Bé 35 tháng nói lắp, nhiều biểu hiện rôí loạn ngôn ngữ

[behappy]

Chào chị Tường Anh,
Bé của tôi là bé trai, tên Minh (tên ở nhà là Cư), gần 35 tháng. Khoảng 2 tuần nay tôi nhận thấy bé nói lắp rất nhiều. Khi thì lắp chủ ngữ, khi thì động từ. Cũng có lúc nháy mắt khi nói lắp. Gần đây tôi thấy bé ít nói hơn. Hay nói « cái đó/cái kia ». Khi tôi hỏi « là cái gì » hoặc « muốn gì » thì mới nói trọn câu. Thường bé chỉ nói câu 4-5 từ. Sau đó tôi nói lại câu dài hơn thì bé lặp lại theo, nhưng chưa tự nói câu dài.
Ngoài ra, bé còn có những đặc điểm sau :
1. Ít tập trung. Ví dụ : (1) khi tôi lấy quyển sách ra và có ý đọc cho bé nghe, thì bé liếc sơ qua và quăng đi. Chỉ có quyển sách siêu nhân mà bé tự chọn mua là bé hay yêu cầu tôi xem cùng và xem lâu hơn nếu tôi biết dựng nhiều câu chuyện thú vị khi xem với bé. (2) khi tôi và bé vẽ thì bé chỉ vẽ nguệch ngoạch hoặc ra hình méo méo giống như cá đuối. Khi tôi vẽ thành hình rõ ràng thì bé hay dùng bút tô đè lên hình của tôi.

2. Bé không hôn hít được. Khi bảo hôn mẹ thì chỉ kề má hoặc miệng vào.

3. Ngôn ngữ và giao tiếp

+ Có thể thực hiện các yêu cầu đơn giản như : bỏ rác, đem quần đến rồi mặc vào. Ra mượn bố điên thoại, lấy cái chén cho mẹ,vv

+Có thể chơi đóng vai nhưng chỉ rất đơn giản :Thời gian cách đây 2 tuần trở về trước, bé hay nói chuyện một mình, kiểu như diễn kịch lại nôi dung các câu chuyện bé hay xem trên utube (thời gian trước đây bé xem 90% utube là tiếng Anh). Lời bé nói nghe có từ tiếng Anh giống video bé xe và các âm vô nghĩa khác. 2 tuần gần đây, tôi chỉ để bé xem tiếng Việt, cắt giảm thời gian xem utube, tăng cường nói chuyện với bé, đặt nhiều câu hỏi cho bé thì bây giờ bé rủ tôi chơi trò đóng vai, và bé phân vai cho tôi và bé giống như các câu chuyện bé từng xem trên utube. Bé nói các tình tiết cho tôi, cũng chưa rõ ràng lắm nhưng do tôi cũng xem clip với bé nên nhanh hiểu được ý bé nói. Tôi đã chỉnh thành câu hoàn chỉnh hơn và cùng đóng vai với bé.

+ Việc đặt câu hỏi còn rất hạn chế. Hầu như bé chỉ hỏi : đang làm gì ? và đâu rồi. Và cũng rất ít khi hỏi

+ Lặp lại câu hỏi : bé trả lời câu hỏi « đang làm gì ? », « của ai ? », « ở đâu » khá chính xác. Nhưng câu « vì sao », « có/không », « ai » thì hầu như không trả lời được và hay lặp lại câu hỏi.

+ Bé chưa trả lời được những câu hỏi cá nhân như tên, tuổi, vv

+ Khi gọi tên, nếu đang làm gì yêu thích thì không thèm quay lại, làm lơ

+ Hay nhằm giữa áo và quần, khi hỏi màu gì thì trả lời tiếng anh đúng, còn bảo nói tiếng việt thì màu đỏ lúc bảo là trắng, luc bảo xanh lá cây.

