Con trai 20 tháng, chậm nói

[meduong]

Kính gửi các anh chị trên diễn đàn. Em mới tham gia vào concuame mặc dù trước đó em đã đọc rất nhiều từ trang web này cũng như trên webtretho. Em muốn các anh chị chỉa sẻ với em một chút để em có định hướng giáo dục con em. Hiện nay cháu nhà em được 20 tháng nhưng chưa nói được từ nào rõ ràng cả. Khi còn bé cháu cũng hay xem TV vì mỗi lúc xem cháu rất ngoan,nên mọi người trong nhà cũng không chú ý lắm, cứ để cháu xem. Đến khi cháu sang tháng thứ 13, rồi 15 mà vẫn chưa nói được, em rất sốt ruột và bắt đầu hạn chế cháu xem TV. 16 tháng, em cho cháu đến viện Nhi khám, kết quả như sau:
Kết quả Dewer: - Cá nhân - XH: ~11tháng
- Vận động tinh: ~14 tháng
- Vận động thô: bình thường
- Ngôn ngữ: ~10tháng
M chat: 5 câu thất bại
KL: Theo dõi rối loạn phát triển lan tỏa. Em vào khoa tâm bệnh, ở đấy họ bảo phải can thiệp cho con như với trẻ tự kỉ. Em thực sự buồn và bị sốc. Khi về nhà em bắt đầu quan sát cháu thì thấy cháu ko chú ý đến xung quanh khi tập trung vào cái gì (chơi, xem TV - lúc này em mới chỉ hạn chế TV chứ chưa thực sự cấm hẳn),lúc đó mà gọi thì cháu ko quay lại, sai làm gì (đưa cho ai cái gì, lấy cái gì,...) chỉ thỉnh thoảng mới làm. Sau khi lên mạng tìm hiểu nhiều tài liệu em nghĩ cháu nhà em có dấu hiệu tăng động, giảm chú ý. Em bắt đầu nói chuyện nhiều hơn với cháu, sai bảo nhiều hơn nhưng vẫn chưa khả quan: cháu vẫn hay chạy nhẩy, khi ăn, uống ko ngồi yên và ngôn ngữ ko hề phát triển thêm.
Sau đó 1 tháng tức là khi cháu 17 tháng em cho đi nhà trẻ bình thường, vì lúc đó cũng chưa biết đến các nhà trẻ can thiệp cho trẻ chậm nói, tự kỉ. Hiện nay em nhận thấy con có những tiến bộ như:
- Biết ngồi ngoan 1 chỗ ăn khi mẹ bảo (chưa lâu, chỉ đc 10-20ph)
- Gọi biết quay lại (6-7/10lần), sai đc 1 số việc như lấy ĐT, lấy gấu, đưa cho bố cái thìa,...
- Nhận biết đc đồ vật khi mẹ dậy
- Biết bắt chước 1 số hành động đơn giản như lắc đầu (chưa biết gật đầu), tặc lưỡi, làm bà còng đi chợ
- Ở lớp các cô bảo con ngoan, ngồi ăn, uống sữa ngoan, nghe lời cô, nhưng hay nghịch lắm, hiếu động, các cô dậy nói ko nói chỉ cười.
- Thỉnh thoảng con đi giật lùi, quay tròn (khi mẹ bảo múa), ko bao giờ đi nhón chân, cũng ko tự làm đau mình, ko đánh bạn, nếu muốn đòi đồ chơi từ bạn chỉ kêu thôi.
- Con thích leo cầu thang, leo lên nhưng ko thấy mẹ lên cùng là lại xuống.
Nhưng con vẫn chưa biết nói, chỉ gọi đc bà, cồ, cạc cạc thôi.
Các anh chị cho em hỏi cháu nhà em như vậy là sao ạ, có phải tự kỷ ko ạ? hay tăng động? Em mong tin từ các anh chị. Cảm ơn các anh chị đã dành thời gian cho những phụ huynh như em.

[Nguyen,Anh]

Phần trả lời từ chuyên viên Cùng Nhau Vượt Khó

Chào bạn, trước tiên tôi phải đề nghị bạn bớt cuống nhé. Bạn mất bình tĩnh sẽ không tìm thấy lối đi thích hợp để giúp con.

Con bạn ở 20 tháng tuổi chưa nói, nghĩa là chậm nói. Tuy vậy, đây vẫn chưa phải là chậm nghiêm trọng. Dĩ nhiên, dậy cho con nói vẫn là điều bạn nên làm, nhưng đừng mất bình tĩnh.

