kiểm soát hà nh vi

[vanthuy]

Kính thưa các anh chị trong ban điều hành,
Em có một bé gái hơn 4 tuổi (4 tuổi 3 tháng rồi), cháu đã biết nói mặc dù ngôn ngữ của cháu còn nghèo nàn và chưa chủ động. Cháu cũng có học một chút tiếng việt và toán, chủ yếu là chụp hình ảnh, học theo tranh qua đó tập nói và phát triển nhận thức. Cháu rất thích tô chữ, tô số nên em cũng đưa những bài tập về tô cho cháu tập cầm bút, luyện tay. So với trước cháu cũng có những tiến bộ nhất định, chưa phải là nhiều nhưng em nghĩ trẻ tự kỷ cần thời gian dần dần rồi cháu cũng học được. Cháu cũng đi học hòa nhập ở lớp thường nhưng cháu không biết chơi và chia sẻ với các bạn. Tuy nhiên việc em quan tâm nhất hiện giờ không phải khả năng học tập của cháu mà chủ yếu là những kỹ năng cần thiết nhất cho cuộc sống và sinh hoạt như:
- Khả năng hiểu ngôn ngữ
- Chơi với bạn
- dập tắt hành vi xấu
- Biết tuân theo qui định.

Trong những khiểm khuyết trên, cái mà em đau dầu nhất đấy là hành vi xấu của bé. Bé muốn gì là đòi bằng được, không cần nghe mẹ giải thích mà không được là khóc, và khóc không được là đến hét, hét hết công lực thì thôi. Nhiều khi em cảm thấy bất lực quá không biết là mình đã sai ở đâu và nhà cửa thì luôn ầm ĩ bởi tiếng khóc và thét của con. VD: BÉ thích xem TV, bé nói "Con muốn xem TV", hàng ngày em thường cho bé xem khoảng nửa tiếng chương trình của bé vào lúc trước khi đi ngủ, khi con đòi xem vào lúc khác em nói, con ơi bây giờ là giờ đi ăn cơm, buổi tối trước khi đi ngủ mình sẽ xem nhé, có lúc thì bé hậm hực rồi cũng thôi nhưng có lúc bé nói đi nói lại yêu cầu và nêu không được đáp ứng bé sẽ khóc và chuyển đến hét. Cuối cùng thì vẫn không được xem nhưng lúc nào cũng khóc và thét như vây. Có lúc giải thích không được, em bỏ đi chỗ khác thì bé vẫn chạy theo để khóc. Em vào phòng khác đóng cửa lại, bé đứng ngoài khóc , đập cửa. Khi em nói con nín thì mẹ mới ra thì bé nín nhưng em ra là lại khóc ầm ĩ. Em chẳng biết phải làm thế nào nữa. Giúp em với. Em cảm ơn các anh chị nhiều.

[Nguyen,Anh]

Phần trả lời từ chuyên viên Cùng Nhau Vượt Khó

Chào mừng bạn đến với Con Của Mẹ. Chúng tôi hy vọng có thể hỗ trợ trong tiến trình hỗ trợ bé.

Tuy nhiên việc em quan tâm nhất hiện giờ không phải khả năng học tập của cháu mà chủ yếu là những kỹ năng cần thiết nhất cho cuộc sống và sinh hoạt như:
- Khả năng hiểu ngôn ngữ
- Chơi với bạn
- dập tắt hành vi xấu
- Biết tuân theo qui định.

Bạn đang đi đúng hướng: ngôn ngữ, giao tế (chơi với bạn) và hành vi là những tiền tố quyết định việc bé có sẽ tiếp thu kiến thức được không.