4. Ăn uống : bé chỉ ăn món chiên, kho, trái cây. Rất ít ăn rau xanh và canh (chỉ ăn nước mì gói). Hay bị táo bón. Gần đây bé đi bô mau mệt hơn lúc 2 tuổi. Đi một chút là mệt rồi ngồi bệt xuống. Mẹ hỏi vì sao thì mới nói « Cư mêt, không đi nổi », mẹ hỏi tiếp « vậy con muốn mẹ làm gì ? » thì mới nói « mẹ ẵm Cư ».Trong khi lúc trước hễ mệt là đòi mẹ ẵm ngay.

5. Thích chạy ù vào bố và mẹ và cươì khoái chí

6. Rất thích chơi trốn tìm, lúc dưới 32 tháng chạy trốn mẹ trong siêu thị.

7. Gần đây, tóc bé có vài sợi bạc.

Ngoài ra, tôi xin nói thêm một số đặc điểm về hoàn cảnh sống của bé như sau :
+Bé sinh thường. Sinh được 3 ngày thì vàng da. Vào bệnh viện chiếu đèn 1 ngày thì về.
+Mẹ bé có gen Thalassemia alpha , bố không có.
+ từ 20 tháng, bé sang Nhật. Do bố mẹ không biết tiếng Nhật nên trong giao tiếp hơi khúm núm, thiếu tự tin. Bé chỉ có cơ hội nói chuyện bằng tiếng Việt với bố mẹ.
+ từ 20 tháng đến 33 tháng, bé xem utube khá nhiều (3-5 giờ/ngày), 90% bằng tiếng Anh.
+có vài lần 2 vợ chồng tranh cãi, mẹ có đòi bỏ đi. Từ đó, mỗi lần thấy mẹ giận, bé đều nói « mẹ giận, mẹ bỏ đi đó.
+có vài lần, bố chơi cùng bé, đẩy mạnh làm bé ngã ra sau (có nệm), và bé cười khoái chí
+bé nhớ đường rất tốt. Từ 20 tháng, đã nhớ đường đi đến siêu thị cách đó 1 km và chỉ mẹ đi.

Tôi xin hỏi với các đặc điểm trên thì bé có khả năng bị rối lọan ngôn ngữ hay chậm phát triển không ạ ? Hoàn cảnh sống của bé như nêu trên có phải tác nhân đẫn đến vấn đề cuả bé ?

Do tôi đang ở Nhật, mà không thể dùng tiếng Nhật nên không đi khám tâm lý cho bé được. Tôi dự định sẽ về VN trong năm nay để khám chữa cho bé. Mong chị Tường Anh hướng dẫn giúp những gì tôi có thể tự làm ngay bây giờ để hỗ trợ bé tiến bộ.

Tôi xin cảm ơn và rất mong mỏi nhận hồi âm của chị

[admin]

Nhóm CCM hỗ trợ cho Trường Nhân Văn, chị có thể coi chi tiết ở trang www.ttnv.org. Khi về VN, chị có thể liên lạc với Trường qua email đăng trên đó.
Hiện tại, chị có thể vào http://ttnv.org/edu/development-milestones/ để đối chiếu các mốc của chuẩn phát triển so với con mình, ghi lại ở một tệp như Word để sau này làm việc dễ dàng hơn. Sau khi làm xong, chị gửi tệp đó cho Trường Nhân Văn, chúng tôi sẽ vào lấy ra xem. Tư vấn được gì trong thời gian này, chúng tôi sẽ làm.

Cảm ơn chị đã liên lạc.

[behappy]

Tôi thật sự rất cảm ơn Admin đã hồi âm sớm cho trường hợp của tôi.

Tôi đã tham khảo mốc phát triển và đánh giá từng mục cho bé. Xin hỏi tôi có thể gửi cho trường Nhân Văn bằng cách nào (gửi email, vào trang web hay ở trên website CCM). Tôi đã xem các cách nhưng chưa biết gửi thế nào nên tôi xin phép gửi thông tin của bé trên bài này. Sau khi biết các gửi cho trường NV, tôi sẽ gửi file Word một lần nữa.