Bạn cũng thấy dấu hiệu tăng động ở con. Tôi muốn hỏi bé đi học đã lâu chưa? Có nhiều bé ở nhà với bố mẹ cho đến khi đi mẫu giáo, và khoảng 6 tháng đầu tiên thì bị la bị mắng nhiều vì lăng xăng, không nghe lời, dành đồ chơi... Tuy nhinê, đây là những em bé chưa quen với lề lối xã hội bên ngoài phạm vi gia đình.

Thế bé nhà bạn so với các bạn khác thì sao? Có chút tăng động phải không? Tôi nghĩ tốt nhất ở thời điểm này, đừng nên gán cho các bé bất kỳ cái tên rối loạn nào bạn ạ, vì trẻ con có độ phát triển rất khác nhau. Khi trẻ chậm nói, ở tuổi này, trẻ sẽ như ngơ ngáo. Lý do: ngôn ngữ là để giao tiếp, để học hỏi, để yêu cầu, để thương lượng, mà bé thì chưa có kỹ năng ngôn ngữ ấy. Khi ngôn ngữ tiến bộ, bạn có thể sẽ thấy bé chú ý đến môi trường chung quanh hơn, đáp ứng với bố mẹ và cô nhiều hơn.

Thường thì chúng tôi vẫn xem những bé như con bạn là chậm nói, và chú tâm dậy ngôn ngữ, đồng thời giúp bé chú ý đến môi trường chung quanh hơn. Nếu bạn thấy lời đề nghị này của tôi là ổn định, bạn nên tập cho con nói và tập cho con ngồi yên chú ý. 20 tháng tuổi thì ngồi chỉ hình, gọi tên hình ảnh với mẹ khoảng 15 phút đã là giỏi rồi. Sau đó, mẹ thả cho đi chơi, rồi lại ôm con dậy nữa.

[meduong]

Em cảm ơn chị đã chia sẻ với em. Cháu nhà em đi học đc 3 tháng rồi ạ, mất 1 tháng đầu lăng xăng, khóc giờ thì ngoan rồi ạ, cô đón ở trường là bai bai mẹ luôn, ko khóc nữa, con cũng chịu ngồi bàn ăn và đang tập tự xúc ăn. Ở lớp cháu có 1 bạn bằng tuổi cháu cũng chưa nói đc, còn các bạn khác bằng hoặc hơn cháu 1,2 tháng đều đã nói đc. Em cũng nhận ra là do ko biết nói nên con hay cáu, cùn vì mẹ và mọi ng ko hiểu các yêu cầu ý muốn của con. Hiện tại em tập cho con ngồi chơi, chỉ hình con vật, đồ dùng, hoa, xe hơi,... các hình này rời nhau em mua ở hiệu sách, con thường ngồi chú ý đc ~5ph và có thể chỉ đúng hình mẹ vừa dạy, nhưng lúc sau lại quên. Con em chỉ thích chỉ vào hình để ng khác nói, VD con chạy ra ảnh các con vật và đưa tay chỉ mồm ư ư đến khi ai đó nói xong là cái gì thì con chỉ sang chỗ khác. Vấn đề của em là ko làm cách nào để con phát ra lời nói đc, con đòi cái gì mẹ cũng yêu cầu nói hay gọi mẹ nhưng con ko làm đc, nếu ko đáp ứng con sẽ khóc hoặc là ko đòi nữa.
Em mong nhận đc sự chia sẻ của các mẹ và các anh chị để có thể giúp con. Em cũng đang cố gắng ko quá lo lắng để có thể chăm con tốt. Hiện con ở với bố mẹ, đi học về chơi với mẹ là chính, thỉnh thoảng mẹ cũng cho đi chơi nhà hàng xóm, có các anh 2 tuổi, 4 tuổi, 7 tuổi (3 cháu) nhưng con chưa chịu tham gia chơi cùng trừ trò chơi con thic (như chơi đoàn tàu, nắm áo nhau đi theo bài hát ấy ạ.), còn lại 3 anh kia chơi, đùa con thì cứ ngồi 1 góc chơi oto, hay đàn,...

[Nguyen,Anh]

