Em phải bắt đầu thế nào với con em???

[meTun]

Chào các anh chị chuyên gia và các phụ huynh có kinh nghiệm nuôi con TK
Em viết chủ đề này mong các anh chị cho em những lời khuyên thiết thực và cụ thể nhất để em có thể dạy con em được hiệu quả ạ.
Con em hiện nay 19 tháng. Sau 1 tháng can thiệp tại BV và học thêm lớp gdđb bên ngoài (1tiếng/ngày, 5ngày/tuần, chủ yếu là dạy ngôn ngữ), em không thấy con em có tiến triển nhiều. Cụ thể như sau:
- Trước khi can thiệp, ngoài những biểu hiện thông thường của các trẻ TK như: gọi không quay đầu lại, chỉ chơi một mình, thích nhìn quạt trần, quay bánh xe,.... thì bé Tún nhà em có những biểu hiện chậm chạp mà em cảm thấy sốt ruột và muốn cải thiện ngay cho con như sau:
+ Không tuân theo bất cứ một mệnh lệnh nào, ví dụ: vỗ tay, bye bye, cầm bánh ăn đi, không chơi cái đó nữa,...
+ Không biết cầm đồ ăn cho vào miệng, nếu muốn ăn thì chỉ đưa mồm ra
+ Không biết thể hiện nhu cầu của mình, như muốn ăn gì hay buồn đi vệ sinh đều không biết thể hiện như thế nào
+ Không biết tập trung nghe người khác nói hay hướng dẫn. Ví dụ: em chỉ vào mắt, mũi, mồm hay bức ảnh chụp 2 mẹ con chỉ cho con đâu là mẹ, đâu là con,... nhưng chưa bao giờ cháu tập trung nghe nên cháu không biết vẫn hoàn không biết mặc dù mẹ có cố gắng dạy con đến đâu đi nữa
- Sau can thiệp được 1 tháng, em thấy cháu có những tiến bộ sau:
+ Mức độ sợ người lạ giảm xuống một chút. Trước đây ở một mình với người lạ là cháu khóc từ đầu đến khi có bố mẹ đón thì thôi, bây giờ thì khi cháu ở với người lạ thì ban đầu vẫn có xu hướng đi tìm xem bố mẹ đâu, nhưng sau đó sẽ chịu chơi cùng người lạ mà không khóc nữa.
+ Khi mẹ nói "Con không nghịch dép nữa, con bỏ dép xuống, đi chơi cái khác đi" thì biết bỏ trò đó và đi chỗ khác chơi.
+ Nhìn vào mắt mẹ lâu hơn, nhìn đến khi chán thì thôi (khoảng 15 giây), mẹ cười thì cười đáp lại
Chỉ thế thôi các anh chị ạ. Còn những điều em muốn cháu tiến bộ thì chưa thấy. Em biết là sẽ phải cần thời gian lâu hơn, nhưng em không biết phải bắt đầu dạy cháu như thế nào, vì cái chính là cháu không có sự tập trung dù chỉ 1 giây để nghe mẹ nói.
Em cũng đã gửi mail đến thamdinh@concuame.com để được các anh chị thẩm định cho con em, nhưng em ở Hà Nội, không biết là các anh chị có sắp xếp được để ra Hà Nội thẩm định không. Qua đây em cũng mong được các anh chị phản hồi cho em về khoản này. Và cho em hỏi thêm là nếu như được thẩm định xong thì có phải em sẽ được nhận tài liệu dạy học của CCM trong 6 tháng không? Hay là chỉ thẩm định không thôi? Thực ra em rất muốn cho con em tham gia học ở trường Ban Mai nhưng vì ở Hà Nội nên không có điều kiện, nên nếu bé nhà em được thẩm định và có tài liệu thì tốt quá.
Trước tiên trong lúc chưa có gì trong tay thì em vẫn rất mong các anh chị cho em những lời khuyên để em có thể dạy con em tiến bộ hơn.
Rất cám ơn các anh chị.

[Nguyen,Anh]

Chào bạn,

1. Việc thẩm định: hiện tôi biết đây là khâu khó khăn nhất. Vì thói quen, phụ huynh chờ đến phút cuối mới đăng ký và hoàn tất thủ tục. Riêng tôi không thể chờ đến phút cuối mới dự tính chuyến đi. Ngay lúc tôi đang đánh những giòng này cho bạn, có lẽ vé máy bay của tháng 6 đã không còn. Tôi đã dành cho CCM trọn tháng 6 nhưng phụ huynh không đáp ứng đăng ký theo thời gian hạn định. Tôi không thể làm gì hơn. Tuy nhiên, CCM có thể có những chuyên viên khác thẩm định vì tôi không phải chuyên viên duy nhất.