P/S: những mục tôi không chắc là Có thì tôi để màu xanh vào có giải thích thêm về thực tế của bé trong ngoặc.

Hành động
• Tự đút ăn: Có
• Biết mở cửa: Có
• Cầm ly/cốc một tay, cầm bút chì màu: Có
• Tự rửa tay, lau tay: Có
• Biết gấp, xếp giấy nếu có người hướng dẫn: Chưa (mẹ có rủ nhưng bé không chơi)
• Biết xếp chồng đồ chơi lên nhiều tầng (ít nhất là 6 vật chồng lên nhau): Không rõ (bé có xếp lego thì có xếp nhiều khối lên để xây nhà cao. Còn đồ vật khác thì thường không đủ 6 khối cùng loại, chỉ khoảng 4 khối (ví dụ: ly giấy, cục rau câu), chưa thấy xếp quá 4 khối khác loại đồ vật)
• Đá bóng, ném bóng qua khỏi đầu và chụp bóng: Có
• Biết đi giày (nhưng chưa cột dây giày một mình được): chỉ vịn vai mẹ hay chỗ tự rồi xỏ chân vào giày.
• Biết mặc quần áo (có người lớn phụ): Có (biết mặt quần, áo chui đầu thì mẹ tròng vào đầu thì biết lấy tay xỏ vào lỗ, biết cởi áo chui đầu ra)
• Đi vệ sinh (có người lớn phụ): Có (Khi buồn tè thì biết tự đến bô tè. Khi buồn ị thì biết kêu bố mẹ. 2 tuần nay lại hay mãi mê chơi mà hay tè trong quần)
• Đi nhón chân khi người lớn yêu cầu: Chưa yêu cầu
• Đi được một đường thẳng: Có
• Nhảy lên cả hai chân: Có (khi đòi cái gì trên cao thì hay nhảy lên bằng 2 chân. Còn khi ở trên cao mà nói nhảy xuống đất thì không nhảy được bằng 2 chân mà chân trước chân sau)
• Đạp xe đạp (loai xe có 2 bánh phụ giữ thăng bằng hay xe 3 bánh): chưa thử. Có đi xe chòi chân.
• Vẽ được đường thẳng ngang, dọc và đường tròn: Có (nhưng tư thế tay cầm viết không đúng. Vẽ hình tròn không tròn lắm)
• Cúi người xuống mà không ngã: Có

Cảm giác, Suy nghĩ, Nhận thức
• Nhận ra các âm thanh trong môi trường mình sống: Có
• Chú ý theo dõi được khoảng 3 phút: Có (Những trò chơi bé thích hay truyện gì bé thích thì mới được 3 phút)
• Nhớ được những gì xảy ra ngày hôm qua: Chưa
• Biết cái gì ăn được, cái gì không: Có
• Biết một số các con số (biết mặt số thôi, chứ chưa biết thứ tự lớn nhỏ): Có (chắc chỉ được 1-2 số)
• Biết các vật nằm ở chỗ nào: Có
• Biết khái niệm của số một: Có (hiểu được khi mẹ nói ăn 1 cái kẹo thôi và đồng ý rồi thì ăn xong không đòi nữa)
• Hiểu khái niệm “bây giờ”, “tí nữa/lát nữa” và “sắp sửa”: Chưa
• Thay đổi vật này bằng vật khác, ví dụ như tưởng tượng cục gỗ là xe ô tô để chơi: Có
• Hiểu các ý niệm khôi hài đơn giản (ví dụ như cười khi mẹ nói “đánh răng cho con mèo nhà mình”): Chưa
• Tự lật sách coi hình ảnh: Có (thường rủ mẹ xem cùng đôi khi cũng có tự coi một mình nhưng ít khi hơn)
• Phân loại được vật tròn, vuông: Có
• Mẹ đưa hình ảnh ra, bé biết chọn đồ vật tương ứng: Có (vd đưa hình gia đình ra, nói chỉ bố, chỉ mẹ, chỉ bà thì bé chỉ đúng; đọc truyện thì chỉ các nhân vật mà bé biết (cáo, kiến, chim,..) thì bé chỉ)
• Phân loại các vật theo công dụng, ví dụ để ly/cốc, chén, đũa vào cùng một chỗ: Chưa (Có rủ bé chơi nhưng không hứng thú)
• Đếm được 2 tới 3 vật: Có (Có lúc đếm đúng, có lúc lại đếm luôn tới 4,5,6 dù chỉ có 3 vật)
• Biết tránh các nguy hiểm như bếp nóng hay xe đang chạy: Có
• Làm được các mệnh lệnh có một giai đoạn (ví dụ: “lấy cái thìa” chứ có thể chưa làm được “lấy cái thìa lại đây, rồi bỏ vào cái cốc đằng kia”. Có

