Bé 18 tháng tuổi không biết bắt chước âm thanh

[mehailam]

Chào anh Phi!
Sáng nay em đưa con đi khám, mong muốn của em là BS sẽ cho chụp hình phần thực quản của bé, nhưng BS k đồng ý. BS bảo nếu thực quản của bé có vấn đề thì bé đã không nuốt được thức ăn đặc từ đầu rồi, còn nếu bị viêm thì sẽ kèm theo sốt và ói có máu. Còn vì sao bây giờ bé không nuốt được thì BS cũng không có câu trả lời. Em có than thở là nếu đem cháo xay nhuyễn và thêm nước vào thật loãng thì bé ăn đựoc và không bị ói, nhưng như vậy thì em sợ bé sẽ quen đi, BS bảo đúng là bé sẽ quen, cứ cho ăn như bình thường. Ăn như bình thường mà được thì em đâu có đến BV làm gì. Cuối cùng là bế tắc.
Anh Phi này, em hỏi vấn đề này nhé.Em đang ở nhà em gái,có một cháu trai 27 tháng. Nhóc này suốt ngày đánh bé nhà em. Càng ngày bé càng tỏ ra rất sợ hãi khi phải một mình đối mặt với cậu em hung dữ, khi đó một là bé đi lùi lại, hai là ngồi xuống 2 tay ôm lấy đầu, vì bé thường bị đánh lên đầu, nhìn tội nghiệp lắm. Dù lúc nào cũng có một người lớn canh khi 2 đứa chơi gần nhau, nhưng cậu nhóc này nhanh lắm, quan sát thấy người lớn sơ hở là ra tay liền.Bé bị Ăn hiếp và sợ hãi như thế có ảnh hưởng xấu đến tâm lý của bé không anh?
Còn cậu cháu của em thì cả gia đình đang không biết phải làm cách nào. Bé thông minh, lanh lợi nhưng rất quậy phá và cực kì bướng bỉnh, ngang ngựoc. Bé mới 27 tháng mà em gái em nhiều lúc thấy bất lực vì không dạy đựoc con. Lúc nào bé cũng nói không chịu. nhiều khi bé ngủ dậy rồi nằm im tè luôn trên nệm, thay quần áo cho bé bé cũng không chịu. Anh Phi có thể giải mã giúp em hiện tựong này không?

[phi]

Sáng nay em đưa con đi khám, mong muốn của em là BS sẽ cho chụp hình phần thực quản của bé, nhưng BS k đồng ý.

Y khoa điều trị không phải là môn khoa học chính xác, có nghĩa là cùng một căn bệnh thuộc loại không rõ ràng, mỗi bác sĩ có một cách giải quyết vấn đề khác nhau. Nếu bạn tin là việc ăn uống của bé có vấn đề và vẫn không đồng ý với BS hiện tại, nên đưa bé đi gặp 1 BS khác xem sao.

Anh Phi này, em hỏi vấn đề này nhé.Em đang ở nhà em gái,có một cháu trai 27 tháng. Nhóc này suốt ngày đánh bé nhà em. Càng ngày bé càng tỏ ra rất sợ hãi khi phải một mình đối mặt với cậu em hung dữ, khi đó một là bé đi lùi lại, hai là ngồi xuống 2 tay ôm lấy đầu, vì bé thường bị đánh lên đầu, ... .Bé bị Ăn hiếp và sợ hãi như thế có ảnh hưởng xấu đến tâm lý của bé không anh?

Câu trả lời ngắn gọn là "có". Những lúc bị "đục" như vậy, chắc là do dành đồ chơi phải không? Các bé dành đồ chơi thì sẽ thỉnh thoảng đánh nhau, chuyện đó OK, nhưng nếu thành nếp rồi thì không tốt chút nào cả . Thành nếp có nghĩa là:

a) bé bị đánh biết trước đươc mình sẽ bị đánh khi có xích mính (vd là bé nhà bạn ôm đầu)
b) bé kia biết "đánh" là một cách giải quyết vấn đề hữu hiệu

