Dậy thì ở trẻ tự kỷ.

[bảo bối]

Con tôi 10 tuổi nhưng cao hơn 1m50 rồi, thành trống choai rồi( nếu bình thường chắc cũng chuẩn bị gáy). Hay tự xoa ở ngoài quần nếu nằm một mình hoặc khi vui thích thì một tay ôm, tay túm áo vừa nhảy vừa cười. Cười mủm mỉm khi được khen, được cám ơn, thỉnh thoảng không nhìn thắng mà hơi cúi mặt và liếc. Nếu mẹ đến sát nói cái gì đó thì hay nghiêng mặt, nghiêng người để tránh. Hay đùa giỡn với bố, cậu chứ không chơi với mẹ,ôm mẹ như trước. Đã có 2 lần thò tay và chân khám phá người khác.
Về ngôn ngữ, cháu không nói được và cũng chẳng ê a khi cần. Ăn cơm đưa bát lấy nữa nếu bắt cháu a một tiếng báo hiệu, cháu không làm mà tự ra lấy, không cho lấy thì không ăn nữa.
Về hành vi. Biết ăn trộm (sữa,kẹo): Đi nghiêng người, giấu trong áo và chạy nhanh vào phòng, vỏ vứt sọt rác. Bị phát hiện từ sọt rác thì vứt qua cửa sổ sang nhà hàng xóm. Đi mua ở cửa hàng tự chọn cũng như vậy, phải mất 3,4 lần hướng dẫn cháu mới đem ra quầy tính tiền. Giờ thì đi mua ở siêu thị hay cửa hàng đều biết lấy giỏ, chọn hàng đem ra chờ tính tiền. Tôi cho cháu tiền tự đi ăn sáng, cậu đạp xe ra quán phở ngon nhất ( mẹ hay cho ăn ở đấy), móc túi lấy tiền đưa trước, không đợi hỏi, không biết số lượng, có bao nhiêu đưa bấy nhiêu, nếu thừa cất tiền vào túi cẩn thận. Biết chỉ để ăn món mình thích ( Tôi dạy giao tiếp hình không thành công).Có hôm cháu thấy một quán mới mở cũng vào ăn thử một hôm rồi thôi.
Về nhận thức, cháu học rất kém trên bàn, dạy mấy năm mà hỏi tên con là gì không hiểu nhưng khi đưa ảnh lại biết viết tên mình. lần trước tôi cũng đã hỏi chuyên gia nhưng vẫn chưa cải thiện được.
Hiện tại tôi mở một nhóm tại nhà gồm tự kỷ và chậm phát triển sàn tuổi cháu, thuê cô dạy,tôi là người quản lý giùm vừa để cháu có bạn và đỡ tốn kém cho cả nhóm. (Tôi đã thủ nghiệm mở một nơi khác nhưng rất mệt mỏi nên đưa thử về nhà, được 2 tháng và thấy ổn, còn khi cháu lớn hơn nữa mà không ổn thì lại tính tiếp). Tôi xin hỏi các anh chị chuyên gia một số điều tôi băn khoăn:
1. Tôi phải làm gì với những biểu hiện dậy thì của cháu? Những người tự kỷ liệu có yêu, kết hôn và có con không? Đã có trường hợp nào như vậy chưa vì tôi chưa gặp thực tế, cũng không có tài liệu.
2. Tôi có nên tiếp tục cho cháu tiền để đi mua bán không? Cháu thành thói quen cứ sáng là xin tiền. Biết tiêu tiền mà không biết làm ra tiền cũng sợ. Cháu có biểu hiện cáu kỉnh, chống đối khi không vừa ý. Tôi thường phải đanh giọng với cháu, nếu bị đánh cháu sẽ khóc rất lâu( vừa khóc vừa nghỉ giải lao). Có hôm cháu còn tự ôm chăn gối ngủ riêng phòng, khóa trái cửa, lúc lơn có thể bỏ nhà đi bụi?
3. Hiện tại tôi không chú trọng dạy trên bàn mà dạy làm việc, cháu biết quét nhà, lau nhà tương đối sạch. sai làm việc thì hiểu và làm tốt hơn là học chữ và số. Tôi bối rối vì cháu không còn nhỏ nhưng cũng chưa đủ lớn để làm việc. Nhiều hành vi bình thường của trẻ không bình thường làm tôi lúng túng.
Xin cảm ơn các anh chị.