[quote]Trong những khiểm khuyết trên, cái mà em đau dầu nhất đấy là hành vi xấu của bé. Bé muốn gì là đòi bằng được, không cần nghe mẹ giải thích mà không được là khóc, và khóc không được là đến hét, hét hết công lực thì thôi. Nhiều khi em cảm thấy bất lực quá không biết là mình đã sai ở đâu và nhà cửa thì luôn ầm ĩ bởi tiếng khóc và thét của con. VD: BÉ thích xem TV, bé nói "Con muốn xem TV", hàng ngày em thường cho bé xem khoảng nửa tiếng chương trình của bé vào lúc trước khi đi ngủ, khi con đòi xem vào lúc khác em nói, con ơi bây giờ là giờ đi ăn cơm, buổi tối trước khi đi ngủ mình sẽ xem nhé, có lúc thì bé hậm hực rồi cũng thôi nhưng có lúc bé nói đi nói lại yêu cầu và nêu không được đáp ứng bé sẽ khóc và chuyển đến hét. Cuối cùng thì vẫn không được xem nhưng lúc nào cũng khóc và thét như vây. Có lúc giải thích không được, em bỏ đi chỗ khác thì bé vẫn chạy theo để khóc. Em vào phòng khác đóng cửa lại, bé đứng ngoài khóc , đập cửa. Khi em nói con nínT thì mẹ mới ra thì bé nín nhưng em ra là lại khóc ầm ĩ. Em chẳng biết phải làm thế nào nữa. Giúp em với. Em cảm ơn các anh chị nhiều.[quote]

Muốn huấn trị hành vi, trước tiên bạn phải tự quyết sẽ thống nhất và kiên trì đến cùng. Một lần yếu lòng, chịu thua bé, bạn sễ phải đi lại từ đầu đấy.

Tôi không nghĩ là bạn làm gì sai, nhưng có lẽ có những việc bạn chưa thực hiện. Nếu bé muốn xem tivi, bạn đã cho tivi vào giờ nhất định. Rất tốt. Khi bé đòi thêm, bạn không cho và bé khóc. Bạn kiên trì: không xem tivi! Rất tốt. Tôi chỉ xin nhắc: Khi bé khóc la, bạn đừng trao đổi lời nào hết, và cũng không nhìn mắt bé. Bạn chỉ đến gần bé và giữ lấy tay bé nếu bé tự đánh mình hay đập đầu. Nếu không, bạn cứ bỏ đi chỗ khác (miễn là bé an toàn).

Bạn đóng cửa vào phòng khác và bảo bé nín thì bạn sẽ ra. Rất tốt. Khi bạn mở cửa, bé lại khóc. Hễ bé khóc, bạn lại đóng cửa quay vào. (mìh vẫn tôn trọng yếu tố an toàn cho bé nhé).

Bạn nên làm thời khóa biểu cho bé, trong đó tivi là một sinh hoạt, rồi học, chơi với mẹ, đi bộ, ăn tối, đánh răng, rửa mặt, lên giường, vân vân tùy vào sinh hoạt tại nhà. Có thời khóa biểu, bạn sẽ thấy số lần đòi tivi ngoài giờ dự định giảm đi. Bạn có biết cách thiết kế một thời khóa biểu không?

[vanthuy]

Em cam ơn chị a,
Quả thật em đã không kiên quyết đến cùng với bé. Em sẽ cố gắng giải quyết triệt để vấn đề này trong thời gian sớm nhất.
Em cũng đã nghĩ đến việc lập thời khóa biểu cho bé nhưng em chưa dạy được bé xem giờ nên chưa biết làm thế nào cho bé dễ hiểu, dễ chấp nhận. HIện tại em đang dạy về thời gian như : sáng, trưa, chiều, tối bằng cách nạp thông tin các hoạt động tại các thời điểm cụ thể nhưng bé vẫn chưa hình dung ra được. Chị giúp em triển khai việc này chị nhé.
Bé nhà em còn có sở thích là mở tủ lạnh. BÉ thích ăn sữa chua gạo và biết mẹ để trong tủ lạnh nên hay mở để tìm. Thường thì bé không tìm thấy nhưng lúc nào nhớ ra là mở tủ lạnh để ngó nghiêng. Có lúc chỉ để sờ mó một số đồ mát mát tay. Em có nhắc thì bé đóng lại ra chỗ khác (có lúc còn tỏ thái độ bực tức) nhưng chỉ một lúc lại vào mở tủ. Tương tự như vậy với động tác rửa tay. Bé rất thích để tay dưới vòi nước chảy nói là rửa tay, khi mẹ nói con rửa tay xong rồi thì đóng vòi nước, lau tay và đi ra chỗ khác nhưng, chỉ được một tí là lại quay vào mở vòi nước. Chị tìm cách giúp em giải quyết việc này với ạ.