2. Tôi cũng rất tiếc không có dịp làm việc với bạn và bé tại Ban Mai. Nhóm giáo viên Ban Mai khá nhanh nhậy và yêu nghề. Tôi tập huấn với đòi hỏi khó khăn nhưng các bạn ấy đều đáp ứng hết lòng. Hiện tại, bạn cần có một kế hoạch để hỗ trợ và huấn luyện bé nhà bạn. Nên bắt đầu càng sớm càng tốt. Việc thẩm định là bước đầu tiên để CCM lên kế hoạch này. Tôi hy vọng CCM có thể có chuyên viên thẩm định tại Hà Nội mùa hè này. Bạn liên lạc ban điều hành nhé.

3. Để chữa cháy ở thời gian hiện tại, bạn nên cương quyết với bé. Khi bé khóc hờn, bạn nên có thái độ nghiêm nghị để bé hiểu rằng giẫy đạp, cắn, đánh người khác không phải là phương thế để giao tiếp, bày tỏ. Bạn nên quay đi, bỏ đi, cứ để cho bé khóc. Bạn chỉ cần giám sát để bảo đảm bé không đập đầu vào bàn, hay tự làm đau mình thôi. Nếu bạn chiều theo bé, dỗ dành bé, bé sẽ thấy khóc hay cắn cấu là có hiệu quả, mà lại là hiệu quả đúng như bé muốn. Ngoài ra, bạn phải điều chỉnh môi trường để tránh cho bé những lúc bực mình không cần thiết. Thí dụ, bé thích ăn kẹo, và bé không nên ăn kẹo, bạn đừng để bé thấy kẹo. Nếu bé muốn uống nước mía, bạn tránh con phố có hàng nước mía...

Thế nhé, chúc bạn may mắn. Cứ giữ liên lạc bằng diễn đàn này nhé.

[meTun]

Cám ơn chị Tường Anh đã cho em những lời khuyên.
Hiện tại em đã áp dụng cách như chị nói là nên bỏ đi khi bé khóc và em thấy cách này rất hiệu quả. Bé chỉ khóc hờn một lúc, không thấy có ai dỗ dành là tự nín và chuyển sang chơi cái khác. Tuy nhiên, ở nhà em còn có bà bác là người thường xuyên chăm sóc bé khi em vắng nhà. Em cũng đã bảo bà là bà nên áp dụng phương pháp như thế, nhưng bà rất ít khi làm theo. Chỉ một vài lần khi có mặt em thì bà không dỗ, chứ lúc nào em không ở nhà mà bé hờn dỗi, ăn vạ là bà lại dỗ dành và chiều theo ý bé. Nên em sợ bao nhiêu cố gắng của em sẽ không đạt được như ý muốn.
Vì bé nhà em chưa biết tự làm một việc gì nên em chưa dám cho cháu đi mẫu giáo. Vẫn biết là cho cháu học mẫu giáo thì cháu sẽ hòa nhập và tiến bộ nhanh hơn. Nhưng em có đi hỏi một số cơ sở thì họ đều nói là bố mẹ phải dạy con biết tự ngủ, đi vệ sinh phải biết bảo, khi cô bảo cởi quần thì biết tự cởi... Em thấy nản quá. Nếu như bé nhà em làm được những điều đó thì bé đã là một đứa trẻ bình thường đúng không chị?
Em chỉ cho cháu đi can thiệp 1h/ngày tại cơ sở tư của một bác sĩ trong bệnh viện. Ở đây các cô chủ yếu là dạy cháu cách nói, cách phát âm một từ nào đó. Sau hơn 1 tháng em chưa thấy có tiến bộ gì rõ rệt. Hiện tại vận động tay của bé còn rất yếu, chưa biết cầm thìa cơm cho vào mồm, chưa biết chỉ để thể hiện nhu cầu, nếu em muốn cho bé ăn hoa quả thì thường là cắt nhỏ và lấy dĩa để bé tự xiên ăn, khoản này thì bé làm được, có điều khi cho được vào mồm ăn rồi thì thả luôn cái dĩa ra, không chịu để vào bát. Đặc biệt là nếu như em cầm tay bé để hướng dẫn bé làm theo thì bé giằng tay lại, mà giằng khỏe lắm, nếu mình giằng lại thì lại ca bài hờn, khóc, ăn vạ. Thế là mặc kệ. Thế là chả dạy được gì
Em rất mong mình sẽ là một trong những PH may mắn có con được thẩm định vào hè này, và nếu được như vậy thì hy vọng em được gặp chị Tường Anh, anh Phi và các anh chị chuyên gia.
Chúc các anh chị luôn dồi dào sức khỏe và luôn tâm huyết với những em bé chưa may mắn này nhé.