Phần trả lời từ chuyên viên Cùng Nhau Vượt Khó

Em cảm ơn chị đã chia sẻ với em. Cháu nhà em đi học đc 3 tháng rồi ạ, mất 1 tháng đầu lăng xăng, khóc giờ thì ngoan rồi ạ, cô đón ở trường là bai bai mẹ luôn, ko khóc nữa, con cũng chịu ngồi bàn ăn và đang tập tự xúc ăn. Ở lớp cháu có 1 bạn bằng tuổi cháu cũng chưa nói đc, còn các bạn khác bằng hoặc hơn cháu 1,2 tháng đều đã nói đc. Em cũng nhận ra là do ko biết nói nên con hay cáu, cùn vì mẹ và mọi ng ko hiểu các yêu cầu ý muốn của con. Hiện tại em tập cho con ngồi chơi, chỉ hình con vật, đồ dùng, hoa, xe hơi,... các hình này rời nhau em mua ở hiệu sách, con thường ngồi chú ý đc ~5ph và có thể chỉ đúng hình mẹ vừa dạy, nhưng lúc sau lại quên. Con em chỉ thích chỉ vào hình để ng khác nói, VD con chạy ra ảnh các con vật và đưa tay chỉ mồm ư ư đến khi ai đó nói xong là cái gì thì con chỉ sang chỗ khác. Vấn đề của em là ko làm cách nào để con phát ra lời nói đc, con đòi cái gì mẹ cũng yêu cầu nói hay gọi mẹ nhưng con ko làm đc, nếu ko đáp ứng con sẽ khóc hoặc là ko đòi nữa.

Vậy là cũng vào khuôn khổ tí tí nhỉ. Khi bạn thấy con cứ chỉ cho bạn đọc, đó là lúc bạn có thể dậy nhận thức và tiếp thu. Bạn giả vờ nói sai tên xem cu cậu phản ứng ra sao. Nếu bé đòi mẹ nói lại, có nghĩa là bé biết tên vật ấy, đúng không?

Khi bé không chịu nói, bạn cứ tiếp tục yêu cầu, đừng bỏ cuộc. Tuy nhiên, chữ dễ thì con mới nói được chứ. Thí dụ: bà, bố, mẹ, ca, cốc... thì còn dễ, chứ chảo, trứng, nước ép hoa quả, nước cam, sữa... thì khó đấy! Vậy bạn chọn lại một số từ dễ rồi cứ bám lấy những từ ấy. Còn từ khó thì mình mời 1, 2 lần thôi, "ngài" không nói thì thôi vậy, không ép.

Khi bạn bảo con nói "bố" chẳng hạn, nếu con không chịu, bạn làm mẫu "bờ, bờ, bờ" và cho con thấy miệng bạn. Con nói "bờ" thôi cũng có quyền vỗ tay, mà con bậm môi lại giống mẹ cũng vỗ tay luôn. Mình đi từng bước bạn nhé.

Em mong nhận đc sự chia sẻ của các mẹ và các anh chị để có thể giúp con. Em cũng đang cố gắng ko quá lo lắng để có thể chăm con tốt. Hiện con ở với bố mẹ, đi học về chơi với mẹ là chính, thỉnh thoảng mẹ cũng cho đi chơi nhà hàng xóm, có các anh 2 tuổi, 4 tuổi, 7 tuổi (3 cháu) nhưng con chưa chịu tham gia chơi cùng trừ trò chơi con thic (như chơi đoàn tàu, nắm áo nhau đi theo bài hát ấy ạ.), còn lại 3 anh kia chơi, đùa con thì cứ ngồi 1 góc chơi oto, hay đàn,...

Bạn cho con chơi với bạn cùng tuổi, hoặc anh chị lớn hơn (7, 8 tuổi) là tốt. Lý do: chơi với bạn là để học rằng bạn nó cũg có khi... chướng giống mình. Chơi với anh chị lớn hơn là vì anh chị biết nhường và biêt chỉ cho em chơi. Các anh chị 4 tuổi chắc sẽ dành hết của em!

[meduong]

Chào các anh chị. Em mới cho con đi kiểm tra lại vào thứ 6 tuần trước tại Trung tâm hỗ trợ tâm lý của ĐH KHXHNV Hà Nội. Ở đây họ nói con em cũng bình thường, chậm nói. Thật lạ là nghe 1 KL như vậy em cũng vẫn thấy lo ko biết họ có đánh giá con mình qua loa, nhẹ nhàng quá ko nữa. Nhưng em cũng hi vọng là như thế và em sẽ can thiệp về ngôn ngữ cho con nhiều hơn.
Nghe chị Tường Anh nói, em đã hướng dẫn cháu những âm dễ hơn, cháu đã bắt chước được âm "bờ bờ" và "mờ mờ", nhưng vẫn chưa gọi đc bố, mẹ. Chỉ gọi "bà" (ít lắm, nịnh mãi mới nói), thic gọi "cô" (bảo lúc nào là gọi lúc đấy), mẹ hát 1 con vịt đến đoạn "nó kêu rằng cáp cáp cáp" rồi hỏi con vịt kêu thế nào con bảo "cạp cạp cạp". Đấy ạ, ngôn ngữ của con chỉ mới đến thế thôi ạ.
Về nhận thức, con chưa biết mẹ nói sai cái gì (VD chỉ con gà mà mẹ bảo con bò cũng ok, ko nói mới phản ứng.)
Bây giờ em nên dậy con tiếp theo thế nào ạ.
Mong các anh chị chia sẻ với em.