[Nguyen,Anh]

Phần trả lời từ chuyên viên Cùng Nhau Vượt Khó

Quả thật em đã không kiên quyết đến cùng với bé. Em sẽ cố gắng giải quyết triệt để vấn đề này trong thời gian sớm nhất.

Kiên quyết là cần thiết lắm, bạn ạ. Giả sử bạn đã luyện mất 6 tháng mới được một thói quen tốt cho bé, bạn chỉ cần chịu thua một lần thôi là 6 tháng công lao của cả mẹ cả con tan theo mây khói đấy. Cố gắng nhé.

Em cũng đã nghĩ đến việc lập thời khóa biểu cho bé nhưng em chưa dạy được bé xem giờ nên chưa biết làm thế nào cho bé dễ hiểu, dễ chấp nhận. HIện tại em đang dạy về thời gian như : sáng, trưa, chiều, tối bằng cách nạp thông tin các hoạt động tại các thời điểm cụ thể nhưng bé vẫn chưa hình dung ra được. Chị giúp em triển khai việc này chị nhé.

thực sự thời khóa biểu lúc này chưa cần thời lượng, mà chỉ cần những việc tiếp nối nhau thôi. Nếu muốn có giờ, bạn vẽ hình đồng hồ với kim ngắn kim dài (nếu nhà bạn có đồng hồ kim) hoặc vẽ số của giờ phút (nếu nhà bạn dùng đồng hồ điện tử). Bé chưa cần biết đọc giờ đã có thể so hình vẽ với đồng hồ thật để biết thời điểm chấm dứt sinh hoạt này đã đến, và bé chuyển sang sinh hoạt kế.

Ý niệm thời gian là ý niệm khó. Bạn có thể để "sáng trưa chiều tối" lại sau, và dậy hôm qua hôm nay ngày mai trước. Bạn cho bé mặc áo màu xanh chẳng hạn, chụp hình, rồi hôm sau cho mặc áo khác và hỏi "hôm qua áo màu gì?" Nếu bé không nhớ thì bạn cho xem hình. Quần áo, giầy dép của bố mẹ và con đều có thể làm mẫu để dậy hôm qua. Khi đã thuần hôm qua, bạn dậy ngày mai, rồi mới đến hôm nay.

Bé nhà em còn có sở thích là mở tủ lạnh. BÉ thích ăn sữa chua gạo và biết mẹ để trong tủ lạnh nên hay mở để tìm. Thường thì bé không tìm thấy nhưng lúc nào nhớ ra là mở tủ lạnh để ngó nghiêng. Có lúc chỉ để sờ mó một số đồ mát mát tay. Em có nhắc thì bé đóng lại ra chỗ khác (có lúc còn tỏ thái độ bực tức) nhưng chỉ một lúc lại vào mở tủ. Tương tự như vậy với động tác rửa tay. Bé rất thích để tay dưới vòi nước chảy nói là rửa tay, khi mẹ nói con rửa tay xong rồi thì đóng vòi nước, lau tay và đi ra chỗ khác nhưng, chỉ được một tí là lại quay vào mở vòi nước. Chị tìm cách giúp em giải quyết việc này với ạ.