[Nguyen,Anh]

Với bà bác hay dỗ cháu, em phải dọa: "Em đi làm, nhưng em đặt máy quay kín trong tường đấy! Bác mà dỗ cháu thì... hì hì... bữa cơm tối bác và cả cháu sẽ phải nhịn!"

Hi hi, chị nói đùa thế thôi. Em cố giải thíchv ới bác rằng dỗ dành chỉ làm cho cháu vòi vĩnh thêm. Thương cho roi cho vọt là thế.

Vì bé nhà em chưa biết tự làm một việc gì nên em chưa dám cho cháu đi mẫu giáo. Vẫn biết là cho cháu học mẫu giáo thì cháu sẽ hòa nhập và tiến bộ nhanh hơn. Nhưng em có đi hỏi một số cơ sở thì họ đều nói là bố mẹ phải dạy con biết tự ngủ, đi vệ sinh phải biết bảo, khi cô bảo cởi quần thì biết tự cởi... Em thấy nản quá. Nếu như bé nhà em làm được những điều đó thì bé đã là một đứa trẻ bình thường đúng không chị?

Trẻ con bên chị còn phải mặc đồ lót mới được đi học em ạ. Khổ thế! với bé, có lẽ em tìm cô giáo dậy ở nhà cho con vài giờ trong tuần để cô dậy con những kỹ năng ấy.

vận động tay của bé còn rất yếu, chưa biết cầm thìa cơm cho vào mồm, chưa biết chỉ để thể hiện nhu cầu, nếu em muốn cho bé ăn hoa quả thì thường là cắt nhỏ và lấy dĩa để bé tự xiên ăn, khoản này thì bé làm được, có điều khi cho được vào mồm ăn rồi thì thả luôn cái dĩa ra, không chịu để vào bát. Đặc biệt là nếu như em cầm tay bé để hướng dẫn bé làm theo thì bé giằng tay lại, mà giằng khỏe lắm, nếu mình giằng lại thì lại ca bài hờn, khóc, ăn vạ. Thế là mặc kệ. Thế là chả dạy được gì

có lẽ em phải tìm cô đến nhà cho vài giờ trong tuần thôi. Khi con xúc ăn, em chú tâm tập cho con xúc thuần thạo đi đã. Còn con bỏ thìa bỏ dĩa mà không để vào bát thì mình đành canh chừng đem bát ra... hứng vậy. Khi con đã thuần xúc, mình hãy đi đến đoạn để dĩa vào bát. Em nghĩ sao?

[bongbenh]

Theo em thì chị nên đăng ký tham gia các khóa học cho cả gia đình, hoặc không thì chị nên đi học và tìm hiểu rõ các cách thức mà các chuyên gia hướng dẫn sau đó in ra giấy mang về cho Bác đọc và thật đề cao tầm quan trọng của những ứng xử với con. Đôi khi Bác không nghe theo chị vì Bác chưa ý thức được tầm quan trọng của các cách giao tiếp đó, mà chỉ nghĩ thương cháu mà thôi.

[meTun]

Cám ơn chị Tường Anh,
Sau 2 tuần tích cực hướng dẫn con khoản "ăn bằng thìa, dĩa" em cũng thấy con em có tiến bộ tí xíu chị ạ.

Khi con xúc ăn, em chú tâm tập cho con xúc thuần thạo đi đã. Còn con bỏ thìa bỏ dĩa mà không để vào bát thì mình đành canh chừng đem bát ra... hứng vậy. Khi con đã thuần xúc, mình hãy đi đến đoạn để dĩa vào bát. Em nghĩ sao?