[Nguyen,Anh]

Phần trả lời từ chuyên viên Cùng Nhau Vượt Khó

1. Tôi phải làm gì với những biểu hiện dậy thì của cháu? Những người tự kỷ liệu có yêu, kết hôn và có con không? Đã có trường hợp nào như vậy chưa vì tôi chưa gặp thực tế, cũng không có tài liệu.

Những cá nhân tự kỷ có kỹ năng cao tôi đã thấy có gia đình. Có những anh chị sống hạnh phúc nếu người bạn đời khôn khéo. Những cá nhân tự kỷ dạng nặng thì đa số là không, thưa chị.

2. Tôi có nên tiếp tục cho cháu tiền để đi mua bán không? Cháu thành thói quen cứ sáng là xin tiền. Biết tiêu tiền mà không biết làm ra tiền cũng sợ. Cháu có biểu hiện cáu kỉnh, chống đối khi không vừa ý. Tôi thường phải đanh giọng với cháu, nếu bị đánh cháu sẽ khóc rất lâu( vừa khóc vừa nghỉ giải lao). Có hôm cháu còn tự ôm chăn gối ngủ riêng phòng, khóa trái cửa, lúc lơn có thể bỏ nhà đi bụi?

Việc huấn luyện để trẻ tk có thể trở nên tự lập càng nhiều càng tốt nên là mục tiêu tối hậu. Vì thế, việc dậy cho các em biết dùng tiền mua bán là một trong những việc cần làm. Tuy nhiên, tôi đang nói đến dậy kỹ năng ấy, nghĩa là dậy cho trẻ biết đưa tiền, lấy hàng, và kiểm tiền. Trẻ có thể không có khả năng cộng trừ, nhưng sẽ có những thủ thuật khác để kiểm (nhờ người bên cạnh kiểm hộ, dùng máy tính, chỉ mua ở người quen...).

Hiện tại, con bạn có lẽ đã có ý niệm "nếu đưa mảnh giấy gọi là tiền thì có thể lấy được món mình muốn". Chuyện còn lại (khó hơn) là dậy tiêu xài trong phạm vi có thể.

Về phòng trong nhà, tôi nghĩ chị không nên để bất kỳ ổ khóa nào mà chị không mở được khi cần. Hoặc không có khóa, hoặc có ổ thì phải mở được từ bên ngoài và chìa nằm ở nơi người lớn có thể lấy được ngay.

Rất có thể lớn hơn một chút cậu bé sẽ bỏ đi, không phải chỉ vì giận mà vì chưa đủ biết để đi và nhớ lấy đường về. Đây cũng là kỹ năng sống còn mà chị cần phải dậy.

3. Hiện tại tôi không chú trọng dạy trên bàn mà dạy làm việc, cháu biết quét nhà, lau nhà tương đối sạch. sai làm việc thì hiểu và làm tốt hơn là học chữ và số. Tôi bối rối vì cháu không còn nhỏ nhưng cũng chưa đủ lớn để làm việc. Nhiều hành vi bình thường của trẻ không bình thường làm tôi lúng túng.

Có lẽ chị hiểu khả năng của con hơn ai hết. Chị không nên bối rối vì cháu chưa đủ lớn. Tuổi chúng ta thời xưa lên 10 đã làm được nhiều thứ lắm rồi phải không chị? Trẻ con ở quê bây giờ cũng thế. Vì vậy, nếu chị muốn hướng cháu đến cuộc sống mà cháu có thể cộng tác trong một số công việc của gia đình, tôi nghĩ rằng chị đang đi đúng hướng. Chị cứ dậy quét nhà, kể cả rửa chén bát, đổ rác, dọn bàn ăn... Mới đầu thì có người lớn giám sát, sau thưa dần rồi cuối cùng là cháu tự lập.

