Dạy bé đi vệ sinh - Toilet training

[phi]

Ăn uống, ngủ và tiểu/tiện là 3 việc không ai ép trẻ TK, và luôn là 3 việc nhức đầu cho PH. Bà Carol có cho các ví dụ điển hình sau cho các trẻ TK:

- Bé An 7 tuổi biết tự đi tiểu tiện, biết tự lau chùi nhưng không bao giờ chịu xối nước . Ai xối nước thì bé phản ứng dữ dội vì bé cho rằng 1 phần của cơ thể của mình bị nước cuốn mất

- Bé Bình 10 tuổi mỗi lần vào WC là hoảng sợ vì tiếng xối nước rít lên của các WC công cộng làm bé hoảng sợ . Bé thà nín tiểu cho đến khi tè ra quần còn hơn là vào đó .

- Bé Hòa Asperger 15 tuổi thì không thể tự tiểu tiện vì bé có Hội chứng dyspraxia . Bé không thể tự nghĩ ra việc phải cởi quần, kép zipper, làm sao để điều khiển các việc đó nhịp nhàng khi buồn tiểu

- Anh Tin thì đã lớn nhưng vẫn muốn mặc tã vì các cảm giác nặng nặng áp lực sâu ở mông làm anh dễ chịu, và việc cái đó nhớp nhớp dính vào làm anh thoải mái

Vậy thì tại sao 1 bé TK không đi tiểu tiện có rất nhiều lý do khác nhau . Tất cả các vấn đề này đều từ Sensory Processing Disorder (SPD). Phần lớn các trẻ TK đều bị ảnh hưởng bởi SPD. Có trẻ quá nhạy cảm, có trẻ lại không nhạy cảm, không hề biết quần đang ướt, bọng đái đang căng, có trẻ lại thích ngồi lên phân trong quần, có trẻ không biết khi nào xong, khi nào chưa xong nên đang đi ị thì lại nhảy xuống khỏi cầu .

Có trẻ thì không thích hợp với môi trường tại lớp vì cầu tiêu bẩn hoặc to, đông người và ồn ào, cho nên tuy lớn nhưng vẫn mặc tã, vô tình thành đề tài cho bạn bè trêu chọc . Nếu cô giáo tại trường không hiểu chuyện thì mọi việc lại càng rắc rối hơn .

Vậy thì bao nhiêu tuổi chúng ta bắt đâu cho bé tâ.p ? Việc này tùy vào tuổi trí tuệ của trẻ chứ không phải tuổi thật . Trẻ không TK trung bình có thể tập đi WC vào khoảng 2 tuồi rưỡi .

Để biết bé có sẵn sàng chưa, bạn để ý các vấn đề sau:

- Bạn có nhận ra hành vi bé khác đi khi bé tiểu/tiện ra quần không?
- Bé có thích/ghét, hay có thay đổi hành vi khi chúng ta cho cởi/mặc quần áo, vào WC, rửa tay ...?
- Bé có chú ý khi người khác làm các việc trên hay không?

Không nên toilet-train khi bé có các hành vi sau:

- Tiểu/tiện nhiều lần trong 1 hay 2 giờ đồng hồ
- Đái dầm khi ngủ trưa

Bé đã sẵn sàng chưa? Bé đã sẵn sàng khi có các khả năng sau:

- Tự ngồi thẳng người 1 mình
- Hợp tác trong việc mặc/cởi quần áo

(còn tiếp)

[phi]

Nên tránh các lỗi sau khi đang dạy bé đi vệ sinh:

- Cho mặc tã để "đề phòng". Một khi đã quyết định đưa vào chương trình thì chúng ta phải "tin thì không tã" hoặc "tã thì không tin". Đang dạy bé mà lại cho mặc tã sẽ làm mất tác dụng, làm bé hoang mang. Với 1 số bé thì có thể cho mặc ban đêm .

- Đưa bé đi vệ sinh quá thường xuyên, ví dụ như cứ 30 phút lại đi 1 lần . Như vậy chúng ta vô tình dạy bé dựa dẫm vào việc được người lớn đưa đi, sẽ rất khó tập tự đi .

- Đưa bé vào cầu khi bé có vẻ muốn đi tiểu . Nên nhớ mục đích của toilet training giai đoạn 1 là "đợi cho tới khi đi vào cầu". Tuy làm vậy thì đỡ bị "tai nạn" nhưng về lâu dài thì có hại vì chúng ta dạy bé dựa vào người lớn để giải quyết vấn đề .

Khi bé tè ra quần, chúng ta kiên quyết bắt bé phải cùng dọn dẹp . Lớn thì tự lau, nhỏ thì lau cùng mẹ, nhỏ nữa thì mẹ cầm tay lau . Tuy mất thì giờ cho mẹ nhưng tốt cho nhận thức của con (trừ khi trẻ thuộc loại thích được lau chùi thì không nên vì trẻ sẽ tiểu ra nhà để được lau).