Bây giờ bé đã tự cầm thìa xúc được nhưng còn vụng vì còn rơi vãi mất một nửa , và sau đó đã biết bỏ thìa vào bát rồi chị ạ. Ban đầu em cũng đem bát ra hứng, vừa hứng vừa bảo con: "Con ăn xong con phải bỏ thìa vào bát nhé", và cầm tay con đặt thìa vào bát. Chẳng biết con có hiểu không, nhưng mãi rồi con cũng tự làm được chị ạ. Đấy, trong 2 tuần, con tiến bộ được mỗi 1 việc đó thôi, nhưng trong lòng em mừng lắm. Ừ thì con người ta nói 1, 2 lần là làm được, còn con mình thì chẳng thể đếm được, nhưng đến một lúc nào đó con làm được, thế là mình phấn khởi lắm rồi, phải không chị? Chẳng có gì để khoe thêm, em khoe được mỗi điều này thôi, còn vẫn phải hỏi các anh chị thêm nhiều, chị tư vấn giúp em thêm nhé.
Bây giờ em muốn dạy bé biết chỉ trỏ, biết các bộ phận cơ thể hoặc các đồ vật trong nhà, nhưng nói với bé thì gần như bé chẳng quan tâm là mình đang nói gì. Bé chỉ nhìn em rồi cười toét miệng, sau đó lảng sang cái khác chơi chứ không nghe em nói nữa. Em nghĩ cái này quan trọng vì nếu bé biết chỉ trỏ theo những gì mình yêu cầu thì lúc đó mới là bé hiểu, lúc đó mới mong bé nói được đúng không chị? Nhưng làm thế nào để dạy bé được hiệu quả, chị tư vấn giúp em chị nhé.

[mePhucHoang]

metun ơi, bé dạo này có tiến bộ gì không, chia sẻ cho mình biết với. Bé nhà mẹ có cũng tầm tuổi bé nhà mình và cũng ở nhà với bà bác của mình. Mình cũng đang tập cho con chỉ cac bộ phận cơ thể và các thành viên trong gia đình (chưa thấy hợp tác lắm nhưng sáng nay thấy bé lấy ngón trỏ sờ vào miệng mẹ, chẳng biết là chỉ miệng mẹ hay là tò mò mà sờ thôi mà mình cũng sướng run cả người). Tuy nhiên, một số mệnh lệnh đơn giản như "con ngồi xuống" hay "con ra đây với mẹ" bé nhà mình vẫn lờ đi khi nghe thấy.

[meTun]

mePhucHoang ơi, bé nhà mình cũng chưa biết chỉ các bộ phận cơ thể đâu.
Dạo này mình đang dạy bé bằng hình. Mình đưa ra 3 hình, con gà, con chó và con mèo. Bé thích mỗi con gà. Hỏi con gà đâu, bé cũng nhìn quanh cả 3 hình luôn, nghe chưng cũng động não suy nghĩ lắm, rồi chỉ vào con gà, xong nhìn mẹ cười toe toét, yêu lắm. Sau đó hỏi con chó đâu (hay con mèo đâu), cũng lặp lại như thế, nhìn cả 3 hình, mặt đăm chiêu, sau đó lại chỉ vào con gà, lại nhìn mẹ cười toe toét để đợi mẹ khen. Lúc đó mình không khen nữa mà lắc đầu nói "con sai rồi, con chó đây cơ mà" (chỉ con chó cho con biết), bé cũng nhìn, nhưng chỉ tầm 3 lần như thế là chán không học nữa, bắt đầu cầm hình lên ... vò.
Bé nhà mình thì biết thơm má mẹ khi mẹ bảo thơm. Mẹ đi làm về bảo "con chào mẹ đi" thì cũng giơ tay lên chào, sau đó chạy ra ôm lấy mẹ. Mẹ bảo "thơm má mẹ nào" thì thơm luôn, mà thơm cả 2 bên liền. Ban đầu mình bảo thơm má mẹ bé cũng không biết đâu. Nhưng mình cứ đưa má mình gần với môi bé, lâu dần là bé biết thơm. Bạn thử áp dụng cách đó xem nhé.
Còn về việc dạy bé chỉ các bộ phận thì mình chưa có phương án nào. Nhưng mình nghĩ bé nhà bạn thích soi gương thì khi nào con soi gương bạn hãy dạy con chỉ mắt mũi mồm. Bé nhà mình thì chưa biết soi gương đâu, mới biết cầm gương lên gí sát mặt vào sau đó tìm bố, tìm mẹ ở trong gương thôi.
Tóm lại thì bé nhà mình biết được ít lắm, chưa có nhiều để khoe. Có mẹ nào có phương án dạy con hay thì chia sẽ cùng meTun và mePhucHoang với nhé!

