó).
3) Phản biện / phân tích một tác phẩm văn học
4) Văn tranh luân, thuyết phục

Bé nhà chị có lẽ ghét 1, 3 và có thể thích 2 hay 4. Vậy chị có thể thử như sau:

- Tải bài EggProject về, cho bé đọc xem thích không, cho bé tự do tìm một thí nghiệm nho nhỏ và viết ra cho bố mẹ xem, hay sẽ có thưởng
- Cho bé chọn 1 đề tài gì bé muốn thảo luận, ví dụ như "con ghét môn văn vì nó ngu bỏ xừ". Đừng tranh luận, đừng bắt bé viết cái bé không thích . Cứ để bé chọn cái nào bé ấm ức hoặc đam mê . Nói bé trình bày lý do tại sao . Đây là dạng văn tranh luận . Từ từ mình chỉnh đề tài cho tích cực sau .
- Mỗi lần bé muốn xin đi đâu chơi, xin mua cái gì, nói bé viết cho mẹ 1 bức thư, trinh bay lý do muốn gì, tại sao bé muốn, tại sao mẹ nên cho bé ... Đó là dạng văn thuyet phuc.

Thực ra cháu tư duy rất nhanh chị ạ, nhưng cái tội là rất lười viết dài, các câu hỏi bài kiểm tra cứ trả lời cụt lủn cho xong nên toàn bị trừ điểm.

Chưa chắc bé lười đâu, nhiều khi bé nghĩ vấn đề nó rành rành thế rồi mà bắt kể ra là sao? Bé bực mình không hiểu là cô giáo tập cho bé đưa ra ý kiến, bé tưởng cô giáo trình hơi bị co rút.

[conthattuyetvoi]

Chào anh Phi,

Cám ơn anh về một số hướng dẫn, tôi sẽ thực hành với cháu xem thế nào. Hiện giờ cháu học là thể loại văn tự sự anh ạ. Mà cháu viết văn thì luôn bị sa đà vào những chi tiết rất cụ thể và rất thích đưa ra các con số về ngày tháng, giờ giấc. Với thể loại văn kể lại một câu chuyện đơn thuần thì cháu làm cũng ổn nhưng khi phải đứng ở một vai trò này, kia để bình luận, phát biểu cảm tưởng về các nhân vật, câu chuyện thì thật khó với cháu, hướng dẫn cháu viết được mấy câu là cháu lại quay sang kiểu kể lại câu chuyện anh ạ.

T.A

[phi]

Mà cháu viết văn thì luôn bị sa đà vào những chi tiết rất cụ thể và rất thích đưa ra các con số về ngày tháng, giờ giấc.

Với những em thích đưa ra con số về ngày tháng, giờ giấc, tôi thường làm như sau:

- cho làm một cái story board (diễn tiến câu chuyện), vd ngày ... lúc ... giờ anh thám tử A phát hiện tủ két bị mở tung, vào ngày ... lúc ... giờ người ta bắt được tên trộm .
- cho học sinh điền vào chi tiết diễn biết câu chuyện để đi tới kết quả như story board.
- đôi lúc tôi dùng hình ảnh cho vào story board để giúp học sinh tìm ra chi tiết, vd hình tên trộm bị hàng xóm chụp hình để giúp học sinh viết ra "tên trộm bị chụp hình nên công an biết mặt hắn ta để truy tìm".

Văn tự sự là sao ạ? có phải là "response to literature", tức là đọc một đoạn văn nổi tiếng của ai đó rồi nói ra cảm nghĩ của mình không?

khi phải đứng ở một vai trò này, kia để bình luận, phát biểu cảm tưởng về các nhân vật, câu chuyện thì thật khó với cháu

Chúng ta biết rằng các bé TK có khó khăn nhập vai (chị coi bài này http://concuame.com/index.php?option=co ... Itemid=150 ). Vì vậy các em yếu về giao tế .
Chị có thể giúp bé phần theory of mind bằng cách chơi các trò chơi đóng vai, ví dụ kể chuyện Cô bé quàng khăn đỏ với chị là chó sói bé là cô bé, khi kể tới 1/2 câu chuyện thì đổi vai, chị làm cô bé còn bé làm chó sói . Khi kể chuyện thì mình phải làm các cử chỉ cho đúng vai. Ở các bé lớn hơn thì phải ghi lại các chi tiết liên quan tới hành động và cảm nghĩ của người mình đóng vai.

Nếu có điều kiện, chị tham khảo Theory of mind coach (Diane Twachtman-Cullen, 2004) sẽ biết rõ chi tiết hơn. Đây là 1 pp dạy hiểu/nhập vai người khác . Các trẻ không TK cũng thường yếu ở mục này và vẫn được dạy tương tự.

[conthattuyetvoi]

Chào anh Phi,
Đúng là cháu An rất thích mô tả những diễn biến theo ngày tháng như anh nói. Ví dụ cháu viết bài văn kể về một lần đi du lịch, cháu sẽ viết là : " ngày tháng năm , gia đình em đi nghỉ mát ở Sầm Sơn. Vào lúc giờ ngày cả nhà em lên tàu.... , tàu đến nơi lúc giờ ngày ..." và cứ tiếp tục kiểu như thế.
Tôi có giảng cho cháu lúc nào cần nêu thời gian cụ thể, lúc nào chỉ cần nêu chung chung thôi, nhưng cháu làm sang bài văn khác lại như vậy.
Tuy nhiên cũng phải nói là việc thích con số và chi tiết cụ thể này của cháu cũng có cái thuận lợi là môn vật lý, lịch sử, toán (không phải toán đố) và đặc biệt địa lý cháu nhớ các số liệu và tính toán rất tốt anh ạ.
Văn tự sự của các cháu là ví dụ như : kể về một chuyến về quê của em, kể một kỷ niệm sâu sắc nhất của em, kể về một người anh hùng trong truyền thuyết, Trong vai trò là Thánh Gióng em hãy kể chuyện Thánh Gióng... Tôi thấy việc đóng vai như anh nói có lẽ là sẽ tốt cho cháu, tôi sẽ cùng em của cháu nữa rủ cháu tập đóng vai xem cháu thế nào, hy vọng là cháu sẽ hợp tác.
Cám ơn anh Phi đã nhiệt tình trao đổi.

T.A

[Nguyen,Anh]

Về kỹ thuật thì anh Phi đã nói với bạn rồi, còn nội dung, hy vọng bạn sẽ chọn nội dung thích hợp cho bé. Câu chuyện Thánh Gióng là truyền thuyết, và là truyền thuyết đẹp. Tuy nhiên, cũng có khi người kể khiến người nghe có cảm giác chả phải làm gì hay cố gắng gì, cứ tàn tàn rồi một lúc nào đó bỗng lớn vụt, nói năng giỏi và sức khỏe thần đồng để làm anh hùng.

Khi nói đến "đóng vai", không hẳn phải là những vai kịch, vai phim. Đóng vai là khả năng của một cá nhân bước ra ngoài thói quen và cảm nghĩ của mình để nhập vào hành xử và suy tưởng của người khác. Vì thế, bé có thể là bạn Nam bơi giỏi, bạn Hồng nhà nghèo nhưng chịu khó, bạn Đức cố không cãi mẹ... Bé có thể là thầy giáo, là anh đầu bếp, là ông xếp, là người bán bánh mì đầu ngõ...