Thói quen mở tủ lạnh, vờ những gì mát mát, cho nước chảy vào tay... không phải để phá, mà là bé tìm cảm giác. Một ngày của bé sẽ tích cực hơn nếu bạn cho phép bé có những cảm giác ấy vào lúc thích hợp. Bạn có thể gắnnhững hình này lên thời khóa biểu để bé hiểu rằng bé không cần tự động mở tủ lạnh hay vòi nước, mà mẹ sẽ cho bé. Bạn có thể lấy bong bóng chưa thổi, dồn một cục đá vào để cung cấp cảm giác lạnh. Với nước, bạn cho bé một cái chậu ở nơi khả dĩ để bé thò tay vào nghịch.

Tôi lý luận thế này cho dễ hiểu: bạn bị muỗi cắn, ngứa điên, mà tôi cứ bảo "không được gãi". Tại sao không? Ngứa thì gãi chứ, nhưng gãi ở nơi kín đáo thay vì vừa đứng trước mặt khách vừa gãi, và gãi lúc không có ai thấy thay vì thanh thiên bạch nhật, hoặc gãi từ tốn thay vì cào chảy máu da.

Tôi đề nghị là cảm giác mát và nước nên được cung cấp cho bé ít nhất một ngày 3 lần. Bạn có sẽ dàn xếp được không?

Những món này cũng nên là quà thưởng cho bé vì bé rất thích. Tuy nhiên, đừng loại bỏ chúng khỏi ngày sinh hoạt của bé vì bé rất cần chúng để điều hòa cảm giác.

Nguyễn Tường Anh/Nhóm Chuyên Gia TK

[Cong]

Tôi mới biết đến từ ODD này khi đọc diễn đàn concuame. Tôi muốn hỏi những hành vi sau của con trai tôi có phải là dấu hiệu của ODD và nên giải quyết chúng thế nào:

- Thông tin về cháu
+ Cháu 5 tuổi 7 tháng

+ Dianogsis ASD hồi hơn 2 tuổi (viện nhi TW), sau đó can thiệp trị liệu ngôn ngữ, về hành vi nhận thức từ đó đến bây giờ

+ ngôn ngữ hiểu gần bằng trẻ bình thường, ngôn ngữ bày tỏ có tiến triển đều (tương đối chủ động), tuy còn kém các bạn

+ tiếp thu được, gần đây đã tự biết kết nối thông tin (ví dụ mẹ buồn vì con nghịch quá, bố công tác nên không đưa con đi chơi được, giẫm lên cái này thì được - cái kia thì không được đâu) và ít nói vẹt như trước, trí nhớ rất tốt.

+ đi học lớp bình thường từ hồi 2 tuổi hơn, ban đầu không theo được. Từ khi có cô giáo đi cùng (shadow aid), đã theo được nề nếp lớp, không có nhiều hành vi lắm ở trường

+ thích có các bạn ở quanh mình nhưng chưa biết kết nối và duy trì mối quan hệ, vẫn còn chơi một mình

+ rất tò mò và hoạt bát tự khám phá môi trường xung quanh một mình.

+ có xu hướng điều khiển, chi phối mọi người: biết đánh lạc hướng bố mẹ khi bị phạt, đòi tổ chức mọi thứ theo ý mình...


- Vấn đề nổi cộm của cháu - hành vi khi ở nhà với bố mẹ ông bà đặc biệt tệ.

+ Cháu hay vứt ném các đồ vật cháu không còn thích nữa từ tầng trên xuống từ khi 2 tuổi đến tận bây giờ:
Cháu rất thích thú đứng quan sát vật đó rơi xuống như thế nào. Vì thế nên tôi đã cố gắng dạy cháu làm máy bay, chong chóng từ giấy phế liệu để thả. Và dạy cháu không thả những vật còn dùng tốt. Tuy nhiên cháu vẫn ném: từ chìa khóa, đến thẻ tranh, máy tính (calculator).... Hành động của cháu thường rất bột phát impulsive nên mọi người thường không lường trước để ngăn kịp.