[mePhucHoang]

nhưng chỉ tầm 3 lần như thế là chán không học nữa, bắt đầu cầm hình lên ... vò.

meTun a, mình có dạy bé bằng hình các loại trái cây, bé chỉ nhìn không quá 3 giây và bỏ đi mất hoặc là vò nát chứ chưa biết chỉ như con bạn đâu. Mình nhiều lúc cũng nản nhưng phải tự nhủ cần kiên nhẫn hơn một chút nữa với con.

Bé nhà mình thì biết thơm má mẹ khi mẹ bảo thơm. Mẹ đi làm về bảo "con chào mẹ đi" thì cũng giơ tay lên chào, sau đó chạy ra ôm lấy mẹ. Mẹ bảo "thơm má mẹ nào" thì thơm luôn, mà thơm cả 2 bên liền. Ban đầu mình bảo thơm má mẹ bé cũng không biết đâu. Nhưng mình cứ đưa má mình gần với môi bé, lâu dần là bé biết thơm. Bạn thử áp dụng cách đó xem nhé.

Mình cũng đã thử giống y như bạn vậy, nhưng chưa thấy bé tiến bộ. Thực ra hồi bé 12-13 tháng mình có nói bé thơm mẹ đi thì bé chỉ biết cụng đầu vào đầu mẹ (không phân biệt được thơm và cụng đầu). Nhưng lại rất thích thơm mình trong gương . Giờ nói thơm mẹ đi thì ko có action gì cả, lảng đi chỗ khác không à.

[phi]

Mình đưa ra 3 hình, con gà, con chó và con mèo. Bé thích mỗi con gà. Hỏi con gà đâu, bé cũng nhìn quanh cả 3 hình luôn, nghe chưng cũng động não suy nghĩ lắm, rồi chỉ vào con gà, xong nhìn mẹ cười toe toét, yêu lắm. Sau đó hỏi con chó đâu (hay con mèo đâu), cũng lặp lại như thế, nhìn cả 3 hình, mặt đăm chiêu, sau đó lại chỉ vào con gà,

Bạn đi nhanh quá! Khi bé chỉ được con gà đâu, bước kế tiếp là di chuyển con gà đó qua vị trí khác để bé tìm tiếp . Tối nay tôi rảnh nên làm 1 bài học tặng bạn để mô tả khái niệm dạy nhận biết nha .

baihoc-conga.jpg (6.61 KiB) Đã xem 5509 lần.

Trong bài học trên tôi đặt con gà ở cuối cùng và dùng cái bút đánh dấu chỉ vào con gà / vạch đen dưới con gà. Tôi làm vậy để giúp bé nhận ra con gà nhanh chóng .

Sau khi bé làm tốt, tôi chuyển con gà qua vị trí khác và tiếp tục dùng bút đánh dấu .

Càng ngày, cái bút đánh dấu càng nhỏ đi, cuối cùng thì mất hẳn . Tôi dạy cho bé có kỹ năng tìm ra con gà ở bất cứ vị trí nào . Đây là kỹ thuật gọi là "fading" được dùng rất nhiều trong giáo dục đặc biệt từ việc cầm tay nhắc đến dùng bút, hình ảnh .

Bé chưa tìm được con gà nhanh chóng thì khoan hãy dạy con khác nhé.

bé chỉ nhìn không quá 3 giây và bỏ đi mất hoặc là vò nát chứ chưa biết

Có thể là bé chưa có kỹ năng tìm vật . Các bé TK không có khả năng dò quét hình ảnh như chúng ta. Bạn phải tập cho bé kỹ năng dò tìm hình ảnh trước đã .

Chắc bạn hỏi tôi, vậy sao tôi biết bé không chịu học hay không biết tìm hình ? Làm sao tôi biết dùng hình con chó đi chung với con gà ?
Đó chính là một phần của các bài test thẩm định : chúng tôi biết bé yếu phần nào, nên dạy gì . Dùng con gà chung với con gì, đó là tùy theo bài học thuôc loại góp nhóm hay đi theo tính chất .

Với những gì bạn mô tả, tôi nghĩ bạn nên dùng các con gì thật khác biệt và bé thường gặp, ví dụ như "gà" với "chó".