Em vẫn băn khoăn về vấn đề "nói" của con

[Nguyễn Mỹ]

Vâng, có lẽ con trẻ có những nhận biết và thấu hiểu sự việc xq theo cái nhìn riêng, người lớn đôi khi cũng không hiểu tại sao trẻ con lại có những cảm nhận như vậy.


Ở nhà cũng vậy, mẹ sai cất giùm mẹ chùm chìa khóa lên bàn bên trong nhà, cháu cầm ck chạy từ phòng ngoài vô phòng trong rồi để đúng vào nơi mẹ y.cầu, sau đó ra chơi với mẹ, hay biết dọn chén đĩa vào nơi quy định sau khi ăn xong...

Có lần đi chơi cv, khi về ba mẹ cho vô quầy ăn trong siêu thị để ăn, nơi đó cháu thích vì có cầu thang cuốn đi lên xuống (còn thang máy thì cháu rất sợ, cứ khóc và đòi lao ra mỗi khi cửa đóng lại), trong khi ba đi chọn đồ ăn, mẹ ngồi coi 2 chị em, cháu cầm đt của mẹ áp vào tai và nói "alô ba há".

Tlại, khi nào vui cháu sẽ nói 1 vài từ còn không thì thôi. Thường là câu đơn hay 2,3 từ chứ chưa thành câu dài, cũng chưa biết nói cả câu gồm chủ ngữ vị ngữ, chưa áp dụng được cách xưng hô, cháu chỉ dừng lại ở mức độ nhận biết tên sự vật, sự việc.

Các anh chị tư vấn thêm cho em nha.

[staff]

Nhưng điều mà em qtâm hơn là chọn ra được cách tốt nhất cho con

Các phụ huynh trẻ Tự kỷ thường bị mất thì giờ ở 2 khúc. Khúc trăn trở tìm lý do tại sao con Tự kỷ và khúc ứng dụng các phương pháp can thiệp.
Một phương pháp tốt nhưng không được áp dụng đúng thì không mang lại hiệu quả. Kết cuộc là phụ huynh lại trăn trở đi tìm phương pháp khác.
Đúng là không dễ dàng tìm được một nơi nào làm việc chuyên nghiệp và đúng đắn vì đây là ngành quá mới.

Các anh chị tư vấn thêm cho em nha.

Hãy tìm hiểu thật kỹ chọn một nơi tốt để can thiệp cho trẻ. Khi chọn được rồi thì bình tĩnh kiên nhẫn đợi kết quả. Đừng vội thử quá nhiều thứ.

[Nguyen,Anh]

Cách mà em đang dạy cháu là thế này: trao đổi tâm sự với cháu như với 1 người bạn, nói chuyện với cháu như cháu đã hiểu biết và phát triển ngôn ngữ bt, vẫn dạy con từ ngữ khi chỉ vào 1 đồ vật và sự việc nào đó, giải thích cho con khi thấy con không hiểu (bhiện không hiểu là nghiêng đầu nhìn lại băn khoăn, hay chỉ tay vào cái gì, vật gì, ai đó) khi hiểu rồi thì cười vui vẻ, chạy chơi tiếp, đôi lúc bhiện gật đầu cười khoái chí.

Thường ra thì những bố mẹ có thời gian nói nhiều với con, đứa trẻ sau này có nhiều cơ hội phát triển khả năng ăn nói. Cũng có bố mẹ nói mòn cả răng và lưỡi, mà cu cậu lớn lên vẫn ít nói (như cậu con lớn nhà mình). Tuy thế, để phát triển ngôn ngữ cho con, cha mẹ vẫn phải làm mẫu lời nói với ngữ điệu, ngữ cảnh.... Với những em bé yếu ngôn ngữ, có khi bố mẹ giảm bớt chiều dài của câu cho phù hợp với con, chọn từ cho hợp thay vì dùng chữ to quá.

Em hay dạy cháu đọc thơ, hát, kể chuyện, tâm sự này nọ,...dạy con nói lời yêu thương, kể con nghe những lo lắng băn khoăn và những phiền lòng của mẹ khi con chậm nói,.. tâm sự mọi nỗi lòng của "..Cô Lựu", mỗi lần như thế, cháu nghe chăm chú, đôi lúc nghiêng đầu nhìn sâu vào mắt mẹ, đôi lúc ôm mẹ và thơm mẹ thật nồng nàn.