+ Cháu hay có những hành vi rất khó chấp nhận: ném zigsaw puzzle vào lavatory lúc đang đi toilet, rót nước tràn ra nhà có chủ ý (vận động tinh của cháu rất khá), nhổ nước ra sàn nhà khi đang đánh răng. Cháu thường tỏ ra rất thích thu khi làm được những việc này. Vài ngày sau, cháu vẫn nhớ đến sự việc đó và cười. Khi tôi hỏi cháu vì sao cười, cháu nói "Con ném xếp hình vào bệ xí...." ý cháu là cháu đang nhớ lại những lúc đó.

+ Cháu phản kháng rất mạnh khi không được làm theo ý mình: tát mẹ, đánh bà, ăn vạ, xô đẩy đồ đạc ...


- Cách giải quyết của gia đình từ trước đến nay:

+ Khi cháu ném tôi thường yêu cầu cháu xuống nhặt, có khi cháu ném xuống nóc nhà hàng xóm thì tôi không thể yêu cầu cháu nhặt được

+ Khi cháu làm bừa thì tôi thường yêu cầu cháu dọn dẹp

+ Gần đây tôi thử ném 1 vật cháu thích đi khi cháu ném đồ thì cháu rất sững sờ, ngạc nhiên. Tôi còn thử áp dụng time out. Khi tôi cho cháu vào buồng phạt, cháu tự đếm và nói đến 10 thì con sẽ ra nhé hoặc con xin lỗi mẹ. Thậm chí gần đây, cháu còn tự kể lại các trình tự mẹ hay làm khi phạt cháu: một - con làm thế có được không, hai - con xin lỗi mẹ chưa....

Tôi cảm thấy rất bất lực với hành vi của cháu. Các cô giáo can thiệp 1:1 và ở trường đều nói là cháu tương đối ngoan với các cô. Tôi cảm thấy hơi lo ngại là môi trường ở nhà có thể làm cháu hư (bà cháu hay nhượng bộ cháu và tuyệt đói không áp dụng các hình thức xử lý do tôi gợi ý, bố mẹ hay tranh cãi cách xử lý con trước mặt con...). Tôi đã cố gắng cải thiện phần nào, nhưng mọi người có vẻ không tôn trọng ý kiến của tôi và thống nhất cách giáo dục với tôi.

Rất mong chị có lời khuyên giúp tôi.

Cảm ơn chị nhiều.

[Nguyen,Anh]

Tôi mới biết đến từ ODD này khi đọc diễn đàn concuame. Tôi muốn hỏi những hành vi sau của con trai tôi có phải là dấu hiệu của ODD và nên giải quyết chúng thế nào:

- Thông tin về cháu
+ Cháu 5 tuổi 7 tháng

+ Dianogsis ASD hồi hơn 2 tuổi (viện nhi TW), sau đó can thiệp trị liệu ngôn ngữ, về hành vi nhận thức từ đó đến bây giờ

+ ngôn ngữ hiểu gần bằng trẻ bình thường, ngôn ngữ bày tỏ có tiến triển đều (tương đối chủ động), tuy còn kém các bạn

+ tiếp thu được, gần đây đã tự biết kết nối thông tin (ví dụ mẹ buồn vì con nghịch quá, bố công tác nên không đưa con đi chơi được, giẫm lên cái này thì được - cái kia thì không được đâu) và ít nói vẹt như trước, trí nhớ rất tốt.

+ đi học lớp bình thường từ hồi 2 tuổi hơn, ban đầu không theo được. Từ khi có cô giáo đi cùng (shadow aid), đã theo được nề nếp lớp, không có nhiều hành vi lắm ở trường

+ thích có các bạn ở quanh mình nhưng chưa biết kết nối và duy trì mối quan hệ, vẫn còn chơi một mình

+ rất tò mò và hoạt bát tự khám phá môi trường xung quanh một mình.

+ có xu hướng điều khiển, chi phối mọi người: biết đánh lạc hướng bố mẹ khi bị phạt, đòi tổ chức mọi thứ theo ý mình...


- Vấn đề nổi cộm của cháu - hành vi khi ở nhà với bố mẹ ông bà đặc biệt tệ.