[Nguyen,Anh]

Phần trả lời từ chuyên viên Cùng Nhau Vượt Khó

Nếu con đã 'bờ, bờ, mờ, mờ" bạn cứ tiếp tục dậy thêm những phụ âm khác theo kiểu ấy. Muốn đưa "bờ" thàh "bố", bạn còn phải dậy "ô" rồi "ố", sau đó mới ghép "bố". Tôi nghĩ đã có dấu hiệu tốt ở chỗ bé biết bắt chước âm thanh của mẹ.

Khi bạn nói sai, con phải biết là sai, và phải biết nói "không" hay lắc đầu. Việc nói "không" hay lắc đầu là điều không dễ với trẻ rối loạn ngôn ngữ. Tôi nghĩ bạn nên bỏ qua phần này ở thời gian hiện tại. Bạn tập trung dậy con nói và hiểu từ vựng trước. Khi con có ít từ làm vốn, mình mới có thể "tấn công" các lãnh vực khác.

[metung]

Chào mẹ dương nhé!
Mừng thay bé nhà bạn chỉ chậm nói đơn thuần.
Bạn có quay lại viện nhi để khám lại không?

[meduong]

Em ko cho cháu quay lại viện Nhi khám, một phần vì viện Nhi xa nhà em , một phần vì em cảm thấy ở đấy họ luôn trầm trọng hóa vấn đề thì phải. Nên em cho con khám lại tại khoa tâm lí của trường Nhân văn thôi và nhờ 1 cô ở đây can thiệp tại nhà cho con, tuần này sẽ bắt đầu. Hi vọng con nhanh tiến bộ chứ mẹ dậy dỗ chả thấy tiến lên gì cả. Hôm trước chia sẻ với bác TA là con đã bắc chước âm thanh từ mẹ, đến hôm nay con lại chán rồi ko bắt chước nữa. Dụ dỗ kiểu gì cũng ko đc. Chỉ mỗi lúc đòi mẹ bế hay đòi ti thì mồm gọi liên tục ma ma với me me thôi. Chả biết mẹ nghe có đũng ko nữa hay là mong con gọi mẹ quá thành ra dịch ra như vậy.COn ko biết nói thành ra hay cùn lắm, dạo này mẹ cũng mệt thành ra cũng hay cáu con luôn. Bố bảo con là đừng lại gần "mắm tôm"

[Nguyen,Anh]

Phần trả lời từ chuyên viên Cùng Nhau Vượt Khó

Bạn kiên nhẫn nhé. Khi nào "dụ dỗ" nhiều mà con vẫn "em chả" thì thôi, chờ lần khác. Khi mẹ con có dịp vui với nhau, đừng lúc nào cũng đè ép bắt con làm điều này điều kia nhé.

Chúc bé tiến bộ khi học với cô. Có gì bạn cho biết kết quả ra sao nhé.

[meduong]

Ngày hôm qua, ngày đầu tiên cô giáo đến làm quen với con. Con chẳng lạ lẫm gì cả (chả biết nên mừng hay lo đây). Cô giáo bảo con giao tiếp mắt cũng ít, mà ít thật. Mấy hôm nay mẹ ốm hình như con lại chậm lại thì phải. Ko thấy con giao tiếp mắt nhiều nữa. Nhưng hôm qua lúc mẹ bảo con nói "bờ bờ" "cờ cờ" con nói ngay mà ko cần nhìn mẹ. Cô giáo bảo thế là khá vì nhiều bé phải nhìn cô rồi mới bắt chước đc chứ ko lặp lại ngay đc như con. Có điều là mẹ chỉ có thể can thiệp cho con bằng cách tăng cường cho con tiếp xúc với ngôn ngữ thôi chứ còn mấy cái bài tập theo sách thì mẹ ko làm đc, hi vọng cái này cô sẽ giúp con. Ngày mai con sẽ học buổi đầu tiên, chiều nay mẹ đi mua bàn học cho con. Nghĩ cũng buồn cười, mẹ chưa bao giờ nghĩ lại phải dậy kèm cho con từ khi mẫu giáo bé tí thế này. Mọi trẻ em bình thường khác cứ tự lớn lên, tự học nói, học giao tiếp,.. chứ có dậy kèm 1cô 1trò thế này đâu. À, mà mọi ng gần nhà cứ bảo con sắp biết nói rồi vì dạo này con lắm tiếng lắm (em vẫn nói là lắm tiếng mà ko lắm lời ạ, vì chả nghe rõ từ nào cả), các anh chị cho em hỏi có phải khi con bập bẹ nhiều (ko rõ từ) là con sắp biết nói ko ạ???? Hi vọng thế.