Con tôi 10 tuổi nhưng cao hơn 1m50 rồi, thành trống choai rồi( nếu bình thường chắc cũng chuẩn bị gáy). Hay tự xoa ở ngoài quần nếu nằm một mình hoặc khi vui thích thì một tay ôm, tay túm áo vừa nhảy vừa cười. Cười mủm mỉm khi được khen, được cám ơn, thỉnh thoảng không nhìn thắng mà hơi cúi mặt và liếc. Nếu mẹ đến sát nói cái gì đó thì hay nghiêng mặt, nghiêng người để tránh. Hay đùa giỡn với bố, cậu chứ không chơi với mẹ,ôm mẹ như trước. Đã có 2 lần thò tay và chân khám phá người khác.

Tôi hơi có dấu hỏi chỗ này một chút. Thường thì những hiểu biết giới tính đi song song với nhận thức, thưa chị. Việc cháu xoa ở ngoài quần, hay nói thẳng có sờ soạng, không hẳn đã là thủ dâm đâu. Cùng một hànhđộng, nhưng khác chủ đích. Cảm giác mà cháu đi tìm đến từ rối loạn cảm giác. Hành động mà những người thủ dâm thực hiện có mục đích tình dục. Chị có thể thấy cháu thò tay ấn ngực phụ nữ, mông bạn gái... Tuy nhiên, không có tính dục chị ạ. Hoàn toàn là thắc mắc "Sao nó lại gồ lên thế kia?"

Nguyễn Tường Anh
Nhóm Chuyên Gia TK

[bảo bối]

Cám ơn chị Tường Anh rất nhiều, những lời khuyên của chị làm tôi thấy cuộc sống nhẹ nhàng hơn một chút.Tôi cho cháu tham gia mọi hoạt động của tôi, kể cả đến trường mẹ chơi đợi mẹ dạy xong 1,2 tiết, do có thêm 2 em bé, thêm người giúp việc nên trong nhà có nhiều người và mọi người làm hết cả việc của cháu. Cháu lười hơn dù vẫn làm nhưng phải nói nhiều và chậm hơn trước. Trong bán kính 500m, mọi người đều biết cháu và tôi cũng dặn họ trước, đi chơi một mình cháu có một biển tên và đt nhà đeo ở cổ (để mọi người biết là người không bình thường)do một lần nhảy xuống đầm nước, nước ngập đến ngực, lên không được mà không biết kêu, may có mấy người đi tập thể dục thấy lạ nên lôi lên.
Nếu không biết yêu thì cũng tốt . . . Nhưng có lẽ vẫn phát triển tính dục như bình thường chứ chị. Lúc ấy dù không có nhận thức nhưng có bản năng thì mình phải làm thế nào? Xin chị đừng cười vì tôi thấy cháu lớn như thổi, biết trước để uốn trước cho kịp thôi.( Con gái thì dễ hơn chăng?)
Tôi định cho cháu đi cắt thắng lưỡi vì thấy lưỡi cháu tròn, dầy, ngắn nhưng lại ngại vì giờ cháu lớn rồi, rất khỏe, rất sợ BS và không cho ai đụng vào vùng mặt cả. Răng thì chỉ nhổ cho cháu được mấy cái còn toàn tự rụng. Tôi được biết tới 30% trẻ tk không biết nói nên buông xuôi( Ở V tàu cũng có 7 - 8 cháu không nói được ).
Chúc chị mạnh khỏe.

[Nguyen,Anh]

Phần trả lời từ chuyên viên Cùng Nhau Vượt Khó

Chào bạn, lâu quá mới thấy bạn trở lại. Tâm lý của chúng tôi là thấy lo lo, không biết các cháu thế nào.