+ Cháu hay vứt ném các đồ vật cháu không còn thích nữa từ tầng trên xuống từ khi 2 tuổi đến tận bây giờ:
Cháu rất thích thú đứng quan sát vật đó rơi xuống như thế nào. Vì thế nên tôi đã cố gắng dạy cháu làm máy bay, chong chóng từ giấy phế liệu để thả. Và dạy cháu không thả những vật còn dùng tốt. Tuy nhiên cháu vẫn ném: từ chìa khóa, đến thẻ tranh, máy tính (calculator).... Hành động của cháu thường rất bột phát impulsive nên mọi người thường không lường trước để ngăn kịp.

+ Cháu hay có những hành vi rất khó chấp nhận: ném zigsaw puzzle vào lavatory lúc đang đi toilet, rót nước tràn ra nhà có chủ ý (vận động tinh của cháu rất khá), nhổ nước ra sàn nhà khi đang đánh răng. Cháu thường tỏ ra rất thích thu khi làm được những việc này. Vài ngày sau, cháu vẫn nhớ đến sự việc đó và cười. Khi tôi hỏi cháu vì sao cười, cháu nói "Con ném xếp hình vào bệ xí...." ý cháu là cháu đang nhớ lại những lúc đó.

+ Cháu phản kháng rất mạnh khi không được làm theo ý mình: tát mẹ, đánh bà, ăn vạ, xô đẩy đồ đạc ...


- Cách giải quyết của gia đình từ trước đến nay:

+ Khi cháu ném tôi thường yêu cầu cháu xuống nhặt, có khi cháu ném xuống nóc nhà hàng xóm thì tôi không thể yêu cầu cháu nhặt được

+ Khi cháu làm bừa thì tôi thường yêu cầu cháu dọn dẹp

+ Gần đây tôi thử ném 1 vật cháu thích đi khi cháu ném đồ thì cháu rất sững sờ, ngạc nhiên. Tôi còn thử áp dụng time out. Khi tôi cho cháu vào buồng phạt, cháu tự đếm và nói đến 10 thì con sẽ ra nhé hoặc con xin lỗi mẹ. Thậm chí gần đây, cháu còn tự kể lại các trình tự mẹ hay làm khi phạt cháu: một - con làm thế có được không, hai - con xin lỗi mẹ chưa....

Tôi cảm thấy rất bất lực với hành vi của cháu. Các cô giáo can thiệp 1:1 và ở trường đều nói là cháu tương đối ngoan với các cô. Tôi cảm thấy hơi lo ngại là môi trường ở nhà có thể làm cháu hư (bà cháu hay nhượng bộ cháu và tuyệt đói không áp dụng các hình thức xử lý do tôi gợi ý, bố mẹ hay tranh cãi cách xử lý con trước mặt con...). Tôi đã cố gắng cải thiện phần nào, nhưng mọi người có vẻ không tôn trọng ý kiến của tôi và thống nhất cách giáo dục với tôi.

Chào bạn, lâu quá không thấy bạn trở lại. Hy vọng là bé tiếp tục có tiến bộ trong can thiệp.

Về ODD, tôi không nghĩ đây là rối loạn đang khiến cho bé của bạn có những hành vi như bạn đã mô tả. Các em ODD thường có trí thông minh và các kỹ năng phát triển đúng chuẩn. Các nhà nghiên cứu cũng tin rằng trí thông minh của các em vượt trên bạn đồng lứa khá xa. Ngoài ra, lối hành xử bất tuân luật lệ, qui định của các em diễn ra ở mọi tình huống, mọi môi trường (thay vì chỉ ở nhà, hay chỉ ở lớp).

Bé nhà bạn ngoan ngoãn tại lớp, nhưng đang khiến bạn buồn lòng do bé phá phách, tiêu hủy đồ dùng/đồ chơi, tấn công người thân... Tôi nghĩ rằng lãnh vực mà bạn đã biết - impulsitivity - của bé đang ở mức báo động.

