Ngày trước khi lên đại học, mình gặp một tên tóc vàng mắt xanh lò mò tới làm quen. John tuy lớn tuổi hơn mình nhiều nhưng hai đứa mau chóng trở thành bạn thân. John có lần đi chơi xa, đưa chìa khóa nhà cho mình tới ở 2 tuần, nói: "Mày phải ở nhà tao một mình thì mới hiểu Mỹ nó sống ra sao." Lúc đó John mới ở Chicago dọn qua California ở . Hai vợ chồng John lái 1 chiếc xe đi hàng ngày cây số qua California, chẳng may gặp tai nại dọc đường. Thay vì kiện cáo lấy tiền, John chỉ nói người gây tai nạn mua đền những thứ đồ đạc bị hư như tivi... rồi bỏ qua. Tính cách này khác hẳn với những người sẽ lợi dụng luật lệ để bắt đền, ăn vạ. Đó là cái shock văn hóa mình gặp ở nhà John.
Ba và chú của John là 2 anh em, tị nạn Thế chiến thứ II, tránh độc tài Musolini nên chạy từ Ý qua Mỹ. John sinh ra ở Mỹ, bố Ý mẹ gốc Ái Nhĩ Lan nên John đẹp trai có tiếng. Chú của John sau khi chiến tranh kết thúc thì về lại Ý, vào con trai ông ta trở thành 1 diễn viên nổi tiếng . John giống anh chàng diễn viên này . Mấy cô sinh viên Mỹ (và cả Việt Nam) thấy John là cứ tấm tắc xà vào làm quen. Con gái Mỹ thì các bạn biết rồi đó, rất mê đàn ông gốc Ý vì họ đẹp trai, ăn nói duyên dáng và rất nịnh đầm. Ba John là giáo sư Triết, còn mẹ thì học về Thần kinh. Tuy 2 ông bà ly dị nhau, buổi tiệc của John thì họ vẫn tới, và bà vẫn nói chuyện vui vẻ với vợ sau của ông. Họ trò chuyện, trao đổi kinh nghiệm về con cái, nói về tính tình của John ra sao, và dặn dò bà mẹ sau cách nào để sống tốt, get along well với con riêng. Đó là cai' shock văn hóa thứ hai mình gặp ở nhà John.
Mình và John sau đó 2 đứa đi 2 đại học khác nhau. John học hành thành công, em gái John cũng vậy, còn người con út thì chỉ học hết câ'p 3 rồi đi làm nghề cắt cây. Gặp nhau, bố mẹ anh em vui vẻ trò chuyện. Anh chàng út tuy không thành công nhưng nói chuyện rất tự tin. Anh nói về lòng đam mê trong công việc của mình, công việc hàng ngày ra sao. Mọi người chăm chú nghe, cho ý kiến ... John cũng nói về việc của mình và xin ý kiến của em trai . Ông bố cũng hãnh diện về lòng yêu nghề của người con út, vui vì con mình làm cái nó thích . Đó là cái shock văn hóa thứ ba gặp trong nhà John.
John chạy chiếc xe Jeep hở mui, và có lần đưa xe bắt mình chạy . John nói là: Mày bảo thủ lắm, lúc nào cũng chạy xe Nhật cho nó bền , mai mốt già thì lại bảo chạy xe to cho an toàn, sẽ chẳng bao giờ chịu mua xe hở mui . Bây giờ mày lấy xe tao chạy cho biết nắng California đẹp ra sao. John cũng hay nhờ mình bế con gái đầu lòng của John (John mang con theo lên trường) vì vợ cũng đang đi học. John nói: Tính mày nhút nhát, bế con tao mày sẽ dạn ra. Mà đúng vậy thật, lúc bế 1 nhóc tóc vàng mắt xanh, ai cũng xà vào hỏi mình "Ủa, mày Việt Nam mà sao con mày nhìn lạ vậy"? Thế là lâu ngày, mình có nhiều bạn mới, hết tật nhút nhát. John có vợ là Julie, cùng là chữ J, cho nên khi sinh 3 cô con gái, đều đặt tên với chữ K đằng đầu.
Lúc ra trường, John rủ mình đi xuống Nam Mỹ: "Đi vài năm chơi cho đã rồi về xin việc sau". Mình thì lại "hmm, mới ra trường lo mà kiếm việc, tự nhiên đi Nam Mỹ làm gì". John nói: "xuống đó rồi tính . Người ta sống được, tao với mày cũng sống được ." Mình nhát nên không đi, nghĩ đó là 1 ý tưởng dại dột . John đi rồi về làm Hiệu trưởng trường Cao Đẳng gần nhà, 1 phần mình đoán do giỏi tiếng Tây Ban Nha nhờ thời gian sống ở đó.
Nghĩ lại vẫn thấy tiếc lời khuyên của John. Cứ nghĩ là giá mà có cơ hội quay lại quá khứ, mình sẽ đi Nam Mỹ vài năm. Cách đây vài ngày, chạy ngang tặng John một cuốn sách và cô thư ký nói "Thầy hiệu trưởng đã nghỉ làm, bỏ đi rồi". Mày mò mãi mới tìm ra John, hóa ra bạn mình về West Virginia, là 1 tiểu bang rất "hóc bà tó". Đang ở California mà về West Virginia cũng như đang ở Sài gòn mà dọn về Mường Thanh vậy. Bây giờ ngồi nghĩ, John rủ mình qua West Virginia thì mình có đi không? Hay cái tính "sợ ra khỏi lũy tre làng" vẫn còn trong đầu mình?
Hôm nay nhận được thư John viết cho mình như sau
Dear Phi. I think of you often.
After years with the same job, I needed a change. This opportunity in West Virginia was too interesting to pass at this point in my life. I live in a log house in the woods (picture attached), built a chicken house (picture attached), and am raising chickens. No, I did not lose my mind, I am finding it. This being said, after 2 ½ years here, I am going to come back to California soon.
Tạm dịch
Phi thân mến,
Tao vẫn thường xuyên nghĩ tới mày . Sau nhiều năm làm một loại công việc, tao cần thay đổi . Cơ hội ở West Virginia quá lý thú, ở độ tuổi này thì tao không thể bỏ qua được (John về làm hiệu trưởng 1 trường đại học bên đó). Tao sống trong một căn cabin làm bằng gỗ, tự mình xây một cái chuồng gà, và tao đang nuôi gà . Không, tao không có điên, không bị mất trí đâu . Ngược lại, tao đang "tìm ra trí" . Sau 2 năm 1/2 ở đây, tao sẽ về lại California trong thời gian tới .
Đây là căn nhà John đang ở bên West Virginia
Và đây là cái chuồng gà John dựng lên (nó thực sự là 1 cái nhà cho gà hơn là cái chuồng)
Đây là một bài hát nói về những con đường nhỏ ở các tiểu bang "nhà quê" như West Virginia
Nghĩ lại mình thật may mắn có được một người bạn như John.