Vậy thì việc bạn kể ra có hại cho cả con bạn và bé kia. Bé nạn nhân thì tâm lý hoảng sợ, và lúc lớn khi đi học sẽ rất khó đưa vào nề nếp bằng phương pháp thưởng . Và khi bé lớn lên, khả năng bé đi bắt nạt người khác sẽ cao hơn . Thống kê cho thấy là các bé nạn nhân sau này lại trở thành kẻ bắt nạt các bạn khác, và khi trưởng thành sẽ có khuynh hướng đánh đập con cái, giải quyết vấn đề bằng tay chân thay vì bằng lý luận . Ở Ban Mai, mình cũng đã gặp các bé mà trước kia bị "dzợt" ở các trường khác . Mình luôn mất một thời gian dài hơn để đưa các bé vào nề nếp . Nói nôm na là cô giáo mất thời gian nhiều hơn để lấy lại niềm tin và đưa bé vào kỷ luật mà không sử dụng cây roi.

Còn về bé đang bắt nạt, nhìn từ một góc nào đó bé sẽ là nạn nhân . Việc có người lớn canh nhưng bé tranh thủ đục bạn chứng minh 2 điều:

a) bé nhận biết được mình không đc đánh bạn (nhưng chưa chắc đã biết đánh bạn là sai)
b) bé biết mình phải tìm cơ hội để đánh khi bạn không chú ý

Việc này có khác nhiều với việc 1 thanh niên vượt đèn đỏ vì không có cảnh sát giao thông? Các bé như vậy sẽ tiếp tục vượt rào, vượt các giới hạn mà người lớn đặt ra cho mình . Và tới một lúc nào đó, khi trên 18 tuổi, các giới hạn đó sẽ không vượt được nữa vì nó là luật pháp.

Bé mới 27 tháng mà em gái em nhiều lúc thấy bất lực vì không dạy đựoc con. Lúc nào bé cũng nói không chịu. nhiều khi bé ngủ dậy rồi nằm im tè luôn trên nệm, thay quần áo cho bé bé cũng không chịu. Anh Phi có thể giải mã giúp em hiện tựong này không?

Có 2 khả năng, một là đơn thuần vấn đề giáo dục của phụ huynh, hai là bé có ODD (Oppositional Defiant Disorder), tạm dịch là Hội chứng làm loạn. Tôi đã gặp các bé rất , ai cũng bảo tại bố mẹ không biết dạy con, nhưng lại là ODD. Và với các can thiệp đúng đắn (trong 1 số trường hợp họ dùng cả thuốc), bé tốt hơn. Và tôi cũng gặp các bé mà bố mẹ nói là có ODD, nhưng thật ra là kỷ luật và văn hóa gia đình. Trong trường hợp bé bạn nói, tôi không đủ dữ kiện để kết luận.

nhiều khi bé ngủ dậy rồi nằm im tè luôn trên nệm, thay quần áo cho bé bé cũng không chịu.

Bạn nghĩ đây là 1 trong các đầu mối bạn đang tìm không? Tè luôn trên nệm, không cần biết lỗi ai, thì mẹ nên giúp bé thay, đừng thay dùm cho bé nhé . Giúp bé thì rất lâu, mất thì giờ hơn tự mình làm, nhưng đó là cách cho bé biết trách nhiệm .

Sinh hoạt trong nhà của bé kia ra sao? Bố mẹ bé có đánh bé không? Khi 2 bé dành nhau đồ chơi và đánh nhau, ở nhà giải quyết ra sao?

[phi]

Bé thông minh, lanh lợi nhưng rất quậy phá và cực kì bướng bỉnh, ngang ngựoc. Bé mới 27 tháng mà em gái em nhiều lúc thấy bất lực vì không dạy đựoc con.

Hôm nay rảnh tranh thủ trả lời bạn tiếp về vđ của bé . Thường phụ huynh chúng ta thường nhầm lẫn giữa kỷ luật và trừng phạt. Nếu chỉ có trừng phạt, các bé sẽ có khuynh hướng tiếp tục làm các hành động bị cấm một cách lén lút (như bạn nói là canh khi người lớn không để ý thì vẫn đánh em). Một số hành động mà chúng ta hay làm nhưng không có hiệu quả là:

- Làm cho trẻ "quê" (vd: lớn rồi mà còn tè dầm , lớn hơn mà bắt nạt em ...)
- Lập lại các câu trách móc
- Phạt bằng cách lấy đi các phần thưởng (không cho coi tivi, không cho đi chơi nữa ...)
- Đe dọa quá đáng, không thực tế (vd: con đánh em lần nữa, mẹ kêu ông kẹ tới bắt con đi)
- v...v...