Nếu bé hành xử thích hợp tại lớp, điều đó có nghĩa là bé kính nể cô giáo. Tại nhà, có thể do được ông bà và bố chiều, nên bé biết sẽ không có hình phạt nào khiến bé phải sợ.

Tôi rất thông cảm với bạn trong tình thế này. Lý giải làm sao với bố và ông bà của bé bây giờ? Điều tối kỵ trong huấn luyện hành vi là bố mẹ bất đồng, hoặc có ông bà cô chú đi ngược lại phương cách nên được thực hiện. Bạn thử nói với bố và ông bà của bé về chuyện bé sẽ ra sao nếu bé tiếp tục giữ thái độ ấy trong 10 năm tới. Cậu thanh niên 15, 16 tuổi lúc ấy sẽ có nắm đấm hay cú đẩy rất mạnh, ông bà và bố mẹ đối phó làm sao? Hành động bạo lực ấy sẽ không dừng lại ở người thân đâu, mà sẽ lan ra đến bạn bè, và ngay cả thầy cô (vì càng lớn thì các em càng ít sợ thầy cô). Chính quyền và xã hội sẽ không làm ngơ trước những hành vi như thế.

Hy vọng khi bố và ông bà nghĩ đến tương lai bé, họ sẽ cộng tác hơn. Nhưng bạn ơi, ngay khi họ không cộng tác, bạn cố đừng tranh luận gì trước mặt bé nhé. Bạn cố nhịn, bỏ đi phòng khác. Tranh luận chẳng được gì, mà bé lại biết nghe và để ý. Bé sẽ tránh mẹ, và làm nũng bố/ông bà. Bé cũng sẽ chứng kiến bố mẹ bất đồng. Thôi, nhịn đi bạn ạ. Bạn bức xúc, hãy vào diễn đàn, tôi và các phụ huynh khác sẽ chia xẻ cùng bạn. Mình tìm cách khác vậy.

Tôi sẽ không nói đến những gì bạn có thể làm tại nhà, vì không muốn gia đình căng thẳng. Mình quay sang cô giáo trước đã nhé.

Có cách nào bạn nói khó với cô giáo, hôm nào cuối tuần hay lễ nghỉ, mời cô đến nhà 1 buổi. Bạn cũng có thể quay lại những cảnh video mà bé hành xử bất xứng, và nói khó với cô, xin cô cho 30 phút gặp bạn cùng bé. Trước mặt bé và cô, bạn cho đoạn phim ấy chạy trên tivi, và để cô nói chuyện với bé.

Khoảng 2 năm trước, tôi cũng giúp một phụ huynh như thế khi con của anh chị ấy chơi computer quá độ, và sẽ ném đồ đạc, chửi thề, thậm chí đánh mẹ, nếu bị yêu cầu ngưng lại để đi ngủ. Tôi yêu cầu họ quay video, và rồi gặp cả nhà. Cậu bé 8 tuổi ấy xanh mặt, và hứa lấy hứa để là sẽ không làm thế nữa. Cậu nghiêm chỉnh khoảng 1 tuần, và sau đó lại có dấu hiệu quay trở lại hành vi cũ. Bố mẹ cậu nhắc: "Mẹ có cần gọi Mrs. Nguyễn không?" thì cậu ngưng.

Tôi tin rằng bé nhà bạn kính sợ cô, cũng sẽ phản ứng tốt. Điều khó là làm sao bạn nhờ được cô cộng tác. Tôi nghĩ cô sẽ không nề hà giúp học sinh, chỉ ngại là mình phải làm phiền cô ngoài giờ học.

Nếu cô đồng ý gặp bé rồi, cô sẽ cho bé một vài yêu cầu: thí dụ, 1) ngưng ném đồ trong nhà, 2) không được đánh mẹ hay ông bà... Rồi bạn làm cái bảng với hàng ngang là những gì cô yêu cầu, còn hàng dọc là ngày tháng. Sẽ có dấu đỏ nếu bé hư hỗn. Mỗi ngày bảng này theo bé đến lớp cho cô xem, rồi lại theo bé về nhà. Mỗi tuần, cô xem bảng và khen hay nhắc nhở bé thêm.