Cám ơn chị Tường Anh rất nhiều, những lời khuyên của chị làm tôi thấy cuộc sống nhẹ nhàng hơn một chút.Tôi cho cháu tham gia mọi hoạt động của tôi, kể cả đến trường mẹ chơi đợi mẹ dạy xong 1,2 tiết, do có thêm 2 em bé, thêm người giúp việc nên trong nhà có nhiều người và mọi người làm hết cả việc của cháu. Cháu lười hơn dù vẫn làm nhưng phải nói nhiều và chậm hơn trước. Trong bán kính 500m, mọi người đều biết cháu và tôi cũng dặn họ trước, đi chơi một mình cháu có một biển tên và đt nhà đeo ở cổ (để mọi người biết là người không bình thường)do một lần nhảy xuống đầm nước, nước ngập đến ngực, lên không được mà không biết kêu, may có mấy người đi tập thể dục thấy lạ nên lôi lên.

Việc có người lo cho cháu mọi việc cũng tốt, nhưng cháu có sẽ được lo như thế cả đời không hả bạn? Mình nghĩ vẫn nên bám theo những gì cháu đã làm được. Hiện giờ, cháu vào tuổi lớn, dù cháu có mắc cỡ hay khong, để tôn trọng cá nhân cháu, việc tắm rửa nên được dậy để cháu làm môt mình. Cùng lúc, mình cũng dậy cháu rằng những bộ phận thân thể có quần áo che sẽ chỉ được cởi bỏ với một vài người mà thôi. Đây là tiêu chuẩn bảo vệ cháu không bị xâm hại.

Tấm biển đeo ở cổ chắc bạn làm nho nhỏ chứ đâu có to hả bạn?

Nếu không biết yêu thì cũng tốt . . . Nhưng có lẽ vẫn phát triển tính dục như bình thường chứ chị. Lúc ấy dù không có nhận thức nhưng có bản năng thì mình phải làm thế nào? Xin chị đừng cười vì tôi thấy cháu lớn như thổi, biết trước để uốn trước cho kịp thôi.( Con gái thì dễ hơn chăng?)

Nếu độ nhận thức không ở mức một cá nhân biết yêu đương, tính dục phần lớn trường hợp là không phát triển bạn ạ! Tuy nhiên, bạn với tôi đang hiểu tính dục là những ham muốn tình dục. Còn cơ thể, kích thích tố... vẫn phát triển. Buồng trứng, tinh trùng... vẫn làm việc. Thực ra với các cá nhân phái nữ, chúng tôi lo lắng nhiều hơn vì độ di hại của việc chẳng may bị xâm hại có thể là có thai. Ngày xưa thì người ta cắt buồng trứng hay tinh hoàn, kể cả các cá nhân down. Bây giờ thì không, vì việc cắt bỏ ấy gây hại đến sức khỏe.

Câu hỏi của bạn không có gì để bất kỳ ai cười, vì đó là câu hỏi chính đáng. Là cha mẹ, bạn đang phải bảo vệ con.

Tôi định cho cháu đi cắt thắng lưỡi vì thấy lưỡi cháu tròn, dầy, ngắn nhưng lại ngại vì giờ cháu lớn rồi, rất khỏe, rất sợ BS và không cho ai đụng vào vùng mặt cả. Răng thì chỉ nhổ cho cháu được mấy cái còn toàn tự rụng. Tôi được biết tới 30% trẻ tk không biết nói nên buông xuôi( Ở V tàu cũng có 7 - 8 cháu không nói được ).

Nếu cần phải cắt thắng lưỡi, vẫn có cách chuẩn bị. Tuy nhiên, hiện thì cháu đã lớn, và việc không nói không phải chỉ do thắng lưỡi. Tôi đề nghị bạn chuẩn bị cho con một số hình ảnh để con bày tỏ ý muốn, ít nhất là những nhu cầu thiết thân. Việc dậy con nói tên, đia chỉ, hoặc chỉ vào bảng tên/địa chỉ đeo ở cổ là điều cần thiết.