Chiến thuật tốt nhất vẫn là nhấn mạnh vào quan niệm nếu/thì . Nếu ... sẽ được ... Nếu ... sẽ bị ... Và chú trọng vào hành vi, đừng nhầm lẫn hành vi với con người. Cái câu "con hôm nay hư quá" là một câu chú trọng vào con người; câu "việc con đánh em sáng nay không chấp nhận được ... Nếu ... thì ..." là câu chú trọng vào hành vi. Một số trẻ hợp tác tốt hơn khi hệ thống tưởng thưởng đi theo màu sắc thay vì lời nói, vd như cho thẻ vàng cảnh cáo, sau đó thẻ đỏ thì bị phạt. Khi chúng ta quyết định phạt, nếu bé đã có nhận thức tốt, chúng ta nên lập lại tình huống, đưa ra ít nhất 2 cách giải quyết và 2 hậu quả, rồi giúp bé chọn 1 phương án . Vd như kể lại chuyện 2 bé dành đồ chơi, đưa ra 2 tình huống "bé đánh bạn dành đồ chơi" và "thay nhau chơi" hay "mách mẹ". Cho biết tình huống nào thì bị phạt/được khen ra sao, rồi giúp bé chọn tình huống bạn muốn.

Giải quyết kiểu này dài dòng, mất thì giờ nhưng có giá trị lâu dài. Một cái lợi khác là nó giúp trẻ sau này khi trưởng thành, quen với việc đánh giá tình huống để chọn các giải pháp tốt nhất. Nếu chúng ta chỉ lôi ra phạt, trong truong hơp tôt nhất thì chúng ta cũng chỉ triệt được 1 hành vi cụ thể, và bé sẽ tìm các cách giải quyết tiêu cực tương tự khác (vd như không đánh em nữa, nhưng sẽ không mang đồ chơi ra chơi, hay không cho bạn lại gần ...)

[mehailam]

Cảm ơn anh Phi rất nhiều! Em sẽ đọc thật kỹ để tìm ra giải pháp có hiệu quả, và sẽ tiếp tục nhờ anh. Lúc nãy em viết cũng được kha khá rồi nhưng bấm trúng chỗ nào đó mất tiêu luôn. Chào anh nhé! Chúc anh thật nhiều sức khỏe!

[Nguyen,Anh]

Anh Phi này, em hỏi vấn đề này nhé.Em đang ở nhà em gái,có một cháu trai 27 tháng. Nhóc này suốt ngày đánh bé nhà em. Càng ngày bé càng tỏ ra rất sợ hãi khi phải một mình đối mặt với cậu em hung dữ, khi đó một là bé đi lùi lại, hai là ngồi xuống 2 tay ôm lấy đầu, vì bé thường bị đánh lên đầu, nhìn tội nghiệp lắm. Dù lúc nào cũng có một người lớn canh khi 2 đứa chơi gần nhau, nhưng cậu nhóc này nhanh lắm, quan sát thấy người lớn sơ hở là ra tay liền.Bé bị Ăn hiếp và sợ hãi như thế có ảnh hưởng xấu đến tâm lý của bé không anh?

Chào bạn, dĩ nhiên là có ảnh hưởng nếu bạn tiếp tục để tình trạng này xảy ra. Ảnh hưởng này không chỉ có hại nơi con bạn, mà còn nơi cậu bé kia. Một bên là tự ti, sợ hãi. Một bên là hung hăng, không biết lượng sức mình mạnh nhẹ, không hiểu nỗi đau của người khác...

Bạn và em gái của bạn có kế hoạch nào để giúp cậu bé 27 tháng hiểu nguyên tắc giao tế xã hội không?