Bạn nói chuyện thử với cô xem nhé. Nếu cô đồng ý hay không, bạn cũng cho tôi biết với, để mình tiếp tục tìm cách hỗ trợ bé. Bạn đừng buồn bực vì bé. Nói cho cùng thì bé có rối loạn ASD chứ không phải muốn mẹ phải buồn đâu. Cố lên bạn nhé.

[Cong]

Cảm ơn chị Tường Anh đã hồi âm rất nhanh, tận tình và cụ thể.

Có vẻ con tôi không chỉ nể sợ cô mà cháu có thể nhìn các bạn ở trường và điều chỉnh theo. Vì khi cô giáo đến nhà, cháu cũng có những hành vi gần tương tự. Các cô giáo đều phải thốt lên là ở nhà dạy cháu học khó hơn hẳn ở trường.

Cháu là con duy nhất trong gia đình nên tôi cũng không biết lấy cháu nào ra làm gương cho cháu nữa.

Nhiều lúc tôi đã nghĩ đến chuyện tách cháu ra một môi trường sống mới. Cách đây hai năm, tôi có chuyển cháu sang sống tạm ở nhà mẹ đẻ. Mấy tháng đầu cả nhà đều thống nhất cách xử lý hành vi, cháu ngoan hơn hẳn, nhưng sau nửa năm, cháu lại bắt đầu có những hành vi tương tự. Hơn nữa ông bà ngoại bắt đầu mệt mỏi với chuyện xử lý cháu.

Rất mong chị giúp đỡ - Cảm ơn chị.

[Nguyen,Anh]

Có vẻ con tôi không chỉ nể sợ cô mà cháu có thể nhìn các bạn ở trường và điều chỉnh theo. Vì khi cô giáo đến nhà, cháu cũng có những hành vi gần tương tự. Các cô giáo đều phải thốt lên là ở nhà dạy cháu học khó hơn hẳn ở trường.

Bạn ạ, nhà là "lãnh địa" của bé. Trừ khi người thân trong nhà đều nghiêm tay giúp bé, việc học và huấn phạt sẽ rất khó. Nói nôm na là tại nhà bé dựa vào ông bà và bố nên không nghe lời đâu. Ngày trước, tôi có đến nhà một số bệnh nhân dậy tư. Các em phần lớn là con nhà... giầu, được cưng chiều, có đủ thứ đồ chơi. Làm việc với các em rất khó, nhưng có bố mẹ đã đưa con xuống căn nhà xây riêng cho khách (guest house), và trên màn ảnh tivi, con thấy bố mẹ lên xe bỏ đi. Thực ra thì sau khi họ lái xe ra khỏi cổng, tôi tắt tivi, và họ lại quay vào thôi, nhưng làm thế bé hiểu rằng bé không dựa được bố mẹ để chỉ đòi chơi computer.

Khung cảnh sống của văn hóa Việt Nam mình không có những khung cảnh như vậy, vì cô đến nhà thì thường vào buổi tối khi mà bố mẹ và ông bà ở nhà. Bảo rằng đi mua nhà ở riêng thì không phải hôm trước hôm sau là làm được. Tôi rất thông cảm với bạn, bạn ạ.

Bạn có nghĩ rằng nếu bạn trình bày khó khăn với một vị bác sĩ nhi khoa, hay chuyên viên tâm lý, và họ đồng ý thảo luận vấn đề với bố và ông bà của bé, thì bố cùng ông bà sẽ hợp tác huấn trị bé không?

[Cong]

Cảm ơn chị,

Một gợi ý thấu đáo vậy, nhất định tôi sẽ thử.

[Nguyen,Anh]

Thay đổi một thói quen, thay đổi một ý thức hệ, thay đổi một lối nghĩ.... Tất cả đều đòi hỏi thời gian và lòng kiên nhẫn. Bạn cố gắng nhé.