Bạn đừng buông xuôi việc dậy con bày tỏ ý muốn nhé. Không nói bằng lời thì dùng hình, em nào viết được thì viết. Đừng buông bạn ạ, con mới 10 tuổi mà!

Tôi có đến Phước An hồi tháng 8 vừa rồi, và chuẩn bị thẩm định cho hai bé ở Vũng Tàu. Tiếc là lần đi Phước An, ít giờ, chẳng gặp được phụ huynh nào cả. Phải chi có đổi dời nào mà Mỹ và VN giáp biên giới nhỉ!

Nguyễn Tường Anh
Nhóm Chuyên Gia TK

[bảo bối]

Tôi xin lỗi vì bận quá, nhiều lúc thấy mình không sống mà chỉ là tồn tại thôi, lúc nào thấy bế tắc lại tìm đến chuyên gia than thở cũng thật ngại, mong chị thông cảm.
Tôi có lấy bộ hình paxt về, in màu, ép nhựa một bộ để cô dạy và nếu có đi đâu thì cầm theo, một bộ đen trắng dán ở nhà. Cháu tự tắm rửa từ mấy năm rồi( Tôi nghĩ bẩn một chút cũng chẳng sao), biết dùng loại dầu tắm,dầu gội thơm nhất, cũng thích nước hoa. Trước cứ tồng ngồng đi kiếm quần áo, giờ thì biết lấy sẵn khăn, quần áo treo vào trong, đóng cửa. Đi vệ sinh cũng biết treo đồ ở trong và đóng cửa. (Hình như không phải biết xấu hổ mà do bị em tắt điện nên lúc đóng lúc không, ở ngoài đường thì dạy mãi mới biết tìm đến bụi cây, quay mặt vào trong nhưng lại không biết chọn chỗ thích hợp, có lúc tương thẳng vào bụi cây trước hè nhà người ta, quần kéo xuống tận đùi). Dạy biết xấu hổ thật khó, phải có tình huống, trong nhà còn đỡ chứ ngoài đường thì chị thấy đấy. Tôi cũng chưa nghĩ ra cách nào khác. À, còn trên xe ô tô thì có lần mở cửa xe lúc đang chạy, sau thì lấy chai nước,( Lúc đó khoảng 6 ,7 tuổi và chỉ có bố mẹ). Từ lúc 7 tuổi thì sau nhiều lần thấy thái độ khủng bố của bố mẹ đã biết ê a dừng xe rối.
Tôi đã đăng ký cho cháu thẩm định đợt 2 chị ạ. Mong gặp chị sớm nhất, tôi không muốn kinh nghiệm phải trả giá.

[Nguyen,Anh]

chào bạn,

Đừng chỉ sống cho qua ngày bạn nhé. Cả nhà vui khi thấy những thành viên trong nhà vui, và gia đình ảm đạm khi có một thành viên ăn uống hít thở vì buộc phải thế.

Có một bà mẹ có 5 người con, 3 trai 2 gái. Trogn số này thì 2 trai 1 gái là TK. Bà đã nói: "Những ngày khóc hết nước mắt phải qua thôi. Tôi thấy tôi hạnh phúc vì tôi có 2 con lớn lên để tôi hiểu thế nào là nuôi con khi con khôn lớn, nhưng tôi có 3 đứa lúc nào cũng là trẻ thơ để tôi mãi mãi có niềm vui con trẻ trong nhà."

Tôi không dám đòi hỏi phụ huynh phải thế này hay thế kia, chỉ xin chia xẻ để bạn thấy ngay cạnh những nỗi bất hạnh, có bóng dáng niềm vui.

Về những thói quen của cháu, vì cháu không hiểu rằng cháu phải ý tứ, mình sẽ dậy như thói quen bạn ạ!

Nhưng bạn bảo đã đăng ký thẩm định, vậy bạn có diễn đàn trong ấy chưa? Mình đã trao đổi với bạn trong ấy bao giờ chưa?