[mehailam]

Em chào anh Phi, chào chị Tường Anh! Hôm nay em sẽ nói về cậu cháu của em và mong anh chị giúp đỡ!
Bé từ lúc sinh ra đã rất hay quấy khóc. 3 ngày ở trong bệnh viện, bà và mẹ phải thay nhau bế mãi.Bé khóc đến 3,5 tháng thì đỡ hơn một chút. Trong khoảng thời gian đó, trứoc khi ngủ, bé phải khóc một trận, khóc đến khi khản giọng và thiếp đi, k có cách nào dỗ bé nín. Khi bé có dấu hiệu khát sữa thì sữa phải được đút ngay vào miệng, nếu bé đã khóc rồi thì k chịu bú nữa. Bé k chịu bú mẹ vì khi ngậm vú, nút 1 cái chưa thấy sữa là nhả ra và khóc, nói đúng hơn là gào thét. Khi bé ngủ thì ngày cũng như đêm, cái võng phải được đưa liên tục, sữa thì phải canh giờ pha sẵn, bé chép miệng là đút vào ngay.
- Từ khi còn trong bụng mẹ, bé đã hoạt động luôn tay luôn chân. Đến giờ cũng vậy. Lúc nào em cũng cảm giác bé luôn trong trạng thái rất phấn khích.
- Là 1 bé rất phá phách. Đòi mọi thứ, lục lạo mọi nơi, vớ được cái gì thì đập phá.Quần áo mẹ xếp ngay ngắn chưa kịp cất bé vào xốc tung lên rồi bỏ đi. Đồ đạc để trên kệ bé đi ngang qua tiện tay là hất hết xuống... Bé phá phách theo kiểu như thế.
- Bé thích làm gì là làm, lời nói của người lớn hình như không có chút trọng lượng đối với bé, càng lớn bé càng không nghe lời.
- Còn việc bé đánh bé nhà em, không phải là chỉ là vì giành đồ chơi, bé ở nhà là con của em k đụng đựoc tới 1 thứ gì hết, từ đồ chơi đến đồ dùng, dù là bé không choi, k dùng, kể cả khi đi tắm vào giậm chân lên đồ lau bé cũng k cho. Bé ghét anh lắm thi phải, lúc nào cũng muốn đánh.

[mehailam]

Không đánh được thì cũng tìm cách chọc ghẹo. Bé nhà em k biết giữ của, nhưng mẹ thì không ai được đụng tới. Cậu cháu biết thế nên cứ đòi dì ôm, quấn lấy dì, và lúc nào cũng nhìn xem phản ứng của anh ra sao. Anh càng khóc thì bé càng khoái, càng ôm chặt em hơn.
- Khi bé đánh anh, người lớn đã giải thích cho bé là không được làm như thế, rồi thì dỗ dành, nghiêm khắc, đánh đòn cũng có, nhưng đâu rồi cũng vào đấy. Vì bé không nghe lời trong mọi chuyện nên chuyện này cũng vậy thôi.
- Em gái em so với em thì kiên nhẫn hơn nhiều trong việc dỗ dành, giải thích cho con những việc không đựoc làm, nhưng khi đã tức lên k thể kiềm chế đựoc thì đánh con te tua. Vài tháng trứoc khi vừa bị một trân đòn thì bé ngoan ngoãn được khoảng 15 phút. Bây giờ thì không đựoc phút nào.
- Biện pháp mà ở nhà đang dùng là bé sợ cái gì thì lấy dọa bé. Ra đừong bé quậy thì nhờ người lạ quát giùm. Ở nhà thì nhờ con gián, thằn lằn....Ba của bé đã kiếm về 1 số con vật bằng nhựa. Chưa biết lợi hại thế nào nhưng tạm thời như thế. Thật sự bây giờ nếu k có cái gì dọa bé thì không biết làm cách gì để châm dứt những hành động phá phách của bé. Kể cả những việc như đi ngủ, đi tắm, ngồi im để ăn...cũng đều phải dọa.
- Bé có 2 vật ghiền là gối ôm và ti giả. Đi học cũng mang gối theo. Đi chơi đâu bỏ quên thì dù đêm hôm mưa gió cũng phải đi lấy về. Cái gối sắp nát rồi nhưng bé không chịu cái nào khác. Ti giả thì mẹ bé đã cai 2 lần nhưng phải bỏ cuộc vì bé không ngủ đựoc và tính tình trở nên rất kinh khủng.
- Khoảng 4 thang nay bé không chịu tập trung chú ý, k chịu học cái gì. Trước đó bé rất thích học, ngồi nghe chăm chú và rất kiên trì làm theo. Chơi trò gì với bé thì chỉ có người lớn chán cứ bé k biết chán. Giờ thì cứ lăng xăng, lại hay nói nhảm.Hỏi gì thì bé hay trả lời lung tung rồi lại cười rất đắc ý. Hát thì cứ tự chế ra: Kìa chú là chú éch con có 2 là 2 mắt quỵt, mắt ghèn, đại loại thế.. Mẹ bé đang lo lắng k biêt bé bị làm sao.Liệu bé có vấn đề gì k anh chị?