Khi tai nạn xảy ra, đừng giận dữ . Đừng để bé hoang mang vì thái độ nóng giận hay ngôn ngữ trách móc, ảnh hưởng việc chính là dạy bé chấp nhận hậu quả (phải dọn) và biết ngăn ngừa (đi vào WC).

[huynh ngoc bich]

chào anh!
Em cũng đang gặp rắc rối về̀ vấ́n đề này của con,bé vẫ̃n còn tiểu ra quần,và đi tiêu trong tã.Lúc bé 10 tháng,khi đi tiêu bé chịu ngồi bô,khi nào xong thì bé đứng lên nhưng sau đợt bé bị bón thì bé sợ ngồi bô đế́n giờ đã 28 tháng.Hiện giờ,ngày nào em cũng tập cho bé ngồi bô vào khoảng thời gian nhất định vào buổi tối, vì bé hay đi tiêu vào giờ này.Bé chỉ tiểu trong bô rồi đứng lên chứ không chịu ngồi tiếp,bé ngồi lâu nhất là 5 phút.
Bé thường đứng rặn trong quần ,nếu không được thì bé nín luôn đến khi tới giờ ngủ mẹ cho mặc tã thì bé mới rặn và đi luôn trong tã.Em nghĩ bé đã hình thành thói quen hễ mặc tã là đi tiêu,em không biết làm sao tập cho bé đi tiêu bỉnh thường trở lại.Và bé cũng hay bị bón nữa nên em rất mong anh chị giúp đỡ.

[phi]

Em nghĩ bé đã hình thành thói quen hễ mặc tã là đi tiêu,em không biết làm sao tập cho bé đi tiêu bỉnh thường

Đây chỉ đơn thuần là phản xạ có điều kiện . Vậy bạn phải phá cái mắt xích đó đi . Bé làm cái bé thích, tức là đi ị trong tã thì thoải mái hơn ngồi cầu, vậy thì bạn phải làm gì để bé cảm thấy ngồi cầu thì thích hơn ?

Bạn gỡ tã ra, và bé đi ra nhà thì bạn cùng bé dọn dẹp (khuyên tương đối thôi nhé, chứ không phải là bé nào ra sao cũng làm vậy đâu)
Bạn coi lại tại sao bé không thích ngồi cầu (sợ dơ, sợ lạnh mông, sợ nước sâm sấp, sợ trong cầu tiêu tối tăm, ham chơi ...)

Người ta bảo cái mông nó có trí nhớ tốt, nó thương nhớ cái chỗ nó từng hay ngồi, cho nên bạn làm sao để nó quên cái tã đi, nó thương nhớ cái bồn cầu là bạn được.

[phtran1302]

Chào huynh ngoc bich,

Mình tham gia topic của bạn vì mình đã có thời gian trãi qua khó khăn tương tự như thế. Xin chia xẻ chút kinh nghiệm cá nhân với bạn, mong bạn giúp được con mau thích nghi với việc vệ sinh đúng chỗ.

1) Trước tiên, bạn nên tìm nguyên nhân khiến cho bé bị táo bón (do sữa không thích hợp, do ăn cơm ít dùng với canh, do uống nước ít...) cố gắng hạn chế và làm dứt vấn đề này khiến cho bé có tâm lý lo ngại khi có nhu cầu vệ sinh.

2) Bạn tập cho con vào toilet và cứ "ngồi đại" trên sàn ị thoải mái, khoan hãy ép con lên ngồi bô hay vào bồn cầu khiến bé lo sợ vì có "thành kiến" trước đây.

3) Khi con đã thoải mái ị trên sàn, bạn tìm xem con thích gì (nghịch nước, hay có món đồ chơi nào bé thích) thì cho bé chơi và từ từ đưa cái bô vào tập dần, nếu con không ngồi bô thì kiên nhẫn lần sau...lần sau...đến khi bé thật sự an tâm với "cái bô" rồi thì bé sẽ tự ngồi vào.

Bạn biết không, diễn đàn CCM là một nơi vô cùng hữu ích vì bản thân mình đã nhờ vào sự hướng dẫn của chuyên gia Tường Anh, anh Phi và các anh chị PH trong diễn đàn này mà dần khắc phục khó khăn cùng con. Chúc bạn cũng sớm giúp con sớm thích nghi với việc vệ sinh đúng chỗ nhé.
Thân chào,

[xuyen]

Việc dạy bé đi VS là cả một quá trình chi tiết. Mỗi bé sẽ có mỗi lý do khác nhau tại sao không thích đi VS trên cầu mà chỉ thích đi trong tã hoặc trên sàn. Việc cho bé ngồi đại trên sàn rồi dần lên bồn cầu mình e rằng bé phải đi một chặng đường khá dài .