Ngôn ngữ và Giao tiếp
• Dùng các câu có từ 3 tới 5 chữ: Có
• Hỏi những câu hỏi ngắn: Có (chỉ hỏi “đang làm gì?”(chỉ hỏi khoảng 2-3 lần 1 ngày, “Ở đâu?”(hỏi thường xuyên)).Chưa hỏi “Cái gì?”, “Tại sao?”, “Như thế nào?”
• Người lạ có thể hiểu được bé nói gì: Chưa (chỉ có thể hiểu một số câu bé hay nói nên nói rõ, ví dụ: Lấy nước cho Cư, Cư muốn đi chơi, Cư muốn coi máy, Cư ngáp, Cư khóc,…. Không hiểu hết khi bé kể chuyện)
• Biết khái niệm số ít, số nhiều (1 con kiến, 1 đống kiến): Có
• Nói ra được 10 vật quen thuộc: Có
• Lập lại được các giai điệu/vần điệu đơn giản: Có
• Biết ít nhất tên một màu: Có
• Bắt chước các việc trong nhà, phụ mẹ các việc đơn giản: Có
• Biết đòi đi vệ sinh: Có
• Thích nghe đọc chuyện: Chỉ thích 1-2 quyển truyện bé tự chọn.
• Nói về tình cảm của mình (sợ, thích…) và trạng thái tinh thần của mình (con nhớ, quên…): Có nói sợ, thích thì mẹ hỏi thích ko thì trả lời thích, CHƯA nói về trạng thái tinh thần
• Biết xấu hổ khi người lớn bắt gặp đang làm việc không tốt: Có (ví dụ khi tè lên nệm thì biết khúm núm xấu hổ)
• Cố làm cho người khác cười: Có
• Chơi với 2, 3 trẻ khác cùng một lúc: Có
• Biết chơi tưởng tượng trò chơi gia đình, biết phân vai, ví dụ như “mình là mẹ, bạn là con, bạn kia là bố”: Có
• Biết tên và họ của mình. Biết mình là con trai hay con gái.: Chưa
• Biết nhân xưng “con”, “bố”, “cô kia”, “chú kia”: Có (Bé có dùng nhân xưng “bố”, “mẹ”, “cô”, “chú” nhưng thường xưng tên của bé chứ không xưng “con”
• Tưởng rằng mình là trung tâm của mọi sự vật, ví dụ như “nếu mình nhắm mắt lại, không ai sẽ thấy mình”: Có (có chơi đóng vai)

Nếu thấy bé có những biểu hiện dưới đây, mẹ nên đưa bé đi khám bs nhi:
• Thường xuyên ngã: Có (chạy rất lăng xăng và thích chạy nhanh, nên hay ngã)
• Nói không rõ ràng, thường xuyên chảy nước dãi: Có nói lắp.
• Không thể xếp chồng 4 vật lên nhau (ví dụ như 4 cục gỗ đồ chơi hình vuông): Không
• Không bắt chước vẽ được hình tròn: Có vẽ được hình tròn nhưng ko tròn lắm.
• Không biết, không tham gia trò chơi tưởng tượng: Có chơi tưởng tượng
• Không hiểu các mệnh lệnh đơn giản: Có hiểu và thực hiện.
• Không tỏ ra thích thú khi có các trẻ khác ở chung quanh:Thích trẻ em, hay lân la đến tỏ ý chơi cùng.
• Phản đối kịch liệt, la, khóc quá đáng khi mẹ đi ra chỗ khác: Có đi tìm mẹ nhưng không la khóc nhiêu.