[phi]

Với những bé tăng động như vậy, hình phạt đau khổ nhất cho các em là bắt đứng yên một chỗ . Đứng bao lâu ? Khoảng từ 1/2 hay 1 lần số tuổi, tức là bé 4 tuổi thì bắt đứng yên từ 2 tới 4 phút . Đánh đòn sẽ làm cho trình trạng nặng hơn, vì bé sẽ học cách giải quyết bằng tay chân và sẽ càng đi bắt nạt các bé khác . Những trẻ đi bắt nạt trẻ khác, thường chính các em cũng là nạn nhân .

- Biện pháp mà ở nhà đang dùng là bé sợ cái gì thì lấy dọa bé. Ra đừong bé quậy thì nhờ người lạ quát giùm. Ở nhà thì nhờ con gián, thằn lằn..

Mình khuyên không nên dùng biện pháp này . Nên dạy trẻ không làm vì không đúng, chứ không phải vì sợ . Nếu vì sợ mà làm, lớn lên bé sẽ vượt đèn đỏ khi đường vắng, không đội mũ bảo hiểm khi không có công an, làm việc xấu khi nghĩ rằng không ai biết ... Mà đâu có cái gì bé sợ mãi đc . Giờ thì dọa gián, lớn lên dọa đuổi ra khỏi nhà, lớn nữa thì dọa kêu công an bắt ... Càng ngày độ bạo lực càng tăng, không ổn bạn ạ . Nếu đã phải tìm 1 cách phạt tạm, tôi nghĩ phạt bằng cách lấy đi cái bé thích sẽ hiệu quả hơn. Vd như đánh em 3 lần thì mẹ sẽ cất cái gối vào tủ 15 phút . Bạn nói bé rất quý cái gối đó, vậy thì hiệu quả phạt sẽ cao hơn là đem các thứ bé sợ ra dọa

Cậu cháu biết thế nên cứ đòi dì ôm, quấn lấy dì, và lúc nào cũng nhìn xem phản ứng của anh ra sao. Anh càng khóc thì bé càng khoái, càng ôm chặt em hơn.

Riêng điều này tôi nghĩ bạn cũng nên dạy cho con mình bình tĩnh đối phó . Vd như bạn ngồi kể chuyện cho 2 anh em nghe, tới đoạn "bà phù thủy ôm công chúa" thì bạn quay qua ôm bé kia, rồi bỏ ra ngay, và kể tiếp "sau đó bà phù thủy ôm hoàng tử" và quay ra ôm bé của bạn ... cứ vậy cho con mình quen với việc mẹ sẽ ôm ấp các bé khác . Đó là kỹ thuật desensitize. Bạn "desensitize" con mình thì hợp lý hơn .

[mehailam]

Cảm ơn anh Phi! Dù khó khăn nhiều lắm nhưng gia đình sẽ cố gắng.Từ hôm nay cậu cháu nghỉ Tết rồi.Cứ nghĩ tới 2 đứa ở với nhau cả ngày lẫn đêm trong 20 ngày ai cũng ngán Hồi nào anh có thời gian nói thêm cho em về Hội chứng làm loạn với nhé! Em có tìm thông tin thêm nhưng k thấy. Em cũng muốn hỏi anh có biết trong năm 2012 CCM có về làm thẩm định ở TP HCM k?
Sắp Tết rồi. Chắc anh và chị Tường Anh ở bên đó cũng ăn Tết chứ ha!

[phi]

Em cũng muốn hỏi anh có biết trong năm 2012 CCM có về làm thẩm định ở TP HCM k?

CCM và bên Trường Ban Mai đang lên kế hoạch, chắc sau Tết thì sẽ phối hợp làm thẩm định cho các bé, huấn luyện cho giáo viên và hội thảo cho phụ huynh. Cũng như mọi lần, có lẽ chị Tường Anh sẽ làm thẩm định ưu tiên cho học sinh trong trường trước. Việc có làm cho các bé khác không thì tùy vào Ban Mai và lịch làm việc. Bạn tính hỏi về thẩm định cho bé hay sao?