Tốt rồi, nhưng đừng dùng từ to lớn quá nhé. Vừa tầm hiểu thôi. Từ cảm xúc đã là trừu tượng nên buồn, vui, chán, mong... là đủ. Còn ước ao, bồi hồi, rúng động... là quá số tuổi của bé hiện tại.

Em băn khoăn là nếu là tk thì mọi thứ thường biểu hiện lặp đi lặp lại, phải không ạ? Nhưng con em thường không mấy khi nói lại những gì đã nói, nhiều lắm kh 3 lần lặp lại thôi còn hầu như đổi sang từ mới hoàn toàn, đồ chơi cũng được cháu "tuyển chọn " kỹ lưỡng, không thích thì không chơi, có khi chỉ đơn giản là 1 cọng chỉ may vá, nhưng cũng thường xuyên thay đổi chứ không lặp lại.

Không hẳn tk là lập đi lập lại. Các em thoái triển ngôn ngữ thì không lập lại: nói được từ gì đấy 1 lần đúng ngữ cảnh, rồi không bao giờ nói lại. Nếu bạn không thấy con bám lấy món đồ chơi gì đó, bạn cũng nên mừng vì con không mê say quá sức thứ gì. (Chỉ mong mai này có vợ thì mê say vợ chứ hôm nay cô này mai cô kia thì chết! )

Nói đến vd đồ chơi, con em thường được mọi người nói vui là "bố mẹ k phải tốn tiền mua đồ chơi" vì có mua về cháu cũng hay chán lắm, nhưng lại rất thích nếu "lượm" được gì đó linh tinh trong nhà. Chị cháu ngày xưa có khi chỉ có 1 cọng chỉ nhưng nhìn ngắm cả ngày không chán, có ngày chỉ ngồi ngắm 1 ngón tay của mình mà vẫn "happy"

Trẻ con ngắm tay, chân, bụng... Có khi ra trước gương chổng... mông ngắm phía đằng sau... Đấy là khi chúng quan sát cơ thể mình. Không sao cả. Về đồ chơi, nếu không bám chặt món gì là tốt, nhưng không chơi gì cả lại đáng lo. Thế bạn có thấy con chơi gì đó đúng chức năng ít nhất trong mươi, mười lăm phút không?

Con em chẳng giống ai cả. Chỉ có 1 điều em chắc chắn, đó là cả 2 đứa nhỏ nhà em đều thuộc hàng "siêu quậy". Con chị tuy là gái nhưng quậy còn hơn con trai, năng nổ cũng không kém, ở lớp chuyên cầm đầu 1 nhóm quậy phá toàn... "con trai" . Cậu em thì siêu quậy ở nhà nhưng lại rất hiền lành, thậm chí đào hoa ở lớp. Có lần em đi đón con, thấy con đang ngồi giữa mấy bạn gái, tay cầm 4 bông hoa và phát cho mỗi bạn gái ngồi bên 1 bông, còn lại giữ 1 bông mang về để "ngửi", các bạn gái hí hửng ra mặt khi được tặng hoa còn chàng ta thì...mủm mỉm.

Chả có con ai giống con ai bạn ạ. Thì trẻ con vẫn kháo nhau: "Bố tao không giống bố mày!"

Trẻ con năng động là tốt, vì sau này tháo vát năng nổ. Nhưng nếu tăng động thì phải để ý từ bây giờ. Trẻ con phá đôi chút là trẻ con thông minh. Trẻ con thích mở cái này gắn cái kia là trẻ con giỏi kỹ thuật. Trẻ con hay chọc ghẹo bằng lời là trẻ con giỏi ngôn ngữ. Tuy nhiên, trẻ con phá nát đồ chỉ để tàn phá, hay nói nặng bạn bè thầy cô chỉ để họ buồn... là trẻ con... giáo dục đặc biệt. Mình cũng cảnh giác thế thôi, chứ không thấy bạn nói bạn ngại gì cô con lớn.