Tôi xin bổ sung thêm một số điểm tôi vừa quan sát thêm mấy ngày nay:
1. Khi leo lên cái vòng sắt ở công viên (hình vòng cung, có nhiều nấc để bám tay leo lên để lên cầu tuột) thì lúc hơn 2 tuổi đã leo và rất hứng thú, bây giờ mới leo lại thì sợ, đang leo giữa chứng thì nói mẽ ẵm.
Hồi tháng 1, vẫn còn rất thích và thấy rất bình thường khi đi thang cuốn. Nhưng sau 3 tháng hạn chế ra ngoài vì corona thì bây giờ đi thang máy cũng sợ.
2. Khi xem gì (ví dụ chương trình Ú òa VTV7) hay chơi gì mà tập trung vì thích, nếu mẹ hỏi sẽ không trả lời
3. Thích nghe bài hát nhịp điệu thật nhanh (giống như bài Head, shoulders, knees and toes được hát theo nhiều tốc độ như trên utube), hay yêu cầu mẹ hát thật nhanh, lúc nghe thì nhảy múa theo và rất phấn khích
4. Thích chọc bố mẹ để bố mẹ đuổi theo bắt , ví dụ như lấy điện thoại của bố khi bố đang xem, hay giật quần áo khi mẹ đang phơi
5. Nói sai ngữ pháp , ví dụ: siêu nhân sách, Cư muốn cơm ăn (mới có ngày 4/Jun/2020)
6. Cứ uống sữa là phải đắp mền (thói quen lúc mùa đông) mặc dù bây giờ trời nóng. Uống xong thì lại bảo nóng quá rồi tung mền ra.
7. Hay bảo sợ: sợ sâu (mẹ hay bảo sâu cắn đau bụng), sợ quạt và gió (ra đường mùa đông hay bảo gió mạnh để bé mặc áo khoác-lúc 2 tuổi bé ko chịu mặc), sợ bẩn.

Kính mong các anh chị tư vấn chỉ dẫn tôi nên hỗ trợ bé thế nào.
Tôi xin chân thành cảm ơn.

[behappy]

Nhóm CCM hỗ trợ cho Trường Nhân Văn, chị có thể coi chi tiết ở trang http://www.ttnv.org. Khi về VN, chị có thể liên lạc với Trường qua email đăng trên đó.
Hiện tại, chị có thể vào http://ttnv.org/edu/development-milestones/ để đối chiếu các mốc của chuẩn phát triển so với con mình, ghi lại ở một tệp như Word để sau này làm việc dễ dàng hơn. Sau khi làm xong, chị gửi tệp đó cho Trường Nhân Văn, chúng tôi sẽ vào lấy ra xem. Tư vấn được gì trong thời gian này, chúng tôi sẽ làm.

Cảm ơn chị đã liên lạc.

Chào Admin,
Tôi đã đánh giá theo mốc phát triển với kết quả như trên. Nhờ các anh chị tư vấn cùng Admin tư vấn giúp tôi phải làm sao để bé tiến bộ. Thời gian từ lúc bé 2 tuổi đến giờ, thật sự tôi đã quá thiếu sót, nói chuyện với con quá khô khan, lại để bé xem utube 1 mình quá nhiều, rồi ép bé đi nhà trẻ, dẫn đến bé rối loạn như bây giờ.

Tôi không biết làm sao để gửi cho trường Nhân Văn, xin làm ơn chỉ giúp tôi.
Tôi xin cảm ơn