Muốn bé đi cầu trền bồn cầu, mình cần tập bé đi tiểu trước rồi hẵng tập đến đi tiêu. Đi tiểu/tiêu chúng ta cần theo dõi TKB của bé và lên TKB cho bé vào cầu ngồi. Cho uống nước trước giờ nhất định sẽ giúp bé đi theo TKB vạch ra. Nếu bé nào quá gắn bó với tã thì khoét một lỗ dưới tã và cho bé ngồi cầu như bình thường . Khen thưởng, cho bé nghe nhạc/nghe tiếng nước chảy để đưa cảm giác relax khiến bé đi tiêu dễ dàng hơn, hoặc chơi đồ chơi ưa thích nhẹ nhàng để khuyến khích việc ngồi lâu. Mục đích tạo môi trường relax để bé đi tiêu dễ. Nếu thấy bé tiểu sau khi ị xong, có nghĩa là bé đã xong việc đi cầu, không nên ép bé ngồi lâu hơn. Việc cởi bỏ được tã mà đi cầu sẽ là phần thưởng quý báu cho bạn sau một thời gian dài vật lộn.

[Phạm Thị Ngân]

Chị thử cách sau xem nhé: lây 1 em bé búp bê (hoặc 1 con thu bông hoặc nhựa), cho bé cầm ôm vào lòng rồi bảo bé vừa ngồi bô vừa xi em búp bê đi vệ sinh. Hoặc em cũng thường ngồi đối diện bé rồi hát hò múa máy, em nghĩ là bất cứ cái gì mà chị nghĩ là bé thích, miễn sao giúp bé chịu ngồi yên trên bô rồi vừa biểu diễn vừa xi. Một thời gian bé quen không cần xi nữa chị ạ, tất nhiên cũng không cần đồ chơi hay búp bê nữa bé vẫn ngồi bô đi vệ sinh vì thành thói quen rồi.
Chúc chị giúp con thành công.

[nhuhoamhb]

con nhà em thì biết ngồi bô từ lúc còn nhỏ ( em cũng ko nhớ chính xác lúc con được mấy tháng). hiện giờ cháu được 25 tháng rồi nhưng vẫn chưa tự biết đi vệ sinh, ở nhà bà và mẹ cứ khoảng 30 p lại xi bé tè 1 lần và nói: con đi tè nhé, mẹ lấy bô cho con tè nhé. Con buồn tè thì con sẽ tè, còn ko muốn tè thì ưỡn người ra phản đối. Đi ị thì cứ buồn là rặn luôn nên thỉnh thoảng cũng ị ra quần. nhưng giờ con biết nếu buồn tè or ị thì tụt xuống khỏi giường chứ ko tè dầm hay ị trên giường nữa (lúc con thức thôi chứ ngủ vẫn phải đóng tã cho ko tè dầm). Mỗi lần đi ị or tè em đều báo trước cho con như thế và đi lấy bô. nhưng con vẫn chưa nhận thức được việc tự đi cầm bô nếu muốn tè or ị. chắc là e phải mất 1 tgian dài dài nữa. chưa biết phải dạy con thế nào tiếp theo

[BongBiQ]

Bé nhà em gần 5 tuổi nhưng ít khi chủ động đi vệ sinh. Khi bé buồn tè bé sờ tay vào bộ phận sinh dục để ghìm, khi buồn ị bé cứ ngồi rặn ra mà không chạy vào nhà vệ sinh. Em phải làm thế nào bây giờ? Bé nhà em có ngôn ngữ tốt. Cảm ơn các anh chị.

[phi]

Bé nhà em gần 5 tuổi nhưng ít khi chủ động đi vệ sinh. Khi bé buồn tè bé sờ tay vào bộ phận sinh dục để ghìm, khi buồn ị bé cứ ngồi rặn ra mà không chạy vào nhà vệ sinh. Em phải làm thế nào bây giờ? Bé nhà em có ngôn ngữ tốt. Cảm ơn các anh chị.

Đầu tiên là nếu bé tè hay ị ra nhà, bạn cho bé dọn cùng bạn nhé. Mất thì giờ nhưng để bé liên hệ việc mình làm ra nhà với việc phải dọn dẹp.

Lúc bé buồn ị, bạn có mặt ở đó không? Bạn phải phân khúc nhỏ ra, đừng cố dạy bé phải biết vào nhà vệ sinh ngay lập tức . Cho bé ngồi lên bồn cầu trước . Ví dụ như nếu bé chưa biết cởi quần, và nếu cởi quần ra thì lại không chịu tè, thì tôi sẽ làm như sau:

+ Cho bé uống nhiều nước vào một giờ nào đó
+ Canh tới giờ bé sắp mắc tiểu, tôi sẽ cho ngồi lên bồn cầu chơi với tôi (kể chuyện, hát ...)
+ Tôi vẫn cho bé mặc quần vì cởi ra là bé sẽ không tè
+ Tôi sẽ quan sát, khi bé sắp tè (con trai thì dễ biết hơn / nhìn xuống, còn con gái thì bạn nhìn lên nhé), tôi chỉ vào và nói "cởi quần", rồi kéo bé thẳng lên, kéo quần xuống thật nhanh, cho bé ngồi lại vị trí cũ để tè

Coi như mục tiêu đầu tiên của tôi là dạy bé kéo quần khi sắp tè. Bé nhà bạn ra sao thì tôi không rõ, nhưng hy vọng bạn hiểu quy trình và tự áp dụng cho con mình.