[Nguyễn Mỹ]

Vd: khi buồn tiểu, chàng ta đứng trước mẹ, dắt tay mẹ đi kèm theo biểu hiện nhăn nhó, mẹ vờ k hiểu hỏi "con muốn gì" thì mặt chàng nhăn nhó suýt xoa, mẹ vẫn kh hiểu" mẹ k hiểu, con phải nói mẹ mới giúp con đc" thế là xổ luôn "đi ị" hay ""si" (tiểu). Nhiều lúc lôi mẹ đi nhưng tay mẹ đang bẩn vì đang nấu ăn nên không kịp đi, mẹ lần khần mãi khiến chàng ta buồn không chịu được, lần thì nói luôn cho tiện ""si si si" lần thì bước ra ngoài sân vạch quần ra và tự vs ngon lành. Vậy đó, lúc làm lúc không, lúc không thích mà mẹ ép thì có khi để són ra quần.

Còn nữa, khi thích thì tự cầm muỗng xúc cháo hay sữa, có khi múc nước uống, nhưng khi đã không thích thì nhất định không làm gì hết. Chàng này thích được phục dịch, thích nâng niu, nhiều lúc làm chỉ để chứng tỏ cho mẹ thấy là con làm được, chứ không phải là chấp nhận biết rồi làm luôn

[Nguyễn Mỹ]

Em cũng cố gắng dạy con bằng cách nói chậm lại, dùng câu đơn giản hơn, thường mà khi chú ý, cháu sẽ nhìn vô miệng mẹ coi cách mẹ phát âm , lúc nào tốt thì phát ra theo luôn, lúc khác thì mấp máy môi theo tiếng chứ không phát ra âm thanh, nhưng em biết là con đã nạp từ rồi, chờ lúc khá xài.

Con em thường vậy, ít khi nói ngay, nhưng em vẫn đều đặn dậy từ ngữ và những thứ khác, rồi 1 ngày vui vẻ cháu lại nói ra điều mẹ muốn.
Vd: có lần em chỉ vào bông hoa hồng được thêu trên ngực áo, dạy cháu nói là "hoa hồng" rồi gthiệu " đây là bông hoa hồng, được thêu dính vào áo mẹ cho đẹp đấy", khi đó cháu chỉ nghe thôi, nhưng nhìn mắt con thì thấy ánh lên. Một lần khác cách đó cũng lâu chừng vài tháng, bữa đó em chỉ vào áo và nói "con nói đi, áo, áo", thế là con lặp lại "Áo". Mẹ "đúng rồi, áo, nói lại mẹ nghe nào" . Con nói lại "áo" rồi chỉ tay thẳng vào bông hoa bên cạnh và tự nói "Áo thêu". Mẹ cười vui hạnh phúc khen " con giỏi quá", tiếp tục chỉ tay vào tóc và dạy "con nói đi, tóc, tóc mẹ này", Con "tóc", rồi thôi không chịu nói nữa.

Có lần trời mưa, nóc gian bếp bị dột 1 lỗ (mái tôn mà) nên nước nhỏ xuống nền, em lấy chậu hứng, từng giọt nước rơi tong tong khiến chàng ta chú ý với khuôn mắt đầy phấn khích, thế là 2 mẹ con sà xuống ngồi nhìn, cứ mỗi lần hạt mưa rơi xuống phát ra âm thanh thì chàng ta lại bật lên cười khanh khách, rồi lại ngửa mặt lên chờ hạt mưa tiếp theo. Em hỏi "con có biết hạt nước này ở đâu ra không?", Con chỉ tay lên trời kèm theo nụ cười lóng lánh tinh nghịch. Em gthích "đúng rồi, đó là hạt mưa rơi từ trên trời xuống, ông Trời làm mưa đấy, mái nhà mình bị dột nên hạt mưa mới chui vô lỗ thủng và rớt xuống nền này" (nghe có vẻ "cao siêu nhỉ" nhưng em biết gthích kiểu gì bây giờ?) nhưng con lại chấp nhận cách giải thích như vậy hay sao ấy vì con cười với vẻ mặt rất mãn nguyện. Nhưng lần sau, trời cũng mưa và mẹ đi bộ ra trường đón con về (vì trường gần nhà), 2 mẹ con cùng chui vào 1 cái áo mưa trùm kín mít, thấy hạt mưa rơi long tong rớt vào áo mưa, cháu thò đầu ra ngoài ngửa mặt nhìn thích thú, rồi chỉ tay lên trời và nói "tiểu đấy" kèm theo nụ cười tinh quái, 2 mẹ con cười vui vẻ, mẹ đùa theo "đúng rồi, ông Trời tiểu đấy" nhưng sau đó lại gthích lại "đấy là trời mưa, ông Trời đang làm mưa đấy, mẹ con mình phải mặc áo mưa cho khỏi ướt này".

Hiện tại, những cách này là cách em đang áp dụng nhiều nhất. Con tuy ít nói nhưng khi nói thì nói chuẩn, âm tròn và rất hay nên em không phải chỉnh âm. Con học từ không hoàn toàn phải nhìn vô miệng người lớn xem cách phát âm mà lúc nào thích thì nhìn lúc không thích thì thôi. Đôi lúc con nghe thoáng qua mà vẫn có thể lặp lại chính xác dù như đang lãng đãng đâu đó. Không hiểu sao em luôn có cảm giác là con đã có đủ từ rồi, chỉ không hiểu là tại sao con lại không chịu nói, hay con cần phải có cái gì làm lực đẩy để cho ngôn ngữ "tuôn trào?"

Cách em đang làm có đúng không ạ?

[Nguyễn Mỹ]

aa

[Nguyễn Mỹ]

Hu hu, mấy ngày qua bữa nào em cũng vô đây mở ra xem có sự tư vấn nào từ các anh chị không? Nhưng sao em không thấy?

Các anh chị đi đâu rồi?

Em đang mong lắm lắm.

[phi]

Con chỉ tay lên trời kèm theo nụ cười lóng lánh tinh nghịch. Em gthích "đúng rồi, đó là hạt mưa rơi từ trên trời xuống, ông Trời làm mưa đấy, mái nhà mình bị dột nên hạt mưa mới chui vô lỗ thủng và rớt xuống nền này"

Em cũng cố gắng dạy con bằng cách nói chậm lại, dùng câu đơn giản hơn

2 câu này của bạn nó có vấn đề.

Không hiểu sao em luôn có cảm giác là con đã có đủ từ rồi, chỉ không hiểu là tại sao con lại không chịu nói, hay con cần phải có cái gì làm lực đẩy để cho ngôn ngữ "tuôn trào?"

Mình không theo dõi chặt nên không rõ lắm . Bạn đang lo con không nói, hay nói tốt nhưng ít nói ?

[Nguyễn Mỹ]

"Có vấn đề" là sao hả anh Phi? Anh giải thích rõ hơn được không? Nếu câu của em không chuẩn thì sửa ra sao?

Cách em tiếp cận và nói chuyện cùng con sẽ theo chủ đề nào? Hay theo kiểu nào? Cho em vd được không? KHông hiểu sao giờ đầu óc em nó cứ lùng bùng hết cả lên đây này.

Với tính cách của bé (em đã mô tả trong topic này khá rõ) thì em sẽ dạy con theo từng bước như thế nào ạ?

[Nguyễn Mỹ]

Thực ra em lo cả 2: lo cả lí do con không nói, và lo cả việc con biết nói đúng mà không chịu nói. Tlại, nhìn một cách chung nhất theo cái nhìn từ người ngoài: đó là "không nói được".

Hay con chịu cú shock nào đó chăng? Liệu có khi nào những chuyện xảy ra khi con chưa ra đời cũng làm con ám ảnh? Ngày mang thai con, ông xã em cứ nhất quyết bắt em phải "bỏ" đấy (vì sợ con lớn còn nhỏ, sinh nữa sợ vất vả và không nuôi được con đàng hoàng, ảnh muốn chờ thêm vài năm nữa), nhưng em nhất định giữ lại, em không bao giờ muốn dứt bỏ con mình dù thế nào đi nữa.